فەرهەنگی فارسی>کوردی کاوە

فرهنگ کاوه

فەرهەنگی کاوە، فەرهەنگێکی فارسی-کوردییە کە چاپی یەکەمی لە سێ بەرگدا لە ساڵێ ٢٠١٢ی زایینی لە هەولێر چاپ کراوە و دوایین پێداچوونەوەکەی کە ئێستا لێرەدا لەبەردەستتاندایە، زیاتر لە ٩٨٤٠٠ وشە و دەستەواژەی فارسی بە هەموو واتا کوردییەکانییەوە دەگرێتەوە،

کاوه (ا)کاوە، ناوی پاڵەوانێکی ئەفسانەیی‌یە لە شانامەدا کە لەچیرۆکەکانی ئاڤێستا وەرگیراوە،

ڕیزبەندی	بەردەنگ	تێبینی و پەیام
X	کۆسار	بەڕێز کۆسار، (حروف هجایی) واتە (وتە یا بێژە بزوێندارەکان وەک(با، بە، ڕا، ڕۆ موو، ... کەبە یەک جار کردنەوەی زار(دەم) دەکوترێن، کە لەکوردیدا "کەرت، حونجە، حینجە" یان پێ کوتراوە. بۆ وێنە: "بانگەشە" لە ٣ کەرت: بان+گە+شە پێکهاتووە
X	زەهرا	بەڕێز زەهرا، سڵاو، بمبوورە بەهۆی سەرقاڵبوونم بە کاری دیکە لەسەر فەرهەنگەکە نەمتوانی وەڵامت بدەمەە، (آﻥ‌ﻫﺎ ﺍﻳﻨﻚ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﮔﺮﺍﻳﻲ ﻭ ﻛﻤﻴﺘﻪ‌ﮔﺮﺍﻳﻲ ﺭﺍ ﺑﻬﺎﻧﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ ﺩﺭﺻﺪﺩ ﭘﻮﺷﺎﻧﺪﻥ ﺩﺭﻭﻍ‌ﻫﺎﻳﺸﺎﻥ ﻫﺴﺘﻨﺪ.) واتە (ئەوان ئەو کۆمەڵگەرێتی و کۆمیتە گەرێتییەیان کردۆتە بیانوو بۆ داۆپۆشینی درۆکانیان).
X	شەرمین	بەڕێز شەرمین، باطل گرایانە واتە بەناڕاست دانەرانە یا بەناهەق دانەرانە، یا حاشالێکەرانە
X	ئازاد	بەڕێز ئازاد، برفک نەخۆشییەکی مرۆڤانە کە بەکوردی بۆقژەی پێدەڵێن و زۆرتر لە لەزاری مندڵانی ساوا دێ،
X	ئەسعەد خۆشنوود	بەڕێزئەسعەد خۆشنوود، مستحکم لەباری ڕێزمانییەوە بکەرە، کەوابوو واتا ڕاستەکەی ئەوانەن: بتەوکەر، بنەجهکەر، بەرقەرارکەر، بێڵه‌بتکەر، پاوه‏جێکەر، پا وه‏جێگەکەر، پایەدارکەر، پتەوکەر، پکێتکەر، پڵپکەر، پەیتکەر، تنکەر، تۆکمەکەر، تونکەر، توندکەر، توندوتۆڵکەر، توندوگورجکەر، جێگرتووکەر، خۆگرکەر، خۆگرتووکەر، خۆگیرکەر، دامەزرێنەر، ڕاوەستاوکەر، ستوورکەر، سفتکەر، سفتوسۆڵکەر، سەرتکەر، سەقامگیرکەر، قاعیمکەر، قاهیمکەر، قایمکەر، قەرتکەر، قەیمکەر، کەماچکەر، کەیارکەر، گورجکەر، مدراکەر، مەحکەمکەر، هیقمکەر، بەڵام بەهەڵە وەک پەسن(صفت)یش دەکار دەکرێ واتە: پتەو، بەرقەرار، پایەدار....
X	گەنجۆ حەمید	بەڕێز گەنجۆ حەمید، چالاکوانی کحۆمەڵایەتی واتە فعال مدنی دەگەڵ مددکار اجتماعی جیاوازییان لەوەدایە کە چالاکوانی کۆمەڵایەتی خۆبەخشە و مەرج نییە ئەرکی میریی هەبێ، بەڵام مددکار اجتماعی ڕاسپاردەی میری‌‌یە بۆ یاریدەدانی کەسان یا چینی دیاریکراوی کۆمەڵگا. مددکار اجتماعی واتە یاریدەدەری کۆمەڵایەتی
X	ڕۆزی	بەڕێز ڕۆزی، نازانم مەبەست لە ژنەکەم و ژیان چیه
X	بەختیار	بەڕێز بەختیار، سڵاو، سپاس بۆ پەیامە بەنرخەکەت، هەر ئەوەندە بۆمن قەرەبووی هەموو ڕەنجەکانم دەکاتەوە کە کەسانی وەک جەنابت سەرنجی کارەکەم دەدەن و هەڵیدەسەنگێنن و کەلکی لێوەردەگرن. سەبارەت بە سەرچاوەکان ئاماژەم بە هێندێکیان کردووە لە ڕيۆژانی داهاتوودا دوای تەواوبوونی کاری پێداچوونەوەکەم، حەول دەدەم سەرچاوەی زیاتریش بناسێنم کە دوایه کەلکم لێوەرگرتوون.
X	کانی	بەڕێزکانی موجبه هاو واتای وشەی (موجب) ە و دە فەرهەنگی کاوەشدایە دەتوانی لێی وەرگری
X	کەمال	بەڕێز کەمال، (توهم آمیز،) واتە: پارێزاوی، پڕلەدڵەڕاوکێ، پڕلە دەغدەغە،، ترساوی، خەیاڵاوی، گوماناوی،
X	بۆ هەموو دڵسۆزانی وشە و فەرهەنگی کوردی	بۆ هەموو دڵسۆزانی وشە و فەرهەنگی کوردی، بەتایبەتی ئەوانەی لە چەند ڕۆژی ڕابردوودا وشەی نوێیان بۆناردوم یا لە چەند ڕۆژی داهاتوودا دەینێرن، وێڕای سپاس ودەستخۆشی بۆ هاوکارییە بەنرخەکەیان لەپێناو دەوڵەمەندتر و باشترکردنی فەرهەنگی کاوە، لەوانەیە کارکردن لەسەر پێشنیارەکانیان بۆ ماوەی چەند ڕۆژێک -بەهۆی هێندێک کارکردنی پێویست لەسەر فەرهەنگەکە - وەدواکەوێ، تکایە لەهاوکارییەکانتان سارد مەبنەوە. پەیوەندییەکانتان بۆ من گەلەک بەنرخن و سەری ڕێزتان بۆ دادەنوێنم. عەبدوڵڵ ئیبراهیمی
X	گوڵنار یاسین	بەڕێز گوڵنار یاسین.، ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣﺴﻴﺮ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﺶ ﺭﺍ ﻫﺪﻑ ﮔﺬﺍﺭﻱ ﻣﻲ‌ﻛﺮﺩ ﻭ ﺧﻮﺩ ﻧﻴﺰ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺭﺍ ﺑﻴﺎﻥ ﻭ ﺍﻇﻬﺎﺭ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ." دەبێتە (ڕێڕەوی تێکۆشانی خۆی ئاوا ئامانجدار دەکرد و بۆخۆشی ئەوەی ڕاگەیاندووە و دەری بڕێوە). "ﻫﺪﻑ ﮔﺬﺍﺭﻱ" واتە "ئامانجدارکردن" یا ئامانج بو دیاری کردن
X	سیامیر	بەڕێز سیامیر، سپاس بۆ سەرنج و تێبینییەکە، جارێ ناتوانم زیاتر دەست دە پرۆگرامەکە وەردەم، ئەگەر ویستت وێنە بنێری هەر بەوشوەی ئەوجار (دستبند انگشتری)ت پێ ناردووە واتە بە لینک دەتوانی بینێری
X	کامەران کۆساری	بەڕێز کامەران کۆساری، قیود احترازی واتە گرفتی خۆپارێزانە، بەندی خۆپارێزانە، دەربەستی خۆ لێپاراستن،
X	barzan tenya	بەڕێز barzan tenya، بەداخەوە واتایەکم بۆ لاوەچ نەدۆزییەوە، لە کوردیدا لاوچ بەواتای کەنداو هاتووە ئەویش بەبێ بزوێنی (ە)،
X	farhang rashid	بەڕێزfarhang rashid ، وشەی (قوام) ڵێرەدا واتە (بنەما) و (ترسیم) واتە وێنەکێشانەوە و لێرەدا بەواتای (نیشان دان یا دیاریکردن)ه وهەموو دەستەواژەی (ترديدي نيست كه قضيه تاريخ بسيار مهم است، زيرا قوام ملت‌هاست و شيوه و برنامه هر ملّت و حال و آينده‌اش را ترسيم مي‌نمايد) واتە (بێگومان بابەتی مێژوو زۆر گرنگە، چونکە بنەمای نەتەوەکانە و شێوە و بەرنامەی هەر نەتەوەیەک و ئێستا و داهاتووەکەی دیاری دەکا)
X	کاوان	بەڕێز ‌کاوان، امتازاج دهندە، ئەوە دروستەکەی (امتزاج دهندە) بێ واتە (ئامێتەکەر، ئاوێتەکەر، تێکەڵکەر، لێکدەر)
X	شۆخان	بەڕێز شۆخان، ﻫﻢ‌ﭼﻨﻴﻦ ﺟﻬﺖ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺳﻬﻢ ﻫﺮ ﭼﻴﺰ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﺧﺼﻮﺻﻲ ﺑﺎ ﻫﻤﺎﻥ ﭼﻴﺰ ﻣﻨﺎﺳﺒﺖ ﺩﺍﺭﺩ) واتە: (هەروەها لایەنی پەیوەندیدار بە بەشی هەرشتێک بەتایبەتی لەگەڵ ئەوشتە دێتەوە//یەک دەگرنەوە،)
X	سیامیر	سیامیر، "دستبند انگشتری."م لە فەرهەنگی فارسیدا نەدۆزییەوە، دەکرێ سەرچآوەکەم بۆ بنێری و سوپاسگوزاری خۆتم کەی؟
X	ڕەنج	بەڕێز ڕەنج، لە شوێنی وشەی فارسی و شیکردنەوەکەی بەکوردیدا نووسیوتە "خۆشم ئەوێی" ئەگەر مەبەست ئەوەیە کە منت بەهۆی کارەکەم خۆش دەوێ، منیش هەموو کوردێکی بەئەمەگم خۆشدەوێن بەتایبەتیش ئەوانەی وەک جەنابت خوازیاری زانیارین لەسەر وشەی کوردی
X	barzan	بەڕێز barzan ئەوەندەی من دیبم، لەفەرهەنگە فارسییەکاندا گەڕام، (قطران) ناوی دارێک نییە بەڵکوو ماکێکی ڕەشە: ئا- لەهێندێک دارانی دەگرن، ب- لە دڵۆپاندنی خەڵووزی بەردی دەگرن، و لەسەردەمانی کۆندا بۆ دەرمان بەکاردەهات. بەڵام شربین و داری سئیدر و درخت سلیمان هەر یەکن،
X		بەڕێز دڵپاک یاسین، وشەی "فراق‌آمیز" واتە: بەلێک هەڵبڕانەوە، بەلێک دوورکەوتنەوە، بە لێک دووری، تێکەڵ بەلێک دووری، تێکەڵ بەلێکهەڵبڕان، بەهەڤدووری، جودایی ئامێز، دووری ئامێز، فیراقاوی، هیجراناوی،
X	کەویار کەریم	بەڕێز کەویار کەریم، (احترام‌آمیز) واتە بەڕێزەوە، جێگای ڕێز، ڕێزدار، و (من خواهان مقام متکبرانەی احترام‌آمیزی فوق مردم نیستم) واتە (من خوازیاری پلەوپایەی خۆبەزلزانانەی ڕێزدار نیم) و دەتوانی لەجێگای ڕێزدار هەرکام لەوانی دیکوش دانێی،
X	جگەرخوێن حەمید	بەڕێز جگەرخوێن حەمید، "بە اعتبار" واتە بە بڕوای، بە پشت بەستن بە،
X	جومعە موحەممەد	بەڕێز جومعە موحەممەد، (فراغت نفس) وشەیەکی لێکدراوە لە (فراغت) واتە ئارامی یا لەسەرخۆیی و (نفس) واتە (ڕوح یا گیان) و دەبێتە ئارامیی ڕوح
X	کەماڵ ڕەحمانی	بەڕێز کەماڵ ڕەحمانی، بابەتی باڵندەکان نەک هەر بۆمن، بەڵکوو بۆ زۆرفەرهەنگنووسانی کورد و تەنانەت فارسیش کێشەخوڵقێنە. بۆ وێنە هەر بابەتی قومری کە من نموونەم لە فوەرهەنگی (دیهخودا) ڕا بۆ ناردی، منی تووشی زۆر کێشە کردووە، ئەو واتایانەش کە من تێکەڵم کردوون، وەک نموونەی سەقر، لەفەرهەنگە کۆن و نوێ کوردییەکاندا زۆر تێکەڵ کراون و منیش هەر لەوانم وەرگرتوون. بۆیە ناسروشتی نییوە ئەگەر تێیاندا تووشی هەڵە بووبم. لە فەرهەنگی (دهخدا)دا کە چاو لە واتای واشە دەکەی ئەوانەت دەداتێ: واشه. [ ش َ / ش ِ ] ( اِ ) پرنده ای مانند باز لیکن از باز کوچکتر. ( برهان ) ( آنندراج ) ( ازناظم الاطباء ). باشه. باشق. واشق. واشک، کە نیشان دەدا سەقر بێجگە لە واشە واتی دیکەی وەک ئەوانەشی هەن
X	کەماڵ ڕەحمانی	کاک کەماڵ گیان بۆ (باشوو) لە فەرهەنگەکەمدا دەگەڕێم کە جەنابت بۆ (سارگپه ی معمولی)یت نووسیوە، کە (پیغوی کوچکیش) دەگرێەوە هەروەها بەناوی (باز گنجشک خوار)یش و چەندی دیکەش دێ و ئەوانەشی دەگەڵن: ئەلەکە، بازۆڕ، بازۆڕی، باشۆک، باشوو، باشووک، باشووکە، باشە، باشیق، باڵەوان، تورمتە، تۆرمتە، تورنتە، چەرخ (قاقەزێ دا شەرچەش کردم قەڵەمڕێز - مەر کەمووتەر بڕەسْنەش یان چەرخْ باڵ تیژ – ف.باشوور)، سەقر، کەوزەنەک، نورمتە، وات، واشە، هولیلک، ئایا ئەوانە هەموویان یەکن؟
X	کەماڵ ڕەحمانی	بەڕێز کەماڵ ڕەحمانی، لە (اردک ارده ای) دا وەک جەنابت نووسیتە کوردییەکەی (قوون ڕەش)ە ، نازانم لەکوێ هەڵەم کردووە بفەرموو تا چاکی کەمەوە،
X	کەماڵ ڕەحمانی	بەڕێزکەماڵ ڕەحمانی، بمبوورە ئەوڕۆ هۆشم پەرت بوو، من هەمیشە لەسەر فەرهەنگی ئابادیس کۆنترۆڵی ئەوشتانە دەکەم بۆم دێن، بەڵام لەوەیاندا پەلەم کرد و تووشی هەڵەبووم، کە لەمن ناوەشێتەوە، داوای لێبووردن لە جەنابت و هەموو بەکاربەرانی فەرهەنگی کاوە دەکەم.
X	کەماڵ ڕەحمانی	کاک کەماڵ گیان ئەوە چآکم کرد، بمبوورە، لەنووسیندا بەهەڵە (و)ی دووهەمم پەڕاندبوو، زۆر سپاس بۆ سەرنج و ڕاستکردنەوەکانت.
X	کەماڵ ڕەحمانی	کاک کەمالی بەڕێز ئەوە یاکەریمم چاکرد، فەرهەنگی دهخدا تووشیی هەڵەی کردبووم کە لەپەیامی پێشوومدا دەقەکەیم بۆ ناردبووی،
X	کەماڵ ڕەحمانی	کاک کەمال گیان، بۆخۆت دەزانی من دوورە وڵات و تەریک ماومەتەوە، بەتەنیاباڵی و بێ پشتیوان، تەنیا بەهێزی بیری خۆم و یارمەتی وەرگرتن لە فەرهەنگەکانی فارسی و کوردی، تا ئەوجێگایەی دەستم پێیان ڕاگەیشتووە، دەوکارەسەختە هاڵاوم، من لەماڵێ فەرهەنگی ٦ جڵدیی موعینم هەیە، سەرەڕای ئەوەی ناوبراو مامۆستای زانکۆ بووە و ئیمکانات و سەرچاوەی زۆری دەبەردەستیدابوونە و پشتیوانیی دەوڵەت و زانکۆ و خەڵکی زانای زۆریشی هەبووە، هەر بۆخۆم چەندین هەڵەی زەقم لەکارەکەیدا دیونەوە، کە لە فەرهەنگەکەی خۆمدا باسم کردوون، جامنی تەنیاباڵیش چۆن دەتوانم بێ هەڵەبم، هەر ئێستا کە بەفەرهەنگەکەدا دەچمەوە زۆر هەڵەی زەقم دیونەوە و چاکم کردوونەوە، دڵنیام ئەگەر وردبینێکی وەک جەنابیشت پێیدا بچێتەوە زۆر هەڵە دەبینیتەوە، مەرج ئەوەیە کەسێک بەهەڵەی خۆی بزانی یا کەسێک بیبینێ و پێی ڕابگەیەنێ و یارمەتیی بدا بۆ چاکردنەوەی.
X	کەماڵ ڕەحمانی	ڤەڕێزکەماڵ ڕەحمانی، کەلەرم و کەلەم هەر یەکن و للەموکریان کەلەم و لە باشوور کەلەرمە هەڵەی داشکەلەم بۆ قومری لەوەڕا پەیدا بووە کە بەفارسی بەو چەشنە کەلەمە دەڵێن (کلم قمر) و مامۆستا زەبیحیش لەوەڕا تێکەڵی کردوون و دەبوو جودایان کاتەوە، دیسانیش بۆ ڕەخنەی بەجێ ملم لە موو باریکترە
X	کەماڵ ڕەحمانی	بەڕێزکەماڵ ڕەحمانی، سپاس بۆ وەڵامەکانت، لەسەر داشکەلەرم، من دڵنیام کە باڵندە نییە و جۆرێکە لە کەلەم، فەرهەنگی خاڵیش لەوەدا تێکەڵی کردووم کە داشکەلەرم لە فارسیدا دەبێتە (کلم قمری)، ئەو وشەلێکدراوە زۆرتر لە باشوور بەکار دێ و ئێمەش لە موکریان پێی دەڵێین داشکەلەم، کە چاو لە مانای قمری کەی وێنەی هەردووکم داناون. وشەی داشکەلەم لە (داش)ی تورکی و (کلم)ی فارسی پێکهاتووە کە لەوەڕا دێ کە بنکەکەی وەک بەرد ڕەقە جۆرێکیشە لە کەلەم
X	کەماڵ ڕەحمانی	بەڕێز کەماڵ ڕحمانی، وێڕا سڵآو و سپاس بۆ وشە نوێیەکانت، (داشکەلەرم یا داشکەلەم) بەفارسی دەبێتە (کلم قمری) نەک باڵندەی (قمری)
X	کەماڵ ڕەحمانی	بەڕێزکەماڵ ڕەحمانی، سڵاو، دەست خش بۆ هاوکارییە بەنرخەکانت کە لە باشتر و دەوڵەمەندترکردنی فەرهەنگی کاوەدا گەلەک بەنرخن و شوێن دانانیان دیارە، ئەوە وێنەی تیهووم دانا ئەگەر پێت باش نییە با بیگۆڕین،
X	شەریف قادرمەرزی	بەڕێز شەریف قادرمەرزی، (پڕکێشی) واتە(اصرار) بەڵام (شنروێ)م نەبیستووە
X	choman	بەڕێزchoman، سپاس بۆ پەیامەکەت، پێمخۆشە بزانی بۆمن کورد هەر کوردە و هەموو حەولم ئەوەیە هەموو وشەکوردییەکان، نەک هەر ئی زاراوەی سلێمانی، بەڵکوو تەنانەت هەر وشەیەکم ئەگەر ئی گوندێکی یەک ماڵی و تەریکیش بێ وەگیر کەوێ، بەتایبەتیش وشە ڕەسەنەکان کوردی لەهەر زاراوەیەک بەبێ جیاوازی دەفەرهەنگەکەمدا بگونجێنم. ئەوە سەردانکارانی خاوەن سەرنجی وەک جەنابتن کە دەبێ یارمەتیم بدەن و ئەگەر وشەیەکیان (لەهەموو زاراوەکانی کوردی) دیتەوە کە دەفەرهەنگی کاوەدا نەبوو بەگوێمی دادەنەوە تا بیخەمە سەر خەرمانی زانیارییەکانم لەوبوارەدا. لەسەر وشەی (گودان) و وشەگەلی دیکەی نیزامی وەک (هەنگ و فەیلەق وگرووهان و سێریە و....) چونکە ئێمە وەک کورد نە دەوڵەتمان هەبووە و نە ئەرتەشی بەواتای ئەوڕۆیی، لەهەر شوێن یا پارچەیەکی وڵاتە دابەشکراوەکەماندا، ئەو وشانە دەکاردەکەین کە داگیرکەران دایانناون و وشەی هاوتامان جارێ نییە، بۆ وێنە لە ڕۆژهەڵات بە "گُردان"ی فارسی دەڵێین (گوردان) هەر وەک لەباشوور ناوە عەرەبییەکە واتە (فەوج) دەکاردەکەن.
X	محەممەد حەسەنپوور	بەڕێز محەممەد حەسەنپوور، (نان به رزق روزخور)، دروستەکەی (نان به نرخ زوز خور) ە کە دەگەڵ فرصت طلب یەک دەگرنەوە. واتە نان بە نرخی ڕۆژ خۆر، بەپێی بارودۆخ یا هەلومەرج جۆڵەرەوە، کەلک وەرگر لە دەرفەت، هەلپەرست،
X	شەیدا و شیما	بەڕێز شەیدا و شیما، بەداخەوە پەیامەکەتانم پاش وەرگێڕان بەهەڵا پاکردەوە و دەبەردەستمدا نەما، ئەو شێوە نووسینانە گەلەک دوورودرێژ و سەر لێ شۆێشێوێنن، بەڕآستی وەرگێڕانیان زۆریش بەسێنەیی نییە
X	jwana	بەڕێز jwana، دروستی بۆچووی، (تلاحق افکار) واتە (بەیەک گەیشتنەوەی هزرەکان) یا (یەک گرتنەوەی بیرەکان)
X	aram yasiin	بەڕێز aram yasiin، ئوولی واتە دینی، هەرچەند ئوولی کوردیترە بەڵام (دینیی) دەتونی لەجێ دانێێ
X	کامەران سەنایی	بەڕێز کامەران سەنایی، سپاس بۆ پەیام و هاوکاریت، نسخه خطی واتە (بەدەست نووسراو، دەستخەت، دەسخەت، دەستنووس،) و ئەوانە (نووسراوەی کۆن، کتێبی کۆن، کتێبی قەدیمی) هەڵەن و ماناکە ناگرنەوە
X	بەختیار	بەڕێز بەختیار واتە: پێشەکییەک هێنانەوەبۆ چوونەسەر باسی مه‌بەست، شێروڕێوی‌هێنانەوە، شێرێ‌لێرەو ڕێویەک لەوێ هاوردن، و دەستەواژەی (ای پدران تنبل! آیا شمایید صغرا و کبرای زندگانی ما؟) دەبێتە (ئەی باوکانی تەوەزەل ئایا ئێوەن پێشەکی داڕێژی بۆ ژیانی ئێمە؟)
X	baban	بەڕێز baban. مغالطه‌انگیز، واتە: بەلاڕێدابەر، بەهەڵەبەر، بەهەڵەلێکدەرنەوە، تووشی هەڵەەر، لێکدانەوەی بەهەڵە، هەڵەوەڕانه، هەڵەوێژانە،
X	kawsar qaradaghi	بەڕێزkawsar qaradaghi باوەڕ بفەرموون منیش تێی نەگەیشتم
X	kawsar qaradaghi	بەڕێز kawsar qaradaghi ئەوە نییە پەیامەکەتان بۆم هات؟
X	shallaw qadir	بەڕێز shallaw qadir (افتراهای نفاق افکن...) واتە بوختانگەلی دووبەرەکی سازەرکەر یا (بوختانە دووبەرەکی سازکەرەکان)
X	kamal krmanji	بەڕێز kamal krmanji ئەگەر چاو لە فەرهەنگی کاوە کەی واتای هەردووکیانی تێدان، واتە (بەرەڵڵا) و پەسن(صفت) و (لاابالی‌گری) چاوگە(مصدر)ەکەیەتی. واتای تەواوی هەردوو وشە (ئەوەندەی من دۆزیمنەوە) دەفەرهەنگەکەدان
X	کەماڵ ڕەحمانی	بەڕێز کەماڵ ڕەحمانی، دەست خۆش بۆ کارە بەنرخەکەت و هیوادارم هەر سەرکەوتووبی، هاوکاریت بۆ ن گەلەک بەنرخە و هیوادارم هەر درێژەی هەبێ، لەسەر شالوور پەیامێکم بۆ ناردی نازانم خوێندووتەوە یان نا، تکایە لێکۆڵینەوەی زیاتری لەسەر بکەن، چونکە لەهێندێک شوێن لەگەڵ واتای ڕەشیشەدا هاتووە کە بەفارسی دەبێتە (توکای سیاه) یا (باستَرَک)
X	کەژاڵ لالۆ	بەڕێز کەژاڵ لالۆ، (برگسون به دو نوع دیانت و دو نوع اخلاق و معتقد است و برای هر یک از دو نوع مبدا و سرچشمه خاصی قائل است. "سافل و عالى" مبدأ سافل صلاح هیأت اجتماعی است و مبدأ عالی فیض والایی است که از عالم بالا میرسد. واتە سافل و عالییەکە ناوی دوو مەبدەئەکەن. مەمنونم گەر توانیتان هەموو بڕگەکە بکەنەکوردی،) واتە( بێرگسۆن باوەڕی بە دوو چەشنە بنەما هەیە و بۆ هەریەلک لەو دووانە، باوەڕی بە دوو چەشنە بنەماو سەرچاوەیە. "خواروو و سەروو" بنەمای خواروو بەرژەوەندیی شێوازی کۆمەڵآیەتی و بنەمای سەروو خەڵاتێکە لە جیهانی سەروو ڕا دەگات.
X	aram yasiin	بەڕێز aram yasiin، )یک عقیده و مذهب ثالث بدون استثناء در بین همه وجود دارد اگر چه با شکل خالص یکدست در هیچکدام یافت نمیشود، من آنرا احساس دینی آفرینش یا وجود میدانم. بسیار مشکل است این احساس را برای کسی که کاملاً فاقد آن است توضيح دهم.) واتە: (بەبێ هەڵاواردن، باوەڕ و ڕێبازێک لەناو هەموان هەیە کە هەرچەندە بەشێوەیەکی بێخەوش و یەکسان، لە هیچکامیاندا بەدی ناکرێ، من وەک هەستی ئوولیی خەلقەتی دادەنێم. زۆر ئاستەمە ئەو هەستە بۆ کەسێک شی کەمەوە کە باوەڕی پێی نییە).
X	Tania xalid	بەڕێز Tania xalid لە پەیامەکەتان تێنەگەیشتم
X	کەماڵ ڕەحمانی	بەڕێز کەماڵ ڕەحمانی وێنەی (چک: گابەڵەکە)م بۆ نەدۆزراوە تکایە ئەگەر بۆت دۆزراوە بۆم بنێرە
X	کەماڵ ڕەحمانی	بەڕێزکەماڵ ڕەحمانی، ئەوە لەسەر شالوور بەقسەی تۆم کرد، بەڵام لە ویکی پیدیا شالوور بە ڕەشیشە دانراوە، لە هەمبانە بۆرینەدا بە سار سیاه مانای لێ دراوەتەوە کە وینەکەی لە فەرهەنگەکەی مندا دانراوە و دەگەڵ ڕەشیشە زۆرتر یەک دەگرنەوە، بەڕاستی سەرم لێ شێواوە و نازانم کێهە دروستە، ڤیدیۆیەکیشم لەسەر گووگل دیتەوە کە شالوور لەسەر دارێک دەخوێنێ و ئەویش هەر وێنەکەی ئاوایە، تکایە ئەگەر دەکرێ لێکۆڵینەوەی زیاترم بۆ بکە، پێشەکی سپاسی زەحمەتەکەت، پێم خۆشە باوەڕ بکەی ئەوهەموو وەسواسەم بۆ ئەوەیە شتی هەڵە نەخەمە بەردەستی بەکارهێنەرانی فەرهەنگەکە، نەک هەر بۆ ێستا بەڵکوو بۆ نەوەکانی داهاتووش
X	کەماڵ ڕەحمانی	بەڕێز کەماڵ ڕەحمانی، بۆ واتای ڕەشیشە لە https://chrome.google.com/webstore/detail/wikiwand-wikipedia-modern/emffkefkbkpkgpdeeooapgaicgmcbolj کە ئەویش لە Wikipedia,ی وەرگرتووە ئاوا نووسراوه: ڕەشیشە یان شالوور (دهۆک:شالیل) (بە ئینگلیزی Common Blackbird) باڵندەیەکە لە خێزان و تۆرەمەی ڕەشیشەکان . سەرچاوەی زانیارییەکەشی ( فەرھەنگی باڵندە - ئەحمەد بەحری )یە
X	bawki noorshin	بەڕێز bawki noorshin، بۆ وشەی (خدا جویی) لە کوردیدا (گەڕان بەدوای خوادا) مانای وردم نەدۆزییەوە لە ئینگیسیش دا ئەو دەستەواژە بە seeking God پاچڤەکراوە
X	کەژاڵ لالۆ	بەڕێز کەژاڵ لالۆ, بەداخەوە چەندی گەڕام واتای (سافل عالى)م نەدیتەوە، ۆیە بەداخم ناتوانم وەڵامی دروستت بدەمەوە
X	کەماڵ ڕەحمانی	بەڕێزکەماڵ ڕەحمانی، سپاس بۆ یاریدە بەنرخەکانت، وشەکانم خستنەسەر و وێنەکانم دانان، ئەرک نەبێ چاوێکیان پێدا بخشێنە ئەگەر هەڵەیەکم هەبوو ئاگادارم کەوە
X	بەناز محێدین	بەڕێز بەناز محێدین، ﻧﺰﺩ ﺁﻥ‌ﻫﺎ ﻣﺪﻋﻲ ﺷﺪﻡ، ﻛﻪ ﺣﻘﺎﻳﻖ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﺭﺍ ﺻﺮﺍﺣﺘﺎً، ﺿﻤﻨﺎً ﻭ ﺍﺫﻧﺎً ﻣﻲ‌ﺗﻮﺍﻥ ﺍﺯ ﻣﺬﺍﻫﺐ ﺍﺭﺑﻌﻪ ﺍﺳﺘﺨﺮﺍﺝ ﻧﻤﻮﺩ. واتە: (لەلای وان وتم کە دەکرێ ڕاستیەکانی مەشرووتە ڕاشکاوانە، بەهێما و بە فتوا لە چوار مەزهەبەکەڕا هەڵێنجین)
X	کەماڵ ڕەحمانی	بەڕێز کەماڵ ڕەحمانی، سپاس بۆ یارمەتییە بەنرخەکانت، ڕاستە وێنەکەم بەهەڵە دانابوو، چاکم کردەوە، هەر بۆ ئەوەی بزانی کارەکەت بۆمن چەندە بەنرخە، تەنیا بە (بادخورک معمولی) واتای ٣٠ وشەی فارسیم تەواوتر کردن کە هاو واتانی، هەروەها کێشەیەکی گەورەشم دە ڕیکۆردەکانی خۆمدا دیتەوە و چاکم کرد، ئەویش بریتی بوو لە (ه)ی فارسی کە کەوتبووە جێگای (ە)ی بزوێنی کوردی، هەر وەها ناوی وشەیەکیشی بۆ زیاد کردم، ئەویش (بادخورک معمولی) بوو.
X	نێرگز حەمید	بەڕێز نێرگز حەمید، خودخواهان کۆی (خودخواه)ە، واتە خۆپەرستان، لەخۆ ڕازییان، خۆبەزۆرزانان، خۆ ویستان، غەڕڕەیان، بادیهەوایان، باییهەوایان، و دەستەواژەی (حقیقت انسان بە حسب ساختمان خاص روح خودخواهان خدا و متمایل بە او آفریده شده است) واتە (ڕاستەقینەی مرۆڤ بەپێی بنەمای تایبەتی ڕەوانی خۆخوازی خوا و بەپێی ویستی ئەو ئافرانراوە). لێرەدا (خودخواهان) لەجیاتی (خۆخواز یا ویست و مەیلی خۆی) دانراوە و دروستترەکەی (خودخواهانە)یە کە واتای ئەوە دەگەیەنێ کە خوا بۆخۆی دەیەوێ یا مەیلی لەسەرە.
X	ڕوقیە	بەڕێز ڕوقیە، ( ﺑﺎ ﺳﻬﻮﻟﺘﻲ ﻛﻪ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺍﺳﻠﺎﻡ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺟﺎﻣﻊ ﺍﺧﻠﺎﻕ ﺣﺴﻨﻪ، ﺍﺳﺘﻌﺪﺍﺩ ﻓﻄﺮﻱ، ﻓﻴﺾ ﺍﻳﻤﺎﻥ ﻭ ﺷﺪﺕ ﮔﺮﺳﻨﮕﻲ ﺩﺭ ﻫﻀﻢ ﺍﻣﻮﺭ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻣﻲ‌ﻛﻨﺪ ﻓﺮﺳﻨﮓ ﻓﺮﺳﻨﮓ ﺭﺍﻩ ﺭﺍ ﻃﻲ ﻣﻲ‌ﻛﻨﻴﻢ.) واتە: (بەو ئاسانکارییەی ڕاستەقینەی ئیسلام وەک تێکڕای ئاکاری باش، لێوەشاوەیی جەوهەری، بەهرەی ئیمان و تەوژمی چاوتێرنەبوون لە تێگەیشتنی ئەرکەکاندا دەیکا، فەرسەنگ بە فەرسەنگ ڕێگا دەپێوین). لێرەدا مەبەست لە (گرسنگی) چاو تێرنەبوون، ئۆخەنەهاتن، بەبەس نەزانین و لە (هضم) تێگەیشتنە
X	کەماڵ ڕەحمانی	بەڕێزکەماڵ ڕەحمانی، دیسان سپاس بۆ ئەو هەموو یارمەتییەت، بەڵام لەپێش هێندێک لە وشەکان نیشانەی؟ ت داناوە، هۆکارەکەی چیە؟،
X		بەڕێز کەماڵ ڕەحمانی، دیسان سڵآو بۆ یاریدەدانەکەت بۆ دەوڵەمەندتر کردنی فەرهەنگی کاوە. من بۆ وشەیەکی فەلسەفی داماوم، کە برادەرێک پرسیاری لێ کردووم، (امتناعێ) کە لە (امتناع) واتە (خۆ لێ لادان یا خۆ لێ پاراستن یا پرینگانەوە) ڕا دێ، بەو (ی) پەیوەندیی فارسی کە بەدوایدا هاتووە دەبێ بەواتای (ئی خۆ لێ لادانێ، ئی خۆ لێ پاراستن یا ئی لێ پرینگانەوە یا ئی خۆ لێنەدان، یا ئی خۆ لێ دوورکردنەوە، ناڕوون، نەگونجاو... ) بێ. تکایە ئەگەر بۆت دەکرێ ڕوونکردنەوەی زیاترم بۆ بدۆزەوە
X	renas kurdi	بەڕێز renas kurdi، ئەو وشەلێکدراوانە لەڕاستیدا وشەی سازکراوی تایبەتی ڕۆژئاوان کە لە شۆڕشەکانی ئوڕووپا سەرچاوەیان وەرگرتووە، لەفارسیدا ئەو ناوەیان بۆ دۆزیوەتەوە کە لەعەرەبی وەرگیراوە، منیش وەک کورد ناوێکی شیاوترم لەوەی جەنابت واتە (ئەنجوومەنی جەماوەری )پێ شک نایە.
X	goran	بەڕێز goran، ئەو پرسیارانەت فەلسەفین و منیش لە فەلسەفە نازانم، بەداخەوە لە هیچ کوێ واتای ڕوونم بۆ نەدۆزرانەوە، بەڵام بەپێی ئەو دەرەنجامانەی لەلێکۆڵینەوەدا وەدەستم کەوتوون بۆ (امتناعی): (نەگونجاو، ئی خۆ لێ لادانێ، ئی بەگرنگ دانەنانێ، باشتر بۆ خۆ لێ پاراستن، بوون و نەبوونی نەسەلمان، ئاوەز هەڵنەگر، بوونی بەپێویست نەزانراو، ناڕوون،)م بەبیردا هاتن، کە پێموایە لێرەدا ناڕوونەکە بەجێ ترە. (غیر قابل تخلف)یش واتە نەشیاو بۆ خۆ لێ لادان، نەگونجاو بۆ پشت تێکردن، نەگونجاو بۆ ڕوو لێ وەرگێڕان، ڕوو لێ وەرگێڕان هەڵنەگر، هیوادارم بەهەڵە نەچووبم
X	jamal mamakurda	بەڕێز jamal mamakurda، "صریح البطلان" واتە بەئاشکرا بێجێ، بێگومان بێجێ، بەڕوونی بێجێ، بەتەواوی بێجێ، زۆر بێجێ،
X	نێرگز حەمید	بەڕێز نێرگز حەمید، هەمووی دەستەواژەکە (علت یقینی نبودن علومی که فقط مستند بر تجربه هستند این است که دانشمندان علوم تجربی برای اثبات فرضیاتشان هیچ دلیل و گواهی غیر از اینکه علوم جدید منطبق با عمل و دارای نتیجه درست هستند ندارند.) دەبێ وێکڕا ماناکرێتەوە نەک بەشێکی، دەنا واتای دروستی دەرناکەوێ یانی (هۆکاری بێگومان نەبوونی ئەو زانستانەی تەنیا پشت بە ئەزموون دەبەستن، ئەوەیە کە: زانایانی زانستە تەجروبییەکان بۆ سەلماندنی گریمانەکانیان هیچ دەلیل و نیشانەیەکیان نییە بێجگە لەوەی کە زانستەکانی نوێ هاو سەنگن لەگەڵ ڕاستەقینەکان و ئاکامی دروست دەدەنەوە)
X	abdulrahm	بەڕێز abdulrahm عملی دادن بەبێ وشەی پێشی مامایەک نابەخشێ کە وابوو نتیجۀ عملی دادن واتە ئاکامی بەکردەوە دان، و (نتیجۀ عملی دادن صحیح، دلیل بر صحت یک فرضیه و مطابقت آن با واقع نمی‌شود.) واتە ( دانی ئاکامی دروستی بەکردەوە بەڵگە نییە بۆ ڕاست بوونی گریمانەیەک و یەک گرتنەوەی لەگەڵ ڕاستی) یا (ئەگەر ئاکامی گریمانەیەک لەکردەوەدا بە ڕاست دەرچوو، نابێتە بەڵگە بۆ یەک گرتنەوەی دەگەڵ ڕاستی)
X	بەختیار هەمەوەند	بەڕێز بەختیار هەمەوەند، جارێ وەڵآم پرسیارەکەتم داوەتەوە، ئەوە دیسانیش لێرەدا دەینووسمەوە: فساد بر انگیز یا فساد انگیز واتە: ئاژاوەهەڵایسێن، تێکدەر، جڵغەگێڕ، جەڵغەگێڕ، مایەفیتنە، هۆی ئاژاوە، هۆی‏ فەساد، هۆی‏ فیتنە،
X	کەماڵ ڕەحمانی	بەڕێز کەماڵ ڕەحمانی، بۆ واتای سنگ، لەهیچ کوێ ئەو واتایەم نەدیتەوە، بەڵام باڵندەیەک هەیە کە لینکەکەت ناردبوو بەناوی سنگ چشم ئەو مانایانەم بۆدانا (پەڕبەڵەکە، باڵ بەڵەکە، سەقری مێشخۆر، قجی، قجی بەڵەک، قجی چاوڕەش،) جا نازانم مەبەستت هەر ئەوەیە یان نا، ئەوانی دیکەشم چاک کردن بەسپاسەوە
X	کەماڵ ڕەحمانی	بەرێز کەماڵ ڕەحمانی، نازانم بە چ زمانێک سپاسی یاریدەدانت بکەم بۆ باشتر و دەوڵەمەندتر کردنی فەرهەنگی کاوە، بومن تەنانەت زیادکردنی یەک وشەش گرنگە تا چ دەگا بەو وشەنوێیانەی جەنابت بەبەڵگەوە بۆم دەنێری.
X	mydia aziz	بەڕێزmydia aziz، لەو دەستەواژەی جەنابتدا روشنگری ئەو مانایانە دەگرێتەوە: ڕاڤەکاری، شیکاری، ڕوونکردنەوە، ئەو وشیە دەفەرهەنگەکەدا نەبوو، مئێستا تێمهاویشت، بۆ هەموو ماناکانی روشنگر و روشنگری ی دەتوانی چاو لە فەرهەنگی کاوە کەیەوە.
X	parwin kareem	بەڕێزparwin kareem ، ﻳﺎﺩﺁﻭﺭﻱ ﺍﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﻫﻢ ﻟﺎﺯﻡ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﺘﺎﺏ ﺣﺎﺿﺮ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺷﺨﺼﻲ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎﻧﻲ ﺑﺎ ﻣﺴﻠەﻫﺎ ﻭ ﻣﺸﺮﺏ‌ﻫﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻳﺎ ﻗﻠﻢ ﺍﺩﻳﺒﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﮔﺎﻩ ﺳﺮ ﺍﺯ ﻣﺒﺎﻟﻐﻪ‌ﻫﺎﻱ ﺑﻲ‌ﺟﺎ ﺩﺭ ﻣﻲ‌ﺁﻭﺭﻧﺪ ﻧﺴﭙﺮﺩﻩ‌ﺍﻳﻢ ﻭ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣﺎﻧﻊ ﺍﺯ ﺑﻴﻦ ﺭﻓﺘﻦ ﺍﺻﻞ ﺁﻥ ﺷﺪﻩ‌ﺍﻳﻢ: .پێویستە ئاگادارتان کەینەوە لەو کتێبەدا ناپەرژێینە سەر لێکۆڵینەوەکانی تایبەتیی نووسەرانی، بە بابەت و ڕوانگەگەلی جۆراوجۆرەوە، کە جاری وایە دەگاتە پێوەنانی بێجێ و ئاوا پێشمان گرتووە بە لەناوچوونی بنەماکەی.
X	kurdo bakr	بەڕێز kurdo bakr، شناخت حقیقت خیر و شر، سعادت و شقاوت... دەتوانین بڵێین: ناسینی ڕاستەقینەی چاکە و خراپە، بەختەوەری و بەدکاری....
X	gullalla	بەڕێز gullalla ، ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺪﻳﻊ ﺍﻟﺰﻣﺎﻥ ﻭ ﺁﺛﺎﺭﺵ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﻗﺖ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻛﺮﺩﻩ‌ﺍﻧﺪ ﺑﺎ ﻛﻤﺎﻝ ﺍﻣﺘﻨﺎﻥ ﺯﺑﺎﻥ ﺑﻪ ﺗﺒﺮﻳک ﻭ ﺛﻨﺎ ﮔﺸﻮﺩﻩ‌ﺍﻧﺪ. واتە: ئەوانەی بەدیعوززەمان و بەرهەمەکانیان بە وردی خوێندبێتەوە، بەوپەڕی ئەمەگناسییەوە ستایشیان کردووە و ئافەرینیان پێکوتووە، لێرەدا (تبریک و ثنا) لەجێگای (تبریک و تمجید) دانراوە کە بەواتای (ستایش، ڕێزلێنان، ئافەرین پێکوتن، دەستخۆشی لێکردن) دێ.
X	بەختیار هەمەوەند	بەڕێز بەختیار هەمەوەند، فساد بر انگیز یا فساد انگیز واتە: ئاژاوەهەڵایسێن، تێکدەر، جڵغەگێڕ، جەڵغەگێڕ، مایەفیتنە، هۆی ئاژاوە، هۆی‏ فەساد، هۆی‏ فیتنە،
X	nasrin sdiq	بەڕێز nasrin sdiq، کاری زانست لەبەر ئەوەی بنەماکەی لەسەر تاقیکردنەوە دانراوە، هەڤیازی و کەموکووڕیگەلێکی تێدایە،
X	yad	بەڕێز yad، سڵآو ئەوە ئەو وشەشم خستەسەر، منعکس کنندە واتە: ١- تۆمارکەر، دەنگ‌پێدەرەوە، دەنگ‌دەرەوە، ڕەنگ دەرەوە، ڕەنگ پێ دەرەوە، دەرخەر، کارپێدەرەوە، کەوانەپێکەر‏، گێڕەرەوە، نیشاندەرەوە، وەدەرخەر، وەدەرخەرەوە، وەدیارخەر، وەدیارخەرەو، وێنەدەرەوە، ٢- برگردان: ئاوەژووکەرەوە، پێچەوانەکەرەوە، ژێروڕ‏ووکەرەوە، سەراوبن کەرەوە، سەرنخوون کەرەوە، سەروبن کەرەوە، قڵپکەرەوە، قوڵپکەرەوە، قوڵپینەر، وەرگەڕێن، هەڵگەڕێنەرەوە، هەڵگێڕێنەوە، هەڵەو گەڕێن، ٣- حال‌بحالی‌کننده: بارەوبارکەر گۆڕ، گۆڕێن، گۆڕێنەر، گەڕێن، گەڕێنەر، لەدۆخێکەوە بۆدۆخێکی دیکە گۆڕ،
X	کەماڵ ڕەحمانی	بەڕێز کەماڵ ڕەحمانی، سپاس بۆ سەرنجەکەت، بەڵێ زنجرە دەگەڵ سیرسیرک جیاوازن و لەفەرهەنگی کاوەدا سیرسیرک واتە: (سریلە، چڕچڕک، سیرسریلە، سیسرک، سیسرکە، سیسرگ، سیسرە،) بەڵام زنجرە واتە(چرچرک، چیرچیرۆک، سیسرە،) نووسراوە کە هەڵەیە و ڕاستی دەکەمەوە.
X	عەبدوڵا کرمانجی	بەڕێز عەبدوڵا کرمانجی، وەرگێڕانەکەت زۆر جوانە بەڵام ئەگەر لەجیاتی (فکر)، هزر و لەجێی (ئیسلاح)، وشەی (چاکسازی) یا (چاکخوازی) دانێی کوردانەترە
X	سنوور	بەڕێز سنوور، ئەو ویستە دروستە، داوای لێبووردن دەکەم پیتی(و) کەوتووە و بۆتە (ئەو یستە) تکایە چاکی کەنەوە
X	کەماڵ ڕەحمانی	بەڕێز کەماڵ ڕەحمانی، سپاس بۆ دڵسۆزیت، پێشنیارەکانتم گونجاندن
X	سنوور	بەڕێز سنوور ، (این گرایش را می‌توان منحطترین گرایش فکری بشر دانست چرا که شناخت حس لرزانترین و بی‌اعتبارترین تکیه‌گاهها در شناخت بوده و بیش از هر معرفتی در معرض خطا و اشتباه است.) واتە (ئەو یستە دەکرێ بە بێنرخترین ئاواتەکانی هزریی مروڤ بزانرێن، هەست بە لەرزۆکترین و بێ بایەخترین پاڵپشتەکانە لە ناسیندا و لە هەر زانیارییەک زیاتر، هەڵە و بەهەڵەچوونی تێدا بەدی دەکرێ.
X	sarhad amin	بەڕێز sarhad amin ادراکات کۆی (ادراک)ە واتە تێگەیشتنەکان، هەست پێکردنەکان، لێ حاڵیبوونەکان،
X	rebin rasull	بەڕێز rebin rasull فاضلانە واتە زانایانە،
X	yadgar haji	بەڕێز yadgar haji، "ﺫﻭﺍﻟﻜﺮﻳﻢ تعالی و تقدس" ٣ وشەی جیاوازن کە لەو دەسەواژەدا وەک پەسنی خوا هاتوون و لەسەریەک واتە (بەخشندەی مەزن و پیرۆز)
X	کەماڵ ڕەحمانی	بەڕێز کەماڵ ڕەحمانی، گەلەک سپاس بۆ یاریدەدانەکەت کە بۆمن زۆر گرنگ بوو و فەرهەنگەکەمی دەوڵەمەندتر کرد.
X	jamal	بەڕێز jamal، دروستی بۆچووی، صاحب بینش واتە خاوەن ڕوانگە، یان خاوەن تێڕوانین، شارەزا، لێزان،
X	bakhan obed	بەڕێز bakhan obed، (کشش درونی) واتە: (ئاواتی دەروونی) یا (ویستی دەروونی)
X		بەڕێز wasta karzan، (اعلام) واتە بەڕێزان، کەوابوو (علمای اعلام) واتە (زانایانی بەڕێز) یا (زانایانی هێژا)
X	kwestan naji	بەڕێز kwestan naji، (ﺑﻪ ﺗﻌﻘﻴﺐ ﺟﺪﻱ ﺩﺍﺩﮔﺎﻫﻲ ﻭ ﺍﺩﺍﺭﻱ ﺍﻭ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻨﺪ ﻭ ﺑﺎﺯﺟﻮﻳﻲ‌ﻫﺎ ﻭ ﻣﺤﻜﻤﻪ‌ﻫﺎﻱ ﻣﻔﺼﻠﻲ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭ ﺷﺪ. ﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻡ ﻭﻗﺘﻲ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪ، ﺍﻳﻦ ﺗﺠﻠﻲ ﺍﻟﻬﻲ ﭼﻴﺰﻱ ﺟﺰ "ﭘﺎﻳﮕﺎﻩ ﻋﺮﻓﺎﻥ ﻭﺍﻳﻤﺎﻥ" ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺩﻳﺎﺭ ﻗﻠﺐ‌ﻫﺎ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻣﻲ‌ﺷﻮﺩ، ﺗﺠﻠﻲ ﻋﺪﺍﻟﺖ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﺍﻟﻬﻲ ﺑﺪﻳﻦ ﺷﻜﻞ ﻇﻬﻮﺭ ﻳﺎﻓﺖ:) واتە: مکووڕانە بەدوای دادگایی و فەرمانگەیی ئەو داچوون و لێپرسینەوە و مەحکەمەی دوورودرێژ و تێروتەسەل کران. سەرەنجام کە دەرکەوت، ئەو وەدیهاتنەی خودایی لە (پێگەی ناسین و ئیمان) بەدەر نییە کە لەدڵاندا پێکدێ، نووری دادگەری بە شێوەی ئیلاهی ئاوا خۆی نواند.
X	rast	بەڕێز rast فنون واتە هونەرەکان، لەو ڕستەدا (ﻓﻨﻮﻥ ﻓﻠﺴﻔﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﻋﻠﻮﻡ ﺩﻳﻨﻲ ﺻﻠﺢ ﻛﻨﻨﺪ.) فنون لەڕاستیدا بەجێگای (زانستەکان) هاتووە، چونکە فەلسەفەش بۆخۆی زانستێکە، بەڵام واتای وێچووتری ڕستەکە ئەوەیە(هونەرەکانی فەلسەفە دەبێ دەگەڵ زانستە دینییەکان بسازێن) یا (زانستە فەلسەفییەکان دەبێ دەگەڵ زانستە دینییەکان یەک بگرنەوە)
X	dlnya	بەڕێز dlnya ١- (ﺗﻈﺎﻫﺮ ﻭ ﺗﺤﻘﻖِ ﺑﻴﺎﻥ ﻭ ﺍﻓﺎﺩﺍﺗﻲ) واتە (ئاشکراکردن و وەڕاستگێڕانی بەیان و پەیامەکانی.....) ٢- (ﺗﺸﺨﻴﺺ‌ﻫﺎﻳﻲ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﺗﺪﺍﺑﻴﺮﻱ ﺍﻧﺪﻳﺸﻴﺪﻩ) واتە (ئاگاداریگەلێکی هەبووە و ڕێکارگەلێکی بۆ دۆزیونەوە)
X		بەڕێز کەماڵ ڕەحمانی بەداخەوە ناوەکوردییەکەی خواجه باشیم بۆ نەدۆزراوەتەوە، مەمنوون دەبم ئەگەر بتوانی بیدۆزیەوەو و پێم بڵێی
X	‌bafreen	بەڕێز ‌bafreen، ستیزآوری واتە بەشێ یەکەمی ستیزەجوئی کە دەبێتە: بجەنگی، جۆتۆیی، جەنگانی، جەنگاوەری، جەنگڕانی، جەنگکاری، جەنگی، شەڕانی، شەڕفرۆشی، شەڕڤانی، شەڕ کاری، شەڕکەری، گرۆبەندەیی، گۆتۆیی،
X	pasha yassin	بەڕێز pasha Yassin بذل درویشان، بە وشەیەک نەهاتۆتە ئەژمار و بۆیەش دەفەرهەنگەکاندا نیە، هەردووکی بەسەریەکەوە دەبێتە بەخشین بە فەقیران یا خێر بەبێنەوایان. ئەوە لە گوڵستانی سەعدی بەو شێوە هاتووە: نیم نانی گرخورد مرد خدا/بذل درویشان کند نیمی دگر// ملک اقلیمی بگیرد پادشاه/همچنان دربند اقلیمی دگرواتە: نیوەنانێک گەربخواپیاوی خودا/دەیبەخشێتە فەقیران نیوەکەی تر//مڵکی هەرێمێک داگیرکا پادشا/هەوڵی گرتنی هەرێمێکی دیش دەدا واتە پیاوی خو ئەگەر نانێکی هەبێ، نیوەی بۆخۆی دەخوا و نیوەشی دەبەخشێتە فەقیران بەڵآم پادشا بە هەبوونی هەرێمێک تەماحی پڕنابێ و حەول دەدا هەرێمێکی دیکەش داگیرکا
X	pshtiwan	بەڕێز pshtiwan ئەوە دەبێ (عذر معذرت کنندە) بێ، واتە (داوای لێبووردنی لێبووردنخواز) نەک (غذر مغذرت‌کننده) کە واتای نیەو وە هەڵەی نووسین دەچێ
X	shahram sho	بەڕێز shahram sho، لەو دەستەواژەد(طوریكه مشاهده میشود بیشتر دشمنی‌ها و جنگ‌ها در بین مردم و گروها به سبب شنیدن و اعتماد كردن به اخبار و احوال دروغ و فتنه انگیز پدید می‌آید.) مردم بەواتای: (خەڵک یا مرۆڤەکان، مرۆڤگەل) و لەوەشدا (پس برای جلو گیری از نزاعات وكشمكش‌ها و بروز فتنه و فساد در بین دو برادر و یا در بین خانواده‌ها و جامعه نباید به گمان‌ها و اخبار غیر دقیق توجه شود.)، غێر دقیق واتە (ناڕوون، نا وردبینانە، ناتەواو)
X	kalsum najmadin	بەڕێز kalsum najmadin لەو دوستەواژەدا کە نووسیوتە: (پویایی و آموزش)، واتە: (ڕەوانی و فێرکردن)، و (تعلیم و تعلم) دەبێتە (فێڕکردن و فێرکران) یا (فێرکردن و فێڕبوون)
X	nigar sdiq	بەڕێز nigar sdiq، (در منطقه ممنوعه «تابلوی ایست» جلوی هر صفت رفتاری ویرانگر و اخلاق زشت قرار می‌گیرد! قرآن از پیروان خود می‌خواهد صفات زیر را بکلی از شخصیت خود پاک کنند.) واتە: (لە ناوچەی تابڵۆی (ڕاوەستە) دا کە لەپێش هەر دیاردەیەکی تێکدەر و هەڵسوکەوتی نەشیاودا دادەنرێ! قوڕئان داوا لە پەڕەوانی خۆی دەکا، ئەو ئاکارانەی خوارەوە بەتەواوی لە کەسایەتیی خۆیان بسڕنەوە)
X	عبدوڵا مەجید	بەڕێز عبدوڵا مەجید، انسان سازی واتە: ئینسانسازی، پەروەردەکردنی دەروونی مرۆڤ، پەرەپێدانی بەهاکانی مرۆڤدۆستانە بەجێگای بایەخەکانی چینایەی و نەتەوایەتی، بەهێزکردنی هەستی ڕێزگرتن لە ویستەکانی کۆمەڵگا لە کەساندا، ڕاهێنانی مرۆڤ بەپێێ ڕەفتار و کرداری مرۆڤانە، مرۆپەروەری، مرۆڤپەروەری، مرۆڤ سازی، پێکهێنانی ئەو هەستە لەمرۆڤدا یا بەهێزتر کردنی، کەسەکە وا لێدەکا سوودی کۆمەڵگا وەبەرچاو بگرێ و تەنانەت وەپێش بەرژەوەندیی خۆی بدا. هەر ئەوهەستەیە مرۆڤ دەکاتە پێشمەرگە یا فیداکاری گەل،
X	ashna karim	بەڕێزashna karim، (از اینرو توحید و تحقق «لا إله إلا الله» وقتی مصداقیت پیدا می‌كند) كه بندگان، در تحكیم نیز، به آنچه الله نازل كرده و رسول الله فرموده‌اند، روی بیاورند و تسلیم بشوند. دەبێتە: (جابۆیە/لەبەر ئەوە) یا بۆیە، باوەڕ بە خوای تاک و بەدیهاتنی «لا إله إلا الله» ئەوکاتە دەسەلمێ کە بەندەکان لە چەسپاندنیشدا ڕوو دەوەی بکەن کە، خوا ناردوویەتە خوار و پێغەمبەری خوا فەرموویەتی، و ملکەچی بن.
X	bamo mirko	بەڕێز bamo mirko، بەڵێ ڕاستی بۆچووی، حسن جوار یا حسن همجواری واتە: ئامساداری، دراوسێداری، دڵی ئامسا نەئێشاندن، ڕاگرتنی دڵی جیران، ڕاگرتنی دڵی دراوسێ، ڕەچاوکردنی هامسایەتی، ڕێزی جیرانەتی، ڕێزی دراوسێی، ویستی دراوسێ ڕەچاوکردن، هامساگەری ڕەچاوکردن،
X	نیگار تالب	بەڕێز نیگار تالب، بەڵێ ڕاستی بۆچووی، ئەو وشە لێکدراوە بەواتای (استبداد)ە واتە: ئیستیبداد، خۆسەری، زۆربێژی، زۆرداری، زۆرەملی، سەربەخۆیی، سەرەڕۆیی، کەڵەگایی، کێزری، لاساری، ملهوڕی،
X		بەڕیز نێرگز حەمید، خواهش و تمنا لەو ڕستەی جەنابتدا کە نووسیوتە واتە (داخوازی و چاوەڕوانی) یا (ویستن و پاڕانەوە)، کە ئەوەی دووهەمیان دەگەڵ دەستەواژەکە باشتر دێتەوە، چونکە پەیوەندیی هەیە بە چاوەڕوانی و داخوازی یا پاڕانەوە لە خوا،
X	hemn azad	بەڕێز hemn azad، مثال گرائی واتە: بە نموونە هێنانەوە سەلماندن، گرنگیدان بە نموونە بۆسەلماندن، نموونەگەرێتی، نموونە هێنانەوە،
X	kurdo majid	بەڕێزkurdo majid، (هر لحظه می‌توانند با آفریدگار خود رابطه برقرار کنند، و در پناه جاذبۀ الهی قرار گیرند) واتە (هەمووکاتێک دەتوانین پەیوەندی بە ئافراندەری خۆیانەوە بگرن و بکەونە بەر سەرنجی خوا) یا (بکەونە بەر دلۆڤانیی خوا)
X	payam yassin	بەڕێزpayam yassin، طغیانگر واتە ئەشقی، سەربزێو، یاغی، جوانترین مانای لەکوردیدا (سەربزی)وە
X	بەختیار	بەێز بەختیار، سپاس بۆ ڕوونکردنەوەکەت لەسەر وشەی (اثبات گرائی) ئەوە ئەوانیشم خستنە سەر، بۆ مەسەلەی پیتی (أ) تائێستا چارەیەکم بۆ نەکراوە، بەڵام دەحەولدام
X	بەختیار	بەڕێز بەختیار، ڕاست دەفەمووی، بەداخەوە ئەو گرفتە هەیە، بەڵام داماوم چۆنی چارە بکەم، داوای یارمەتیم لە چەند برادەرێک کردووە، بزنم داخوا چیان بۆ دەکرێ؟
X	بەختیار	بەڕێز بەختیار، بەداەوە کێشەی ئەپڵە ڕەنگە ئەگەر کیۆردی فارسی دانێن چارەی بکا، بەداخەوە بۆم چارە نەکرا، بزانم برادەرێکی ەرنامەداڕێژم هەیە داخوا چی بۆ دەکرێ
X	borhan hasan	بەڕێز borhan hasan، دێمێشقی پێتەختی سووریە بە شاخی بەرزی پڕئاو دەور دراوە، ئاوی ئەو کێوانە دەڕژێتە دەشتایی دەوری شارە کە کشتوکاڵی تێدا ناکرێ و دەقووڵ کەوتووە و بە ئاو و دارستان و گیاجاڕ داپۆشراوە و بۆیە ناوی (غووتەی دیمیشق)یان لێناوە، بەبڕوای من هەر وەک نووسراوە کە نووسیویەتی (غوطەی دمشق) ئێمەش نەیگۆڕین و بنووسین (بەشی باشووری غووتەی دیمیشق)، بەڵام (نووقاو) یەکێکە لە واتاکانی (غوطە) و لە لێکدرانی دوو وشەی (نووق بەواتای نقوم بوون یا وەبن کەوتن) و (ئا) پێکهاتووە واتە وەبن ئاو کەوتن یا بینەکێشان و... و من بەوهۆیەوە بە نووقاوی باشوور وەرم گێڕاوەتەوە
X	borhan hasan	بەڕێز borhan hasan، غوطەی دمشق نووقاوێکە لە چەند لاوە دەوری شاری دێمێشقی سووریەی داوە، غوطەی جنوبی واتە بەشی باشووری ئەو نووقاوە
X	basoz qadr	بەڕێز basoz qadr، ظاهریە پێچەوانەی باطنیه، دەبێتە ڕواڵەتییان، ڕێبازێکی ئوولی بووە لە ئیسلامدا کە لە سەدەی دووهەم کۆچی دا دامەزراوە و تەنیا ڕێگای گەیشتن بە ڕاستییەکانیان بەبەڵگە هێنانەوەی ڕواڵەتی وتاری خوا و پێغەمبەر زانیوە، زاهیرییەکان، لەو دەستەواژەدا (بعد از او شمس‌الدین أبو عبدالله محمّد معروف به مقدّسی در ایام ظاهریه به جای او آمد و عزالدین محمّد پسر شرف الدین عبدالقادر أنصاری (ت 682 هجری‌) نیز همراه او مدرّس آنجا شد.) ایام ظاهریە، واتە سەردەمی زاهیرییەکان، یا ئەوانەی تەنیا باوەڕیان بە ڕواڵەتی وتەکانی خوا و پێغەمبەر هەبووە و بەلێکدانەوە(تەفسیر) واتایان بۆ دانەناون،
X	amir ahmad	بەڕێز amir ahmad، سڵاو، (حلقە) کە لە کوردیدا دەبێتە (ئاڵقە) لێرەدا بەواتای ئاڵقەی زنجیر هاتووە، (تنها سُمیه نبود که در راه ایمان دست از جان عزیز خود شست، بلکه او یکی از حلقه‌های فدائیان ایمان بود که تا قیامت ادامه خواهد داشت.) واتە (ئەوە تەنیا سومەییە نەبوو کە لەڕێگای ئیمانیدا دەستی لەگیانی شیرنی شوشت، بەڵکوو ئەو ئاڵقەیەک بوو لە زنجیری لەپسان نەهاتووی گیان بەخت کردووانی ڕێگای ئیمان، کە تا پەسڵان درێژەی دەبێ،)
X	barzan	بەڕێز hallalla barzan، سڵاو، (همه چیز خود را برای رضای خدا، در رکاب آن حضرت از دست دادند). واتە (هەموو شتی خۆیان بۆ ڕەزای خوا، لەخزمەت جەنابیدا، دانا)، لێرەدا (در رکاب) واتە (لەخزمەتدا)،
X	parwana mahmood	بەڕێزparwana mahmood، سیلت واتە لم یا چەوی زۆر ورد کە لە جۆگە وچۆم یا کەنارەکانی دەریا دەنیشێ، ئەوە تەواوی ماناکانم دە فەرهەنگ هاویشتن، دەتوانی ئێستا لەوێ بیاندۆزییەوە. دەستەواژەی (دیرزمانی است آبهایم سمی است. موج هایم بلند است و سهمگین، کناره هایم از خاک سیلت است، ولی اندک اندک دارم می میرم.) واتە: (لەمێژە ئاوەکانم ژەهراوین، شەپۆلەکانم بەرز و تۆقێنەرن، بەڵام وردەوردە خەریکم دەمرم).
X		بەڕێزbahar bahadin، دەستەواژەی (از کوچۀ خاکی بر‌می‌گشتم) لە شەڕەشەقی منداڵانە لە کۆڵانی خۆڵاوی ڕا هاتووە کە لەکاتی کایەدا یەکتر دەخۆڵێ وەردەدەن، هەرچەند بابەتەکەتان ئەگەر درێژتر نووسیبا باشتری تێدەیشتم، بەڵام من وای بۆ دەچم، (جا زانیباشم چ دەبوو؟ ئایا وەک شەڕی مدناڵان لە کۆڵانی خۆڵاویدا دەخۆڵێ وەردەرام؟) واتە دەگیرام و لێدەدرام؟
X	banaz mhedin	بەڕێز banaz mhedin، دەستەواژەگەلی (بما هو موجود) و (بما هو واقعیەت) زۆرتر لەبابەتی فەلسەفیدا باس دەکرێن واتە (ئەوەی بوونی دەرەکیی هەیە وەک لەش) یا (ئەوەی ڕاستییە یا خەیاڵی نییە) کەوابوو واتای (در گرایشات فرقه‌گرایانە رویدادهای تاریخی هموارە مستمسک و ابزاری برای اثبات باورهای از پیش تعیین شدە هستند و خود واقعیت، بما هو واقعیت، و فهم آن اولا و بالذات در پژوهش موضوعیت ندارد). دەبێتە: (لە ویستەکانی تاقم خوازانەدا، ڕووداوە مێژووییەکان هەمیشە هەنجەت و ئامێرگەلێکن بۆ سەلماندنی باوەڕگەلی لەپێشدا دیاریکراو و ڕاستەقینە بۆخۆی، وەک ئەوەی ڕاستەقینەیە، و تێگەیشتنەکەی سەرەتا و لەبنەڕەتدا لەلێکۆڵینەوەدا جێگای باس نییە)،
X	سیامه‌ند شاسواری	بەڕێز سیامه‌ند شاسواری، هەر ئەو گەورەیی و لوتفەی ئێوە و کەسانی وەک جەنابت لەسەرم زیادە و سەرنج و تێڕوانینەکانتان هەردەم و دەماودەم فەرهەنگەکەمان دەوڵەمەندتر دەکا و بۆمن ئەوە ئەوپەڕی خۆشی و شادمانی دێنێ و ماندوویەتیم دەحەسێنێتەوە.
X	mohamad barzan	بەڕێز mohamad barzan، (تجربه کار مشترک در بە انجام رساندن این اثر، تجربەای بسیار دلنشین و زیبا در فضایی والامنشانە و بە دور از هرگونە خود خواهی‌ها و خودبنیادی‌های روشنفکرانە بود). واتە: (ئەزموونی کاری هاوبەش لە بەئەنجام گەیاندنی ئەو بەرهەمەدا، ئەزموونێکی گەلەک جوان و دڵگر و لە کەشێکی هێمنانەو بەدوور لە هەرچەشنێکی خۆبەزلزانی و خۆتەوەریی ڕووناکبیرانە بوو). وشەی (خودبنیادی) واتایەکی نیزیک لە تەکەببوری هەیە بەڵام کەمێک تایبەتترە و تەنتیا هێندێک لکە واتاکانی دەگرێتەوە
X	majid shekhani	بەڕێز majid shekhani، "عبادت‌گذار" یا "عبادت‌گزار"واتە: (پەرست، پەرستەر، پەرسیار، سوجدەبەر، عابید، عیبادەتکار، عیبادەتکەر، کڕنۆشبەر، کۆلدر، نوێژوتاعەتکار)، کەچی (پەرسا) واتە (پرسیارکەر) و واتای عبادت گذار ناگرێتەوە
X	kazhan qa	بەڕێز kazhan qa آبلرزه واتە: تسۆنامی، جۆڵانەوەی بەهێزو پەیتاپەیتای شەپولی ئاوی دەریا بەرەو بەستێنی دەریا، سۆنامی. شەپۆلی زۆر بەهێز و پەیتاپەیتای ئاوی دەریا کە بەهۆکاری سروشتی (وەک بوومەلەرزەی بنی دەریا) یا تەقینەوەی گڕکان) یا دەستکرد (وەک تەقینەوەی زۆر بەهێز لەدەریادا) ڕستەوخۆ ئاوێکی یەگجار زۆر بەرەو کەناری دەریا دەجۆڵێن و وێرانیی گەورە پێک دێنن،
X	aso hashm	بەڕێز aso hashm، (صبح فردای شبی از شب‌ها، که صدای نالەی بچەهای بی‌تاب از گرسنگی در دشت و صحرا بسیار بلند بود). دەبێتە (بەیانیی دوای شەوێک لەو شەوانەی دەنگی ناڵەی منداڵانی ئۆقرەلێهەڵگیراو لەبرسان، لە دەشت و سارادا زۆر بەرزبوو)
X	سیامه‌ند شاسواری	بەڕێز سیامه‌ند شاسواری، سڵاو و سپاس بۆ یاریدەدانی بەنرخت، وادیارە برادەرێکی دیکەش بەناو یا ناوی خوازراوی سیامەند ویستوویەتی یاریدەم بدات و ئەوە منی تووشی هەڵەکردووە، وێڕای داوای لێبووردن دیسان سپاسی هاوکارییەکەت دەکەم
X	سیامه‌ند	بەڕێز سیامەند، سڵاو وشەی لەبزینەم وەک واتای قطاب هەیە کە جۆرێکە لە شیرنی بەڵام بۆ (ذوزنقە) باوەڕم بەجەنابت هەیە، تکایە ئەگەر دەکرێ سەرچاوە یا نموونەیەکم بۆ بنووسی مەمنوون دەبم. هەروەها بە وشەی گناره گویی لە شێکردنەوەکەدا نووسیوتە ( نارگویی صحبت‌هایی که توسط یکی از شخصیت‌های نمایش....) و ئەوە سەری لێ شێواندووم کە ئایا وشەی مەبەست (گنارگویی) یە یا (نارگویی) چونکە من پێشتر نەمبیستووە. دووجاری دیکەش پرسیام کرد بەڵآم وابزانم نەتدیوە
X	yad barzan	بەڕێز yad barzan مقابلە بمثل یا معامله به مثل واتە: (تۆڵەبەتۆڵه، تۆڵەکردنەوە، تۆڵەی هاوشێوە، چاوبەچاو ددان بەددان، کەس لەکەس، کەسمان لەکەس)، لەودەستەواژەیدا تۆڵەبەتۆڵە یا تۆڵەی هاوشێوە لەجیاتی (مقابلە بمثل) گونجاوترین وشەن، کەوابوو واتای (اما مسلمانان بە هیچ وجهە غارتگر نبودند. آنها در شرایط جنگی اقدام به مقابله به مثل می‌کردند تا قریشیان را تحت فشار بگذارند...) ئەوەیە: (بەڵام موسوڵمانان بەهیچ شێوەیەک تاڵانچی نەبوون. ئەوان لە هەلومەرجی شەڕدا تۆڵەی هاوشێوەیان دەکردەوە تا قوڕەیشییان بخەنە ژێر گوشارەوە.... ) یا (بەڵام موسوڵمانان بەهیچ شێوەیەک تاڵانچی نەبوون. ئەوان لە هەلومەرجی شەڕدا تۆڵەبەتۆڵەیان دەکردەوە تا گوشار بخەنە سەر قوڕەیشییان). سپاس بۆ بەڕێزت کە سێ واتای نوێم بە مانای وشەکە زیادکرد.
X	ئەسعەد خۆشنوود	بەڕێز ئەسعەد خۆشنوود، بێ ئەملاوئەولا واتای (مطلقا) یا (بطور مطلق) دەگرێتەوە نەک (مطلق)
X	banaz mhedin	بەڕێز banaz mhedin بمبوورە بەهۆی گرفتاری درەنگ وەڵآمم دایەوە: گرایشات فرقەای معجوعەای از گزارەها، اعتقادات یا باورهای نهادینه‌شدە در میان فرقە یا مذهب خود را بە منزلە حقایقی الهی و مطلق تلقی کرده، از آنها سرسختانە تا مرز جنون و تا آنجا کە جان دیگران را بە پای آنها قربانی سازند یا حتی دست به جنایات یا عملیات انتحاری زنند، دفاع می‌کنند بی آنکە با این امر توجه داشتە باشند کە آیا خود زندگی و سیره پیامبر و واقعیت‌های تاریخی مؤیدی بر این باورهای رسمی و نهادینه شده هستند؟ ویست و بۆچوونەکانی تاقمی کۆمەڵەیەکن لە بەیان و بیروڕا و بۆچوونن کە لەناو کۆمەڵگا یا ئایینەکاندا، کە وەک ڕاستەقینەگەلی خودایی و نەگۆڕ خۆیان نواندووە و داسەپاون و بەکەللـەڕەقی، تاسنووری شێتی دەچنەپێش، تائەو ڕادەی کە گیانی کەسانی دی لەپێناویاندا بکەنە قوربانی یا تەنانەت وەها لەسەریان سوورن کە دەست بدەنە تاوان یا کردەی خۆکوژی بەبێ سەرنج دانە ئەو بابەتە کە ئایا خودی ژیان و ڕەوشتی پێغەمبەر یا ڕاستییەکانی مێژوویی ئەو باوەڕە فەرمی و جێگیربووانە دەسەلمێنن؟ متأسفانە این روندی است کە در جهان کنونی و در میان مسلمانان متاخر بە دلیل رواج گرایشات فرقەای، کە بسترساز زمینەهای خشونت‌گرایی در خاورمیانە و عالم اسلام گردیدە است، دیده می شود. بەداخەوە ئەوە ڕەوتێکە ئەوڕۆ بەبۆنەی ویست و ئاواتەکانی تاقمی، بواری بۆ بەستێنی توندوتیژیخوازی ڕەخساندووە و لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و جیهانی ئیسلامدا دەکەوێتە بەرچاوان.
X	abdulah mohamed	بەڕێزabdulah mohamed بەڵێ دروستی بۆچووی لابشرط واتە: (بەبێ پەیمان، بەبێ شەرت، بەبێ مەرج، بێ ئەلاوئەولا، بێمەرج،) بەسپاسەوە ئەوە لەفەرهەنگەکەدا دامنا
X	kamal darbandi	بەڕێزkamal darbandi وشەی مغفول دەفەرهەنگەکەدانەو ئەوە بە هەموومانکانییەوە خسمەسەری دەتوانی ئێستا چاوی لێکەی سپاس بۆ وەبیررهێناوەکەت
X	kawa jaf	بەڕێز kawa jaf، بۆئەوبابەتەی چەنابت سازندگی بەشی چوارمی ماناکە واتە تەبایی، دەیگرێتەوە و دەتوانی (تەبایی) یا (پێکەوە سازان) لەجێگای (سازندگی) دانێی بەڵام تەبایی ڕەوانترە
X	berzan	سڵآو بەڕێز berzan، سپاس بۆ بەدەنگەوە هاتنت، ئەوە بەلوتفی تۆ (ذوذنقە = نیمچەتەریب،)ش دەخەمە سەر هەنبانەی وشەکانم
X	ahmad kamal	سڵاو بەڕێز ahmad kamal لەو ڕستەیدا (در اوج این شوکت و جلال، هرگاه بر کسی وارد می‌شد، هرگز توقع تواضع و تعارف نداشت.) تعارف واتە فەرموقوکردن و واتای ڕستەکەش(لەوپەڕی ئەو پایەبەرزییەشیدا هەرگیز چاوەڕوانیی چووکەیی نواندن و فەرمووکردنی لەکەس نەبوو)
X		بەڕێز احمد، دانیار لە بنەڕەتدا کوردییە و بە واتای (دانا) و (دارا) هاتووه، بەڵام واتای بەخشندەم بۆ لە هیچ فەرهەنگێکدا نەدۆزییەوە، وێڕای سپاس بۆ هاوکارییەکەت، ئەرک نەبێ سەرچاوەکەتم بۆ ئەو واتایەی بۆ بنووسە
X		برادەرێکی ئازیز واتای (ذوزنقه trapezium) بەکوردی پرسیوە، منیش نەمدۆزییەوە هیوادارم کەسێک بە دۆزینەوەی واتاکە بەکوردی یارمەتیم بدار
X		کاک سیامەندی هێژا، لەمێژە وشەی (گناره‌ گویی)ت پێشنیار کردووە، لە شیکردنەوەشدا نووسیوتە (نارگویی) نازانم کامەیان ڕاستن، جارێکی دیکەش داوام لێکردی بۆم ڕوون کەیەوە، وادیارە وەڵامەکەت نەدیتووە، تکایە ئەگەر دەکرێ ڕوونکردنەوەیەکم بدەیە با ئەو وشەیەم لە فەرهەنگەکەدا لەکیس نەچێ، چونکە بۆمن تەنیا وشەیەکیش زۆر گرنگە
X		بەڕێز xarman majid غیرقابل مقاومت واتە: باشارنەکراو، باشار هەڵنەگر، بەربەرەکانی کەڵنەگر، بەرەنگاری هەڵنەگر، واتای: (در نهادش، انگیزه و عامل شدیدِ غیر قابل مقاومتی وجود داشت که او را برای نشر و تبلیغ این حقیقت، تحریک می‌کرد) دەبێتە (نیگاکەی هاندەر و هۆکارێکی بەربەرەکانی هەڵنەگری تێدابوو، کە بۆ ڕاگەیاندن و برەو پێدانی ئەو ڕاستییە هانی دەدا)
X	2022/08/23	بەڕێز2022/08/23 ئەو واتایەی جەنابت بۆ پیشانی نووسیوتە لە بڕگەی ٣ ی واتای وشەکەدا هەیە، بڕوانە پیشانی:.... ٣- ئەنی، پشتی، پێچاڤ، پێشانگی، پێشانی، پیشنی، پێشەسەر، پێشەنی، تاق‌توێڵ ، توێڵ، تەمۆ، تەوێڵ، تەوێڵە، تێڵ، تێوڵ، تیوڵ، تێوێڵ، جه‌بین، جەمین، چارە، دەیلەم، زەعتک، عەنی، ‌فکلە، فکڵە، فەرشەنی، ناڤچاڤ، ناڤیروو، ناوتوێڵ، ناوچاو، ناوچاوان، ناوچەوان، نۆتْک، نووم برموو، نووم برموو، نەخسوور، نەعتک، نەقسوور، نەەتک، نێوچاوان، وەرسەر، هەنی، هەنیە،
X		بەڕێزkawa jaf زۆر داوای لێبووردن دەکەم کە بەهۆی هێندێک گرفتاری نەمتوانی لەکاتی خۆیدا وەڵام دەمەوە. (پوزش پذیری) واتە (بەلێبووری، قبووڵکردنی ‌داوای لێبووردن، لێبوووردەیی، لێبووری،) و لەو نموونەی جەنابت دا ( آنچه امروز امت اسلامی به آن نیاز دارند دانستن اصول اخلاقی پیامبر و شناخت ماهیت حرکت و دعوت و هدایات ایشان در همه جوانب حیات اعم از ادب ورزی، امانتداری، پوزش پذیری، حق گرایی، حیاورزی، راستگویی، خوش خلقی، فروتنی و...) مانای یەکەم بەجێترینیانە کە دەبێتە: (و ئەوەی ئەوڕۆ ئۆمەتی ئیسلامی دەبێ بیزانن بنەما ڕەووشتییەکانی پێغەمبەر و ناسینی ناوەرۆکی بزووتنەوە و بانگەواز و ڕێنوێنییەکانی جەنابیانە لە هەموو بوارەکانی ژیاندا، لە بەتۆرەیی، دەستپاکی، بەلێبووری، دادپەروەری، حەیابەخۆیی، ڕاستگۆیی، خۆشخوویی، خاکەساری و....دا) هیوادارم بەدڵت بێ، جارێکی دیکەش بۆ وەدواکەوتنی وەڵآمەکە داوای لێبووردن دەکەم
X		بەڕێزشەم عەدنان، وێڕای سپاس، کلیات واتە بابەتەگشتییەکان، کۆمەڵە بەرهەمەکان، بنەماکان، کەوابوو لێرەدا (کلیات ولتر) دەبێتە (کۆمەڵە بەرهەمەکانی وۆلتێر) یا (بابەتەگشتییەکانی وۆلتێر).
X	xabat	بەڕێز xabat، (هرگز گامی به سوی باطل بر نداشت، شور آفرید و طرحی نو در عالم انداخت.) واتە هەرگیز هەنگاوێکی بەپێچەوانەی دادپەروەری‏ هەڵنەهێنا، حەز و خۆشیی بەدیهێنا و بەخشی و بنەمایەکی نویی لەجیهاندا دامەزراند)
X	katan mahmud	بەڕێزkatan mahmud، بر مسند قضاوت و رفع منازعات و مرافعات اجتماعی قرار داشت. واتە: (لەپلەوپایەی دادوەری و چارەسەری کێشەو دادخواییە کۆمەڵایەکاندابووو) یا (ئەرکی دادوەری و چارەسەری کێشەو گرفتە کۆمەڵایەتییەکانی لەسەرشان بوو) یا (ئەرکی دادوەری و چارەسەری کێشەو گرفتە کۆمەڵایەتییەکانی پێئەسپێردرابوو)
X	شەهاب کەریم	بەڕێز شەهاب کەریم، (غیر از این، باز گواه دیگری هست که بیانگر علاقه‌ خاطر و اطاعت محض یاران محمد ج از پیشوای خود و پیروی از کسی است که بارها با بصیرت و عقل و اندیشه‌ خود و برای مصلحت، نقشه‌ای طرح می‌کرد که کاملاً با نقشه و فکر یاران و پیروان فداکارش مخالف بود.) واتە (بێجگەلەوەش دیسان بەڵگەیەکی دیکە هەیە کە نیشاندەری ئۆگری و فەرمانبەرداریی بێ مەرجی یارانی موحەممەدە لە پێشەوای خۆیان و پەیڕەوی لە کەسێکە کە زۆرجاران بە وردبینی و ئاوەز و بیری خۆی و بەپێی بەرژەوەندی، گەڵاڵەیەکی دادەنا کە بەتەواوی پێچەوانەی نەخشە و بیری یاران و دواکەوتە فیداکارەکانی بوو) علاقە خاطر واتە: ئوگری، ئیلاقەداری، بەتەنگەوە بوون، بەگرنگ گری، پابەسی، پابەندی، پابەنی، پاپەی بوون، پاگڕی، پێخەمی، پێوه‌بەستراوی، حژمەکاری، حەزۆکی، دڵبەستەیی، دەربایسیی، دەربایسی، دەربەس بوون، دەربەستی، دەربەندی، دەربەنی، گرفتاری، گوێدەری بەکارێ‎، لەخەمی،
X	xabat	بەڕێز xabat شور آفرین واتە: ١- ئاژاوەسازکەر، پۆشەکێن، پەرێشانکەر، سەر لێشێوێن، شێوێنەر، هۆکاری سازبوونی هەڵڵا، هەڵڵاسازکەر، ٢- شوق انگیز: ئارەزووبزوێن، ئارەزووهێنەر، ئیشتیابزوێن، ئیشتیاهێن، ئیشتیاهێنەر، به‌ئیشتیا، تاسەبزوێن، تامەزرۆیی هێنەر، حەزبزوێن، (ئاژاوەسازکردن) یا (ئیشتیا بزواندن)
X	rangin	بەڕێز rangin، (همیشه در میان مردم ایجاد الفت می‌کرد و ابداً در صدد تفرقه‌افکنی نبود. بزرگان هر قومی را عزیز و گرامی می‌داشت و بر آنان می‌گماشت و همواره از دوری از مردم برحذر بود)، واتە (هەمیشە لەنێوان خەڵکیدا خۆشەویستیی پێکدێنا و هەرگیز بەتەمای سازکردنی دووبەرەکی نەبوو. ڕێزی بۆ هەموو هۆزێک دادەنا و دەگەڵیان ڕووخۆش بوو) دەتوانین لەجێگای دەستەواژەی (دەگەڵیان ڕووخۆش بوو) ئەوەش دانێین: (سەرنجی پێدەدان) بەڵام ئەوی پێشتر دەگەڵ ماناکە باشتر دێتەوە
X	rangin	بەڕێزrangin، ئەو ڕستەیە (بزرگان هر قومی را عزیز و گرامی می‌داشت و بر آنان می‌گماشت.) ئەگەر ناتەواو نەبێ بەشی یەکەمی دەڵێ( ڕێزی بۆ مەزنی هەموو هۆزێک دادەنا) بەڵام بەشی دووهەم (و بر آنان می گماشت) بڕێک ناڕوونە، و ئەگەر دەکرێ پاڕاگرافێکی تەواوی ئەو بابەتە یا لاپەڕەی سەرچاوەکەم بۆ بنێرە تا بتوانم بە دڵنیایی زۆرترەوە وەڵامت دەمەوە
X	شەیدا	بەڕێز شەیدا: لە وشەگەلی وەک (نه‏هێنی‌‌‌ده‏رخستن) دا بزوێنی (ە)م بە (ه)+(نیو نێوان) نووسیبوو، چونکە ئەوکاتی دەستم وە فۆنتە نوێێەکان ڕانەگەیشتبوو، بەداخەوە زۆرجاران هەر ئەو نیونێوانانەش لاچوون و بزوێنە(ە)یەکە بۆتە پیتی(ه) و پێوەنووساوە، جاری واشە هەر مایکرۆسافت ئەو بەڵایەی بەسەر هێناوم بزوێنەکەی لێ گۆڕیوم بە (هـ)، ساسی ئەوکەسانە دوەکەم کە تووشی هەڵەی وادەبن ئاگادارم کەنەوە، بۆ ئەوانی دیکەش ئێستا خەریکی ئامادەکردن و پێداچوونەوەی وردم و لەهەرکوێش تووشیان بم چاکیان دەکەم بەڵام کە لەوکارە بوومەوە دیسان پێیاندا دەچمەوە، ئەو فەرهەنگە نیزێک بە ٢٠٠٠٠٠٠ و زیاتریش وشەی تێدان و بۆ منی تەنیاباڵ زۆر سەختە چآو بە یەکیەکیاندا بخشێنمەوە بەڵام بۆنموونە هەر بەوەندە هەڵای لەو ٢ وشەی لەسەرەوە باسم کردن، زیاتر لە ٤٠٠ هەڵەم هەر ئێستا ڕاست کردنەوە، ئەوە هەر بۆیە دەڵێم کە بزانی ئەو کۆمێنتەت بۆمن چەند بەکەلک و گرنگ بووە.
X	شەیدا	بەڕێز شەیدا، بۆ کەمتر جێ گرتن، ئەوکاتی دەستم بە نووسین لەسەر کامپیۆتێر کرد، چونکە هێشتا وێبسایتم نەبوو و دەبوو بۆ چاپکردن ئامادەی بکەم بۆ کەمتر جێ داگرتن لەچاپدا ئەو وشانەم بە نیو نێوان ڵێک جیاکردوونەوە وەک (ئاماژەبەخاوەنایەتی) ئەوانە لەڕاستیدا پێکەوە نەنووساون، بەڵام لەهێندێک وشەی وەک (ئەوەیخڕبسووڕێ، هێڵێکیڕاستی) لەوانەشدا دوای (ی) نیونێوانم داناوە، بەڵام لە زۆر وشەی لەوبابەتەدا نیو نێوانەکە لاچووە و لەهەرجێیەک تووشیان بم چاکیان دەکەمەوە و سپاسی جەنابت و هەموو ئەوکەسانە دەکەم بۆ چاکردنەوەیان یاریدەم بدەن. من وەک چەند جار باسم کردووە، بەداخەوە لە نووسین و دانانی ئەو فەرهەنگەدا تەنیا باڵم و کەسم لەبەردەستدا نییە یاریدەم بدا و کارەکەم خۆبەخشانەیە و هیچ داهاتێکی بۆ من نییە و هەموو خەرجەکانیشی لە ئەستۆی خۆمە بەبێ ئەوەی یارمەتیدەرێکم هەبێ، پێشنیارەکەشت تا ئەوجێگایەی بۆم دەکرێ بەچاوان جێبەجێی دەکەم
X	arjumand mahmood	بەڕێزarjumand mahmood، وشەی (واگیر) دەفەرهەنگەکەدایە، واتە: (ئازار، ئاهۆ، پەتا، پەره‌ئەستێن، پەرەگر، پەژیک، پەلهاوێژ، پیس، تەشەناکەر، تەشەنەسێن، تەنەرەوە، داگر، درم، درووشە، دڕۆم، شەوب، ڤەگر، گیرۆ) و مانای (نمی توان حزبی یافت که از این بیماری واگیر سالم ماندە باشد) ئەوەیە(هیچ حیزبێک نادۆزینەوە لەو نەخۆشییە گیرۆیە بە ساغی دەرچووبێ)
X	شەهاب کەریم	بەڕێزشەهاب کەریم، (علاقە خاطر) کە دروستترەکەی (علاقەی خاطر)ه وشەیەکی لێکدراوە و لەفەرهەنگە فارسییەکاندا نەمدۆزییەوە. ئەو لێکدراوە نامۆیە لەجێگای (مایەی سەرنج) یا سەرنجڕاکێش و (interesting)ی ئینگلیسی دەکارکراوە، بەڵام بریا نموونە یا سەرچاوەیەکیشتی دەگەڵ دەنووسی
X	صائب	بەڕێزصائب، واتای ذوزنەقە بەکوردی نازانم و قەسەڵیش (نی) نیە کڵۆشە کە دەبێە سوفاری واتە لاسکی نێوبەتاڵی گەنم و جۆ و ....
X	شادی بەرزان	بەڕێزشادی بەرزان، داوای لێبووردن دەکەم، الگو برداری واتە: ١- کردنە سەرخەت، کردنە سەردێڕ، کردنەسەرمەشق، کردنەگرۆبەر، کردنەنموونە، کردنەمۆدێل، لاساکردنەوە، وەک ... لێکردن، ٢- کردنەگەڵاڵە، لاساکردنەوە، لەڕوو نووسینەوە، لەڕوو هەڵگرتنەوە، نموودە لێ هەڵگرتنەوە، نموونە لێ هەڵگرتنەوە، وێنە لێ هەڵگرتنەوە، ‏وێنە سازکردن ‌لەکاغەز یا دار‏و ... ‌سازکراوی شتێک، لەو ڕستەی جەنابتدا (و هیچ انسانی از الگوگیری ایشان مستغنی شدە نمی تواند)، (و هیچکەس ناتوانێ لە "دانانی وی بە نموونە" یا "کردنی وی بە سەرمەشق" بێنیاز بێ)
X		بەڕێزان و دڵسۆزانی خۆشەویستم، سڵاوێکی گەرم و سپاس بۆ سەرنج و تێبینی و پێشنیارەکانتان، لوتف و سەرنجی ئێوە سوورترم دەکا لەسەر زیاتر خۆماندووکردنم بۆ پێشکێشکردنی بەرهەمێکی باشتر، دەوڵەمەندتر و پوختتر، دەستی یاریدەدەرتان ماچدەکەم، تەنیا بۆ ئەوەی بزانن پێشنیارەکانتان چەندە گرنگن، ئەوەندەتان عەرز دەکەم کە جاری وایە یەک پێشنیارتان کار دەکاتە سەر مانای زیاتر لە ٢٠ وشە و بۆم چاک دەکاتەوە یا دەوڵەمەندتریان دەکا. هیوادارم لەیاریدەدانم سارد نەبنەوە.
X	صائب	بەڕێزصائب، ١- واتای ذوزنقه بەکوردی بنازانم بۆیە نەمهاویشتۆتە فەرهەنگەکە، بۆ وشەکانی (متوازی الاضلاع) و (مثلث قائم الزاویه) و (مثلث متساوی الساقین) نازانم هەر پێشنیاری خۆتن یا لەسەرچآوەیەک وەرت گرتوون، لەسەر واتای برن و برنز ڕاست دەفەرمووی من بەهەڵەچووم بەسپاسەوە مچاکیان دەکەمەوە، بۆ ئەوانی دیکەش سپاست دەکەم و لەکاتی لەباردا دەیانگونجێنم،
X	سیامه‌ند	بەڕێزسیامه‌ند، لەشوێنی وشەفارسیەکەدا نووسیوتانە گنارە گویی، لە شیکردنەوەدا نووسیوتانە نارگویی چاوێکی لێ بکەوە ئایا ئەو وشە دروستەکەی (کنارگویی) نیە؟ تکایە وەڵآمم بدەنەوە تا دەفەرهەنگەکەدا بەدڵنیایی‌‌یەوە داینێم سپاسی هاوکاری و سەرنجتان دەکەم
X	شەیدا	بەڕێزشەیدا، لەفارسیدا گیربۆکس ئاواش نووسراوە، چاو لە فەرهەنگی ئابادیس کەن لەسەر ئینتێرنێت بەڵام ئەوەی تۆ ڕاستترە بەسپاسەوە
X	سیامه‌ند	بەڕێزسیامه‌ند، ئەگەر وشەی مەبەستت فارسی بێ ئەوە واتای گفتاری دەداتەوە: بیانی لەفارسیدا واتە: ئاخافتنی، زارەکی، گوتاری، گوتەیی،
X	ساکار	بەڕێزساکار، لەفارسیدا دوو وشە هەن یەکیان (جوهرە) کە بەعەرەبی کراوی (گوهر)ە و بەواتای: ئەسڵی هەرشتێک، جەوەر، جەوهەر، دەستاوێژ، سفن، مادە، ماک، ماکە، دێت و ئەوی دیکە (جوهرةً) کە عەرەبییە و بەواتای: اصالتا: بەحەسڵ، خۆی‌‌لەخۆیدا، لەبنەڕەتدا، لەحەسڵدا، لەلایەن خۆوە، لەلایەن خۆیەوە، زۆرتر دەکار دەکرێ بەڵام واتای (جوهره)ش دەداتەوە. ئەوەی تۆ نووسیوتە مانای اصالتا دەگرێتەوە واتە (لەبنەڕەتدا دەنگی بەرز و ئاهەنگی دەنگەکە لە ئی هەموان جوانتربوو) دەتوانی بەحەسڵ لەجێگای لەبنەڕەتدا دانێێ بەڵام ئەوەی من نووسیومە کوردیترە
X	جووتیار	بەڕێزجووتیار، سپاس بۆ سەرنج و تێبینییەکەت، دەست خۆش، لە واتای یکنواخت دا خاڵی دووهەمیش هەبوو بەڵام چونکە نێوانم نەدابۆیە بە واتای خاڵی یەکەمەوە نووسابوو، بۆ خاڵی یەکەمیش ئەگەر چاو لە فەرهەنگی ئابادیس کەی کە (معین و دهخدا)شی تێدان، یەکێک لە واتاکانی (همسان)ە کە مانای یەکەم دەگرێتەوە کە واتایەکی (همسانیش) (برابر)ە بەڵام نەک هەمووی، ئەویشم چاکرد. لە فەرهەنگی دووزمانەدا زۆرجار تووشی کێشەی وردبینی لە دانانی هاو واتاکان دەبین و هۆکارەکەشی ئەوەیە بەڕواڵەت ماناکان یەک دەگرنەوە بەڵام شوێنی دەکارکردنیان جیاوازە و لێک کردنەوەی ئەو جیاوازییە وردبینییەکی زۆری دەوێ. من لەوکارەمدا تەنیاباڵم و ئەگەر دڵسۆزانی وەک جەنابت هەڵەکانم بەچاودا نەدەنەوە دۆزنەوەیان بۆ من ئاستەم دەبێ.
X	parwin asad	بەڕێزparwin asad، سپاس بۆ سەرنجت بۆ فەرهەنگەکەمان، هەر ناساندنی تەنانەت بەیەک کەسیش بە خزمەتێکی گەورە دەزانم، واتای (و باز، همین‌ که‌ از صحنه‌های‌ نبرد داخلی‌ در میدان‌های‌ جنگ‌ جزیرةالعرب‌ خواستند دمی‌ بیاسایند،) بەکوردی ئەوەیە: (دیسان هەرکە ویستیان لە گۆڕەپانەکانی شەڕی ناوخۆ لە دووڕگەی عەرەب وچانێک بدەن....)
X	یاران و هاریکارانی خۆشەویستم	بەڕێز یاران و هاریکارانی خۆشەویستم بۆ فەرهەنگی کاوە، سپاس بۆ هاوکاری و وریاکردنەوە بەنرخەکانتان. پەیوەندی گرتن، بەچاودادانەوەی هەڵەکانم و زیادکردنی وشە و واتاکان لەلایەن ئێوەوە، کە هەمووجارێ دەبنە هۆی باشترکردن و پێداچوونەوە و ڕاسکردنەوەی هەڵەکانم یان زیادکردنی وشە و واتا بۆ دەوڵەمەندترکردنی فەرهەنگەکەمان، بۆمن ئەوپەڕی نرخ و بایەخیان هەیە و وشە و دەستەواژەی بەس و شیاو شک نابەم بۆ دەربڕینی ئەمەگناسی و پێزانینم، بەڵام بەهۆی سەرقاڵ بوونی شەووڕۆژم بە چاکسازی و پێداچوونەوە، زۆرجاران، چەند ڕۆژێک لە وەڵامدانەوە و جێبەجێکردنی ڕاسپاردەو ڕێنوێنییەکانتان وەدوا دەکەوم، بەو بۆنەوە داوای لێبووردنتان لێدەکەم و دڵنیاتان دەکەمەوە دڵسۆزییەکانتان بۆمن ئەوپەڕی گرنگییان هەیە و تەنانەت یەک ڕەخنە یا پێشنیارتان بەدەیان وشە لە فەرهەنگەکەماندا چاکتر دەکاتەوە. هیوادارم بە درێژەدان بە سەرنج و هاوکاریتان هەر سپاسگوزاری خۆتانم کەن.
X	suham ali	بەڕێزsuham ali، بمبوورە درەنگ وەڵام دەدەمەوە، هجرتگاه بەو واتایە دێ: ئۆغرگە، ئەوجێیەی کۆچی بۆ دەکەن، بورتگە، تەڵمیتگە، شوێنی لێ گیرسانەوە دوای کۆچ کردن، شوێنی مەبەست بۆ کۆچ بوۆکردن، کۆچگە، گۆشگە، هیجرەتگە، بەڵام واباشترە لە (هیجرەتگە) کەلک وەرنەگری چونکە لە عەرەبی وەرگیراوە. بۆنموونە هیجرەتگەی پێغەمبەری ئیسلام شاری مەدینە بووە.
X		بەڕێزnergs hamid، ئەگەر چاو لە فەرهەنگی کاوە بکەی بەەرانبەرەکانی بەکوردی زۆرن کە دەیانبینی، لەوەرگێڕاندا دەتوانی بەپێی ڕستە و مەبەستەکە یەکێکیان هەڵبژێری کە دەگەڵی ڕاست دێتەوە، لەو ڕستەی جەنابتدا بەبڕوای من دوو وشەی (تاوان) و (تۆڵە) زۆر شیاون و ئەوەش پێشنیارەکەی من: آیا زندگی ماریا همهٔ غرامتی بود که باید برای احساس و اندیشه‌اش می‌داد؟ کوردییەکەی: ئایا ژیانی ماریا بریتی بوو لە هەموو ئەو تاوانەی دەبوو بۆ قەرەبووی هەست و بیری خۆی بیداتەوە؟ یا : ئایا ژیانی ماریا هەموو ئەو تاوانەیە کە دەبوو لەتۆڵەی هزر و بیری خۆی بیداتەوە؟
X	چاو	بەڕێزچاو، ئەوە جەنابت نوسیوتە دە فەرهەنگی کاوە ئاوایە: ئەزرەق‌چەو، چاڤهەشین، چاوشین، چاوکەوگ، چاوکەوە، چاوماوی، چەوکەو، کسکە، کە لەفارسیدا ئەو واتایانە دەگرێتەوە: ازرق چشم، پیروزه چشم، چشم زاغ، زاغ چشم، زاغولو (١)، فیروزه چشم، کاس (٤)، کبود چشم، گربه چشم، جانازانم مەبەستەکەتم پێکاوە یان نا؟
X	pary barzan	بەڕێزpary barzan، در برابر این سکوت منفعلانە، او سرشار از روشنایی بود. واتە: لەحاست ئەو بێدەنگیە شەرمنانەدا، (ئەو پڕاوپڕ لە ڕووناکی بوو) یا (بەتەواوی گەشابۆوە)
X	هێمن علی	بەڕێزهێمن علی، لە واتای وشەی (کثری) اد ئەو مانایەم وەگیرکەوتن: تەلاس لە خواردنەوەی شەرابی خورمادا، زۆرخواردنەوەی شەرابی خورما، زیاڕەوی لە خواردنەوەی شەرابی خورمادا، زێدەڕۆیی لە خواردنەوەی شەرابی خورمادا، زێدەکاری لە خواردنەوەی شەرابی خورمادا، کثیر واتە زیاد
X	zhallah	بەڕێزzhallah، تأمل‌برانگیز واتە: ئامۆژگاریدەر، ئی تێڕامانێ، ئی دەرس لێوەرگرتنێ، بۆ دەرس لێوەرگرتن، بۆ لێ وردبوونەوە، جێگای تێڕامان، شیاوی بیر لێ کردنەوە، شیاوی لێ وردبوونەوە، مایەی تێڕامان،
X	parwin asad	بەڕێز parwin asad، بمبوورە درەنگ وەڵاممدایەوە: کنش گرا واتە: ١- لەباری سیاسیدا بەواتای مصلحت گرا: بەرجەوەنگ خواز، بەرژەندخواز، بەرژەوەندخواز، بەرژەوەندی خواز، گرنگیدەر بە مەصڵەحەت، مەسڵەحەت خواز، ٢- کردارخواز، کردەخواز، کردەوەخواز، گرنگیدەر بە ڕەفتار، گرنگیدەر بە کردار، لەوڕستەی جەنابت واتە: وقتی تاریخ می خواند، انسان های صالح را از میان این همه کنش‌گرایان تاریخی برگزیند و روش و منش آنان را همیشه پیش چشم داشتە باشد. لەکاتی خوێندنی مێژوودا کەسانی شیاو لەناو ئەوهەموو برژەوەندخوازنەی مێژووییدا هەڵبژێرێ تا ڕەوشت و خووی ئەوانی هەمیشە لەبەرچاوبێ.
X		بەڕێز بینایی دیدە، بیهن و بیهر دە فەرهەنگەکەدا هەن، بەڵام لە گۆڕینی فۆنتدا لێم بوونەتە (بیەن و بیەر) ئەوە بەسپاسەوە چاکم کردن، یەکەمیان لە ٥ جێگاو دووهەمیشیان لە ٣٨ جێگادا لێ تێکچووبوون کە چاکم کردن، هەر ئەوەندە بەسە بۆ ئەوەی بزانی بە دۆزینەوەی ئەو هەڵانە چەندم یاریدە دەدەی
X	2022/06/06	بەڕێز2022/06/06، لە هەردوو خانەدا نووسیوتە(هر کجا محرم شدی چشم از خیانت باز دار ای بسا محرم راز کە یک نقطە مجرم می شوی) ئەگەر مەبەستت ماناکەیەتی بەکوردی واتە: کەبووی بە هاوڕاز(محرم)، زۆرجاران بە درکاندنی نەهێنی، خۆت فەکەیە تاوانبار(مجرم) یا بەواتایەکی دیکە وشەی (محرم)ت بەوکارە خاڵێکی دەکەوێتە ژێر (ح)یەکەی و ئاوا دەبێتە (مجرم)،
X	ئاکام	بەڕێزئاکام، نەستەلە نیشانە (مارک)ێکی بازرگانییە و بەکوردی مانای نیە سپاس بۆ هاوکاریت
X	2022/06/11	بەڕێز 2022/06/11، تکایە ئەو داوایەم جێبەجێ بکە و ناوێکی خوازراو بۆخۆت دانێ، تا بتوانم لە وەڵامدانەوەدا ئاماژەی پێ بکەم، لە وشەگەلی (دوجنسگرا و دوجنسگرایی) تێنەگەیشتم مەبەستتان چیە، تکایە ئەگەر دەکرێ بۆم ڕوونکەوە، گەلەک سپاس بۆ یاریدەدانە بەنرخەکانت
X	محەممەد حەسەنپوور	بەڕێزمحەممەد حەسەنپوور ، قنجام دە فەرهەنگە فارسییەکاندا نەدیتەوە دە معجم‌البلداندا بەعەرەبی هەیە ئەو واتایە دەدا، بەڵام بریا جەنابیشت نووسبات سەرچاوەکەت کوێیە. پرسیشم بەڵآم وەڵامت نەدامەوە، دەبێ بمبووری بەڵام من بۆ ئەوەی دڵنیابم و دەفەرهەنگەکەشدا بە دڵنییاییەوە بێگونجێنم، دەبێ سەرچاوەکەی بزانم
X	aram	بەڕێزaram، ١- بەتەواوی تاشینی تووکی سەر، پاک تاشینی تووکی سەر، پاک تاشینی سەر، ٢- داغ کردنی ڕەشەوڵاغ بەشیوەی بازنە، ٣- بەشێوەی ئاڵقە دەرهێنان، بەشێوەی جغزینگ دانان، دانانی شتێک بەشێوەی بازنەیی، ٤- فڕینی پۆلە باڵندەیەک بەشێوەی ئاڵقە، جغزینگ ساز کردنی پۆلێک باڵندە لەهەوادا، ٥- بەرزتر فڕینی مەل، فڕینی باڵندە لە بەرزایی زۆردا، بەرزەفڕی، ئەو ڕستەی جەنابت نووسیوتە واتاکەی ئەوەیە (نیشانەی ڕواڵەتییان "زۆر بەرز فڕین" یا یشانەی ڕواڵەتییان"بەرزەفڕییە)
X	بەختیار	بەڕێزبەختیار، پیتی (أ) بە داگرتنی (shft) و (J) دەنووسرێ، باشتر وایە کیبۆردی کوردی دانێی کە کوردی و فارسیش دەنووسێ و من بۆخۆم لەوە کەلک وەردەگرم
X	layla	بەڕێزlayla، مصداق قرار گرفتن واتە بوونە سەلمێنەر، بوونەهۆی سەلماندن،
X	گڕکان	بەڕێزگڕکان، اقتدارگرا (دەسەڵاتخواز)ە نەک دەستەڵاتبێز، پاشگری بێز بەواتی دژ دێ و دەستەڵاتبێز واتە دژی دەسەڵات
X	2022/05/26	بەڕێز2022/05/26، مصنوعی (ساختە)یە نەک ساختەچی. ساختەچی بەواتای فێڵبازە
X	فرشتە	بەڕێزفرشتەخاتوون، متمدن بەواتای وەڕووژ لە چ سەرچاوەیەکدا هەی، تکایە نۆم بنووسە
X	محەممەد حەسەنپوور	بەڕێزمحەممەد حەسەنپوور، من سەرچاوەیەکم بۆ (قنجا) بەواتای (مچوڕک) دەست نەکەوت، تکایە ئەگەر دەکرێ سەرچاوەکەیم بۆ بنووسە یا لەکوێ وا پێدەکوترێ
X	x ابراهیم بابایی	بەڕێز ابراهیم بابایی، سڵاو لەلای ئێمە (پیرانشار) گیایەکی خۆراکی هەیە پێێ دەڵێن وەرمزە، نازانم ئایا مەبەستت لە ورمزە هەر ئەوگیایەیە یان نا؟ لەسەر گووگل زۆر گەڕام چونکە هێندێکان بە وە و بە گوێ بەرخەش دەڵێن زمانەگا، بەڵام باسەکەیان زۆر ئاڵۆزە و ئەگەر ڕوونکردنەوەی زیاتر و وێنەشم بۆ بنێری زۆر مەمنوون دەبم
X	2022/05/13	بەڕێز، امضا، واتە ئیمزا، مۆر، نشیان، واژۆ، کە جەنابت لە شیکردنەوەشدا نووسیوتە امضا ئەگەر واتای دیکەشی بۆ دەزانی تکایە بۆم بنووسە، بەسپاسەوە
X		بەڕێزانی هۆگری فەرهەنگی کاوە، سڵآوێکی گەرم. دەست خۆشێی هاوکاری و بەدەنگەوەهاتن بۆ چاکترکردنی فەرهەنگەکەتان لێدەکەم. تکایە لە پەیوەندی و پەیامەکانتان بێبەشم مەکەن،
X	بەختیار	بەڕێزکاک بەختیار، شڵاو، سپاس بۆ دەست نیشانکردنی هەڵە لەواتای مکانیزمدا، ئەوە چآکم کر، بۆ وشەگەلی وەک تأکید و تأثیرو ،،، هر وەک پێشتر عەرزم کردی ڕێنووسیان بە شێوەی (تاکید) و (تاثیر) هەڵەیە بۆیە من ڕێنووسە دروستەکەم واتە لەجیاتی (ا) کە بزوێنە بە (أ) کە پیتە نووسیوە
X	ئەسعەد خۆشنوود	بەڕێزکاک ئەسعەد خۆشنوود، سڵاو، (کوهان) هەر دووگەی وشتری پێ دەکوترێ. دووگە لەدوو وشەی (دوو) بەواتای (دۆن، بەز) و (گە) بەواتای شوێن پێکهاتووە، ئەو واتایانەی جەنابت کە واتای شوێنی بەزە دروستن، بەڵام بەداوای لێبووردنەوە من ناتوانم وشەی سازکراو دەفەرهەنگەکەم باوێم چونکە ئەوە کاری فەرهەنگستانە و ئێمەش وەک کورد جارێ نە دەوڵەتمان هەیە و نە فەرهەنگستانێک بۆ ئەوکارانە
X	بەختیار	بەڕێزکاک بەختیار، وشەی (تأکید) هەر بەو ڕێنووسە دروستە و بۆیە لە فەرهەنگەکەدا نەم نووسیوە (تاکید) چونکە شوە خوێندنەوەی (ا) و (أ) جیاوازە بۆیە لە فەرهەنگەکەدا هەر بۆ نموونە (تأکید) نووسراوە نەک (تاکید) کە ڕێنووسی هەڵەی وشەکەیە
X	بەختیار	بەڕێزکاک بەختیار، ئەو (أ) یە لە فەرهەنگەکەدا هەیە بۆ نموونە بڕوانە: تأثیر، تأمین، متأثر، مأتم، ئەو پیتە بە داگرتنی shift و J پێکەوە لە کیبۆردی فارسیدا دەنووسرێ
X	xazi	بەڕێزxazi، بی سر و بی پا، واتە بی سر و پا، بۆ واتاکانی بڕوانە (بی سر و پا) لە فەرهەنگەکەدا کە بەشی ٢ ی ماناکەی ( او یک جوان بی سر و بی پا بود.) دەگرێتەوە واتە ئەو (گەنجێکی خوێڕی/ بەرەڵڵا) یا هەتیوچەیەک یا..... بوو
X	جووتیار	بەڕێزکاک جووتیار، سپاس بۆ ڕاستکردنەوەکەت، ئەوە چاکم کرد
X	عطا حواری‌نسب	بەڕێزکاک عطا حواری‌نسب، پیرنگ، کە نووسینەدروستەکەی (پی رنگ)ە ئەو واتایانە دەگرێتەوە: تەرح، شکڵ، گەڵاڵە، گەڵاڵەی سەرەتایی بۆ کێشانەوەی وێنەیەک یا سازکردنی فیلمێک، نموونە، مەوژ، سپاس بۆ ڕێنماییەکەت، ئەوە خستمە سەر فەرهەنگەکە
X	ماتۆڕ	بەڕێزماتۆڕ، ئامێر بەتەنیا بۆ (موتور) دەکار ناکرێ، واتا فارسییەکەی دەبێتە (وسیلە)، کە (موتور) بەواتای بزوێنەر یا وەجووڵەخەر (ئامێر)ێکە بۆ وەجووڵەخستن یا بزاوتن.
X	بەختیار	بەڕێزkakبەختیار، سڵاو، ئێستا ئەوەندەی من بزانم ئەو هەمزەیە لەسەر کامپیۆتێر دەکار ناکرێ و تەنیا دە (سیمبول)نیشانەکاندا دانراوە، بۆیە لەجێگای ئەو هەمزەی دوای (ه) بە نێوانێک (ی)م داناوە. بۆ نمونە (خانۀ من) ئاوادەنووسرێ (خانه ی من)
X	جەمال محەمەد	بەڕێزجەمال محەمەد، (گروندگان) کۆی (گرونده)یە و دەبێتە: قبووڵکەرانی بیروباوەڕێک، وەشوێنکەوتووان،
X	sahar	بەڕێزsahar، بایسته واتە: پێویست، لازم، و پیوستە واتە پیاپی: بشێڕبشێڕ، بەبەردەوامی، بەدواییەکا، کە لێرەدا (در گیر و دار این نبرد بایسته و پیوسته) واتە (لەبێنەوبەرەی ئەو شەڕە پێویست و بێ‌پسانەوەدا...)،
X	ئەسعەد خۆشنوود	بەڕێز ئەسعەد خۆشنوود، (فناوری) بەواتای () نایە، فەرهەنگستان لە ئێران ئەو وشەی لەجێگای (تکنولوژی) داناوە کە واتاکەی ئەوەیە: تێکنۆلۆژی، کۆی ‌زاراوەگەلی فەننی‌‌و پیشەیی، من ئەو وشەم بەهەڵە بە(فناوەر) نووسیبوو چاکم کردەوە، سپاس بۆ وەبیرهێنانەوەت.
X	mir	بەڕێزmir، نقاهت دە فەرهەنگەکەدا هەیە بەداخەوە وۆرد (ه)ی فارسیی لێ گۆڕێوم بە (ە)ی بزوێنی کوردی و ئاوا لێم ببووە (نقاەت)، گەلەک سپاس چاکم کرد
X	abdullah	بەڕێزabdullah، ئەو واتایانەم بۆ (غَرقَد) دۆزییەوە بەداخەوە ناوە کوردییەکەی نازانم ١- ناوی دارێکی گەورەیە کە بە داری یەهوودیش بەناوبانگە و لە شؤرەکات و شوێنی ئشک و کەم ئاویش خۆ ڕادەگرێ - بەداخەوە ناوە کوردییەکەی نازانم، ٢- سپێنەی هێلکە، چاو لە فەرهەنگی کاوە بکە وێنەکەشم داناوە
X	shilan	بەڕێزshilan، (بە حالت نوسان درآمد) واتە (وە سەنگەڵا کەوت، تووشی لۆژەلۆژ بوو، هاتوچۆی کرد)
X	yad	بەڕێزyad، ئەو پیتانە نییشانەی ڕێزمانین و ئەگەر لەەسەر گڵۆپەکەی سەروەوی خانەی گەڕآن لە وشە کرتە بکەی خشتەیەکی ڕێنوێن دەر دەکەوێ کە پێت دەڵێ هەرکام لەو کۆمەڵە پیتانە نیشانەی چ بوارێکی ڕێزمانین
X	berzan	بەڕێزberzan، فراگیرنده دە فەرهەنگەکاندا بە فراگیر نووسراوە و منییش هەر وام نوسیوە
X	berzan	بەڕێزberzan، بەڵێ دروستە فراگیرندە مانای احاطەی عەرەبیش دەداتەوە، وشەی احاطە دەفارسیدا لە فراگیرندە باوترە
X	جەماڵ مام ئیسماعیل	بەڕێزجەماڵ مام ئیسماعیل، سپاسی لوتفت دەکەم، چاوەکات ماچدەکەم، هەربژی
X	yad	بەڕێزyad، تکایە بڕوانە بەشی چوارەمی واتای (عَرَض) بەومانایە ئەوەی دەڵێن ڕۆح (عەرەز)ـە، واتە ڕوح بەستراوەیەوە بە لەش و ئەگەر دە لەشدا نەبێ بوونی نییە
X	کەماڵ ڕەحمانی	بەڕێزکەماڵ ڕەحمانی، دیسان سڵاو، لە واتای (عُدة)دا کەلەپەل بەواتای (اسباب) دیارە بەڵام بۆم ڕوون نەبوو (ماوەگری) چیە ئایا وەخت گرتن یا ماوەگرتنە؟
X	کەماڵ ڕەحمانی	بەڕێزکەماڵ ڕەحمانی، گەلەک سپاس بۆ ڕوونکردنەوەکانت، من لە آبادیس دا گەڕام کە فەرهەنگی (دهخدا و موعین و عمید) تێدان لە مانای کاروانک دا بەدەیان ناوی فارسی نووسراون، بەڵام (گیلانشاه)یان دەگەڵ نییە و ئەوە منی خستە گومانەوە، بۆ ئەحمەد ڕاوکەرەش من هەمبانەبۆرینەدا بە کاروانک دیومە بەڵام نەمزانیوه گیلانشاهیشی پێدەڵێن، بەداخەوە فەرهەنگەکەی جەنابیشتم نەدیوە نازانم چۆن وەدەستم دەکەوێ. دیسانیش یەک دونیا سپاس
X	کەماڵ ڕەحمانی 2022/03/17	بەڕێزکەماڵ ڕەحمانی، خواجه باشی بەواتای سەرۆکی بازرگانان، سەرۆکی خواجایان، لە فەرهەنگەکەدا هاتووە بەڵام سەرچاوەی ئەو واتایانە (شانەجنی، قەڵغان، قاشاخ) چییە من لە شوێنی دیکە بۆ ئەو وشەیە نەمدیون.
X	2022/03/24	بەڕێزم، 2022/03/24 کە دیسانیش ناوت نازانم، بۆ گوجە فرنگی، واتای گورچەت نووسیوە، تکایە بۆم بنووسە لە چ ناوچەیەک وای پێدەڵەن. جارێکی دیکەش داوام لێکردی لانیکەم ناوێکی خوازراو بۆخۆت دانێ تا ئەگەر وەڵامێکم هەبوو بەوناوە ئاگادارت کەمەوە
X	fatimah	بەڕێزfatimah، خوشکی بەڕێزم باوەڕ بفەرموون پەیامی دیکەم نەدیوە، لەوانەیە لەدانەوەی وەڵام هێندک وەدواکەوم، دەنا بەسەرچاو. چونکەنامەکانیش زۆرن، ئەوانەی وشەی نوێ دەنێرن، پێشنیارەکەیان جێبەجێ دەکەم و وابزانم ئەگەر لەفەرهەنگەکەدا بۆ وشەکەیان بگەڕێن دەیبیننەوە و ئەوە وەڵامی ئەو ئازیزانەیە
X	شیوا	بەڕێزشیوا، غیر عادی دەفەرهەنگەکەدا هەیە، بەداخەوە نازانم کێشەکە چییە بۆخۆشم بە (غیر عادی) نایبینمەوە بەڵام کە دەنووسم (عادی) وەدیار دەکەوێ داوام لە بەرنامەداڕێژەکەم کردووە، هیوادارم بتوانێ چارەسەری کا، ئەگەر لە بەشی شکردنەوەدا بنووسی نائاسایی، لەناو وەڵآمەکانیدا غیرعادی دەدۆزییەوە، ارێ تەنیا ڕێگا چارە بۆ دیتنەوەی ئەو وشە یاخیبووانە ئەوەیە، یا بەواتاکوردییەکە یا بە بيشێ لە وشە لێکدراوە فارسییەکەی
X	aware	بەڕێزaware، منیش بەرانبەرەکەی ئەو پەندەم (جویندە یابندە است..) لەکوردیدا نەدۆزیوەتەوە، ماناکەی ئەوەیە ئەوکەسەی بەدوای شتێکدا بگەڕێ و کۆڵ نەدا دەیدۆزێتەوە، دیارە ئەمن ئاوام بیستووە (عاقبت جویندە یابندە است..
X	aso	بەڕێزaso، فرارَوی ئەو واتایانە دەگرێتەوە: پارێزکردن، خۆپاراستن، تووش نەبوون بە، خۆ تووش نەکردن، خۆ لادان، خۆ لێ پاراستن، خۆ لێ لادان، دووری کردن، دووری لێکردن، واتای ئەو دەستەواژەی(این یکی از راه‌های فرارَوی از میراث مخرّب فرقە فرقە شدن اسلام و نزاع‌های فرقەای، اعتقادی و تئولوژیک در تاریخ طولانی آن است.) ئاوایە: "ئەوە یەکێکە لە ڕێگاکانی خۆ لادان لە(تووش نەبوون بە) کەلەپووری تێکدەرانەی دەستەدەستە (تاقم تاقم بوون)ی ئیسلام و کێشەگەلی تاقمی و باوەڕی و خواناسی لە مێژووی دوورودرێژیدا.
X	کەماڵ ڕەحمانی	بەڕێزکەماڵ ڕەحمانی، گەلەک سپاس، بەڵام کەڕەواڵە، دەگەڵ ئەو واتایەی لەفەرهەنگەکاندا بۆ گیلانشاه نووسراوە، یەک ناگرێتەوە، تکایە چاوێک بە مانای (بلدرچین یا بدبده) لەفەرهەنگەکەی مندا بخشێنە کە وێنەکەشم داناوە، بزانە دەگەڵ واتایەی ئەو وشەی جەنابتدا دەخوێنێتەوە؟ تکایە بڕوانە: Gilanshah - Wikipedia دەڵێ: گیلانشاه‌های نوک‌خمیده (نام علمی: Numenius) سرده‌ای از پرندگان شامل هشت گونه پرنده کنارآبچر است. مەمنوونیش دەبم ناوە کورییەکەیم بۆ بدۆزییەوە. ویژگی گیلانشاه‌های نوک‌خمیده، دارا بودن منقاری دراز، باریک و خمیده به‌ پایین و پرهای قهوه‌ای‌رنگ یا تغییر فصلی کم است. گیلانشاه‌ها به راستی در دو سرده جای می‌گیرند: گروه گیلانشاه‌های نوک‌خمیده در سردۀ Numenius و گروه گیلانشاه‌های نوک‌راست در سردۀ Limosa
X	بەختیار	بەڕێزبەختیار، گەلەک سپاس بەڵێ هەڵە لەمنەوەبوو چاکم کرد،
X	جەمال عەزیزی	بەڕێزجەمال عەزیزی، وشەی (زاندوورم) لە هیچ فەرهەنگێکی فارسیدا نەدۆزییەوە بە (زاندور)یش لی گەڕام هەر نەبوو. بەڵام چاڵەبەفر دە یجچالدا هەیە.
X	یاد	بەڕێزیاد، بەڵێ اخلاقاََ بەواتای "لە ڕووی ئەخلاقەوە" دێت
X	mir	بەڕێز میر، ئەوەی دەفەرمووی تەواو ڕاستە و کەسانی دیکەش پێشنیاریان کردووە (پەند و ئیدیۆمی کوردی و بەرانبەرە فارسیەکەیان) بنووسم، بەداخەوە من تەنیاباڵم و بەوردی خەریکی ئامادەکردن و پێداچوونەوەی فەرهەنگەکەم، کە هیوادارم بۆ چاپیش ئامادەبێ، بەداخەوە بۆ ئەوکارەبەنرخە جارێ کاتم نییە.
X		بەڕێزم، هرچدن کە بەواتای اگچه و گرچه دەفارسیدادێ دەفەرهەنگەکەداهەیە، بەکوردیش دەبێتە: سەرەڕای، هەرچەن، هەرچەند، هەرچەندە، هەرچەندیش، هەرسەێ،
X	جاف	بەڕێزجاف، چاو لە توجیه بکەن، پاساوی تێدایە،
X	یاد	بەڕێزم، بەڵێ (اخلاقاََ) واتە (لە ڕووی ئەخلاقەوە)،
X	یاد	بەڕێزیاد، منیش واتای (عُدّە)م نەدۆزییەوە، هیوادام کەسێک یاریدەمان بدا
X		بەڕێزم کە هەر ناوت نازام، (چه بسا)، ئەو واتایانە دەگرێتەوە: بەگریمانەی زۆرەوە، بەگومانی زۆرەوە، ڕەنگە، ڕەنگ بی، ڕێی تێدەچێ، زۆر پێدەچێ، زۆرپێموایە، زۆر دەگونجێ، زۆر وێدەچێ، لەوانەشە، لەوانەیە، ئەوە بەسپاسەوە دەفەرهەنگەکەشم هاویشت.
X	محەممەد حەسەنپوور	بەڕێزم من بەکوردی وشەی هاوسەنگی چُگور یا چوگور نازانم و سپاسگوزار دەبم ئەگەر کەسێک بۆم بدۆزێتەوە،
X	عرفان	بەڕێزم، کەشکە وژنگ دەبێتە (کشک زانو) نەک زانو،
X		بەڕێزان، (هٔ) کە جاران بە نیشانەی خاوەندارەتی لە فارسیدا دەکەوتە کۆتایی وشە، ئێشتا یا نانووسرێ یا بە شێوەی (ه ی) دەینووسن، بۆوێنە (نقطه عطف) کە پرسیاری برادەرێکمە، بەشێوەی (نقطه ی عطف) لە فەرهەنگەکەدا بوو، من (ی)یەکەم وەلابرد تا دۆزینەوەی ئاسانتر بێ. بۆ ئەوچەشنە وشانە ئەگەر بەشێوەی (ـه یا ه ) نەتاندۆزیەوە بە (ـه ی یا ه ی ) لێی بگەڕێن و ئەگەر نەبوو تکایە ئاگادارم کەنەوە. بۆ نموونە (نقطه ضعف) کە ئەگەر نەدۆزراوە بە (نقطه ی ضعف) لێی بگەڕێن
X		بەڕێز، 2022/02/27 سپاس بۆ سەرنج و تێبینییەکانت، گلەییەکەت لەجێی خۆیدایە بەڵام بەداخەوە نازانم ناو یا ناوی خوازراوتان چییە، و تەنانەت چونکە هەر تاریخ دادەنێی نازانم هەمووی ئەو چەشنەپەیامانە ئی جەنابتن یا ئی چەندکەس، لەو شتانەی پرسیارت لەسەر کردوون ئەگەر واتایانم زانیبێ ئەوە دەفەرهەنگەکەم هاویشتوون، دەنا ڕامگرتوون بۆ لێکۆڵینەوە بۆیە وەڵامێکم نەبوو، بۆ وێنە (ورژن) لەئینگلیسیدا لەواتای نموونە نیزیکە بەڵام دەقاودەق هەو نییە، لە باشووری کوردستانیش بە (ڤێرژن) نووسراوە، بەڵام لەبەر ئەوەی وتای دەقاودەقی کوردییەکە نەدیوەتەوە، نەمخستۆتە ناو فەرهەنگەکە،
X		بەڕێز، ابتکار (خلاق) نیە (خلاقیت)ە
X	سرور	بەڕێز سرور، واتای"دیگەبرام چیزی جز یەخاطرە تلخ نیستی" دەبێتە: ئیتر/ئیدی/جا بۆمن تەنیا بیرەوەرییەکی تاڵی و بەس، مانای وشەبەوشەشی ئەوەیە: ئیدی بۆمن هیچ نی بێجگە لە بیرەوەرییەکی تاڵ
X	صائب	بەڕێز، صائب، پێموایە دروستەکەی (حلان، حلیان، حەل بوون) ئەوەیە (حەلان، حەلیان، حەلبوون) کە دە فەرهەنگەکەماندا هەن
X	آتش‌افشان	بەڕێز، آتش‌افشان، بەداخم بۆ ناڕازیکردنتان، لەدۆزینەوەی ماناکاندا ئەوە سیاسەتی هەموو ماڵپەڕەکانە لەپێشکێشکردنی فەرهەنگدا کە لە هەر گەڕانێکدا تەنیا مانای چەند وشەیەک دەدەنە دەست، لە گەڕاندا وا باشترە دەقی وشە یادەستەواژەکەتان بە کیبۆردی فارسی بنووسن، لە هەرگەڕآنێکدا واتای وشەکە و تا دە وشەی هاوشێوەتان دەداتێ! سپاس بۆ سەرنجتان.
X		بەڕێزشیوا، ئەوانەی من لە واتای (اپیدمی) دا نووسیومن مانای ئەو نەخۆشییانە دەدەنەوە کە گیرۆن واتە بڵاو دەبنەوە کە بەفارسی پێی دەڵێن شیوع یافتنی واتە اپیدمی، مامۆستاهەژار لەهەمبانەبۆرینەدا ئاوای لە بەشی یەکەمی مانای پەتادا نووسیوە: پەتا، نەخۆشیی گیرۆ، ئاهۆ، ئازار، درم، بەفارسی= واگیر،
X	کورش عبدی	بەڕێزم، نووسیوتە: "من بۆ چەند وشەیەک گەڕام دەریایەک بەرابەرتان داناوە کە بەڕاستی زۆرێکیان پەیوەندییان بە وشەکەوە نیە. فەرهەنگ ڕێنیشاندەر و ستانداردسازە. بۆ نموونە کاتێک ئێمە ئەگەڕێین بۆ وشەی «انبساط» ئەبێ فەرهەنگەکەی ئێوە ڕێگەمان نیشان بدات، نەک زۆرتر لە 50 بەرابەرمان پێ بدات. بەڕاستی ئەمە ناتوانێت فەرهەن بێت. ئەمە کۆگایەکی گەورەی وشەیە کە هەڵڕژێنراوە و هێشتا دەسە نەکراوە." ئەوپەڕی کەم لوتفیت دەگەڵ ڕەنجی زیاتر لە ٢٧ساڵی من نواندووە. من بۆ نووسینی ئەوفەرهەنگە، بەدەیان فەرهەنگم وشە بە وشە چاو لێکردوون، لەوانە فەرهەنگی موعین(٦جڵدی)، فەرهەنگی دێهخودا، فەرهەنگی عەمید و دەیان فەرهەنگی دیکەی سەر ئینتێرنێت و لەکوردییەکانیش، هەمبانە بۆرینە و فەرهەنگی گیوی موکریانی و فەرهەنگەکەی مامۆستا زەبیحی و فەرهەنگی فارسی بەکوردیی هەژیر و ئی (دانشگاه کردستان) و زۆری دیکە لەفەرهەنگە سەرهێڵەکانم خوێندوونەوە و لەناویاندا بۆ وشە گەڕاوم. فەرهەنگ بەپێچەوانەی ڕوانگەی جەنابت ئەگەر تەنیا بە چەند واتایەکی وشەیەک کاری خۆی تەواوکا، فەرهەنگێکی ناتەواوە. من نەک هەر بە چەند مانای وشەیەک ڕازی نەبووم، بەڵکوو حەولم داوە ئەوەندەی بۆم دەلوێ هیچ زاراوەیەکیش پاشگوێ نەخەم. من بە ڕەخنە قەڵس نیم ئەگەر تەنانەت وەک ئەوەی تۆەش کارەکەم بکاتەوە هیچ، بەڵام ڕەخنەگری باش ئەوەیە هەڵەکان دەست نیشان کا و لەگەڵ ئەوەشدا بڵێ دروستەکە چییە، بۆ نموونە (انبساط) کە لە ئیمەیلەکەتدا ئاماژەت پێکردووە، من پێیداچوومەوە یەک مانای هەڵەم تێدا نەدیتەوە، واباشتر نەبوو مانا هەڵەکە دەست نیشان بکەی تا چاکی کەمەوە؟ هەرواها نووسیوتە: ئەمە کۆگایەکی گەورەی وشەیە کە هەڵڕژێنراوە و هێشتا دەسە نەکراوە، کە ئەوەشت وانییە و هەر لە واتاکانی ئەو (انبساط) ە دا کە ئاماژەت پێکردووە ماناکانی ٣ دەستەن کە بە ژمارە دیاریم کردوون. هەروەها واباشترە چاوێکیش بە فەرهەنگە فارسییەکاندا بخشێنی کە بۆ وشەیەک بەدەیان شێعر و بابەتیان هێناوەتەوە و هیچ مانایەکیان پاشگوێ نەخستوو، تەنانەت ئەوانەی لە ئەدەبیاتی کۆندا هەبوون و ئێستا باو نین.
X	سەفین	بەڕێزم، موتۆربە ، بەترمە بەواتای پیونددرختی دێن نەک قلمه
X		بەڕێزێک پێشنیاری وشەی(تیغ‌کن)ی کردبوو، لەفەرهەنگەکاندا بۆی گەڕام ناوەکەیم نەدۆزییەوە، تکایە ئەگەر دەکری ڕستەیەکی نموونەم ب سەرچاوەکەیەوە بۆ بنێرێ، گەلەک سپاسی دەکەم
X	سەربەرز کارۆخ	پێشنیاری زیادکردنی (رأس الخط ؟ )ی کردووە، دروسەکەی (خط الرأس)ه بەسپاسەوە زیادم کرد
X	بەختیار	کاک بەختیار، دەگەڵ ڕێزم، پویائی بزوێنەر نییە بزووتنە، سپاس بۆ سەرنجتان

تێبینی و پەیام

بەڕێز کۆسار، (حروف هجایی) واتە (وتە یا بێژە بزوێندارەکان وەک(با، بە، ڕا، ڕۆ موو، ... کەبە یەک جار کردنەوەی زار(دەم) دەکوترێن، کە لەکوردیدا "کەرت، حونجە، حینجە" یان پێ کوتراوە. بۆ وێنە: "بانگەشە" لە ٣ کەرت: بان+گە+شە پێکهاتووە

بەڕێز زەهرا، سڵاو، بمبوورە بەهۆی سەرقاڵبوونم بە کاری دیکە لەسەر فەرهەنگەکە نەمتوانی وەڵامت بدەمەە، (آﻥ‌ﻫﺎ ﺍﻳﻨﻚ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﮔﺮﺍﻳﻲ ﻭ ﻛﻤﻴﺘﻪ‌ﮔﺮﺍﻳﻲ ﺭﺍ ﺑﻬﺎﻧﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ ﺩﺭﺻﺪﺩ ﭘﻮﺷﺎﻧﺪﻥ ﺩﺭﻭﻍ‌ﻫﺎﻳﺸﺎﻥ ﻫﺴﺘﻨﺪ.) واتە (ئەوان ئەو کۆمەڵگەرێتی و کۆمیتە گەرێتییەیان کردۆتە بیانوو بۆ داۆپۆشینی درۆکانیان).

بەڕێز شەرمین، باطل گرایانە واتە بەناڕاست دانەرانە یا بەناهەق دانەرانە، یا حاشالێکەرانە

بەڕێز ئازاد، برفک نەخۆشییەکی مرۆڤانە کە بەکوردی بۆقژەی پێدەڵێن و زۆرتر لە لەزاری مندڵانی ساوا دێ،

بەڕێزئەسعەد خۆشنوود، مستحکم لەباری ڕێزمانییەوە بکەرە، کەوابوو واتا ڕاستەکەی ئەوانەن: بتەوکەر، بنەجهکەر، بەرقەرارکەر، بێڵه‌بتکەر، پاوه‏جێکەر، پا وه‏جێگەکەر، پایەدارکەر، پتەوکەر، پکێتکەر، پڵپکەر، پەیتکەر، تنکەر، تۆکمەکەر، تونکەر، توندکەر، توندوتۆڵکەر، توندوگورجکەر، جێگرتووکەر، خۆگرکەر، خۆگرتووکەر، خۆگیرکەر، دامەزرێنەر، ڕاوەستاوکەر، ستوورکەر، سفتکەر، سفتوسۆڵکەر، سەرتکەر، سەقامگیرکەر، قاعیمکەر، قاهیمکەر، قایمکەر، قەرتکەر، قەیمکەر، کەماچکەر، کەیارکەر، گورجکەر، مدراکەر، مەحکەمکەر، هیقمکەر، بەڵام بەهەڵە وەک پەسن(صفت)یش دەکار دەکرێ واتە: پتەو، بەرقەرار، پایەدار....

بەڕێز گەنجۆ حەمید، چالاکوانی کحۆمەڵایەتی واتە فعال مدنی دەگەڵ مددکار اجتماعی جیاوازییان لەوەدایە کە چالاکوانی کۆمەڵایەتی خۆبەخشە و مەرج نییە ئەرکی میریی هەبێ، بەڵام مددکار اجتماعی ڕاسپاردەی میری‌‌یە بۆ یاریدەدانی کەسان یا چینی دیاریکراوی کۆمەڵگا. مددکار اجتماعی واتە یاریدەدەری کۆمەڵایەتی

بەڕێز ڕۆزی، نازانم مەبەست لە ژنەکەم و ژیان چیه

بەڕێز بەختیار، سڵاو، سپاس بۆ پەیامە بەنرخەکەت، هەر ئەوەندە بۆمن قەرەبووی هەموو ڕەنجەکانم دەکاتەوە کە کەسانی وەک جەنابت سەرنجی کارەکەم دەدەن و هەڵیدەسەنگێنن و کەلکی لێوەردەگرن. سەبارەت بە سەرچاوەکان ئاماژەم بە هێندێکیان کردووە لە ڕيۆژانی داهاتوودا دوای تەواوبوونی کاری پێداچوونەوەکەم، حەول دەدەم سەرچاوەی زیاتریش بناسێنم کە دوایه کەلکم لێوەرگرتوون.

بەڕێزکانی موجبه هاو واتای وشەی (موجب) ە و دە فەرهەنگی کاوەشدایە دەتوانی لێی وەرگری

بەڕێز کەمال، (توهم آمیز،) واتە: پارێزاوی، پڕلەدڵەڕاوکێ، پڕلە دەغدەغە،، ترساوی، خەیاڵاوی، گوماناوی،

بۆ هەموو دڵسۆزانی وشە و فەرهەنگی کوردی، بەتایبەتی ئەوانەی لە چەند ڕۆژی ڕابردوودا وشەی نوێیان بۆناردوم یا لە چەند ڕۆژی داهاتوودا دەینێرن، وێڕای سپاس ودەستخۆشی بۆ هاوکارییە بەنرخەکەیان لەپێناو دەوڵەمەندتر و باشترکردنی فەرهەنگی کاوە، لەوانەیە کارکردن لەسەر پێشنیارەکانیان بۆ ماوەی چەند ڕۆژێک -بەهۆی هێندێک کارکردنی پێویست لەسەر فەرهەنگەکە - وەدواکەوێ، تکایە لەهاوکارییەکانتان سارد مەبنەوە. پەیوەندییەکانتان بۆ من گەلەک بەنرخن و سەری ڕێزتان بۆ دادەنوێنم. عەبدوڵڵ ئیبراهیمی

بەڕێز گوڵنار یاسین.، ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣﺴﻴﺮ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﺶ ﺭﺍ ﻫﺪﻑ ﮔﺬﺍﺭﻱ ﻣﻲ‌ﻛﺮﺩ ﻭ ﺧﻮﺩ ﻧﻴﺰ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺭﺍ ﺑﻴﺎﻥ ﻭ ﺍﻇﻬﺎﺭ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ." دەبێتە (ڕێڕەوی تێکۆشانی خۆی ئاوا ئامانجدار دەکرد و بۆخۆشی ئەوەی ڕاگەیاندووە و دەری بڕێوە). "ﻫﺪﻑ ﮔﺬﺍﺭﻱ" واتە "ئامانجدارکردن" یا ئامانج بو دیاری کردن

بەڕێز سیامیر، سپاس بۆ سەرنج و تێبینییەکە، جارێ ناتوانم زیاتر دەست دە پرۆگرامەکە وەردەم، ئەگەر ویستت وێنە بنێری هەر بەوشوەی ئەوجار (دستبند انگشتری)ت پێ ناردووە واتە بە لینک دەتوانی بینێری

بەڕێز کامەران کۆساری، قیود احترازی واتە گرفتی خۆپارێزانە، بەندی خۆپارێزانە، دەربەستی خۆ لێپاراستن،

بەڕێز barzan tenya، بەداخەوە واتایەکم بۆ لاوەچ نەدۆزییەوە، لە کوردیدا لاوچ بەواتای کەنداو هاتووە ئەویش بەبێ بزوێنی (ە)،

بەڕێزfarhang rashid ، وشەی (قوام) ڵێرەدا واتە (بنەما) و (ترسیم) واتە وێنەکێشانەوە و لێرەدا بەواتای (نیشان دان یا دیاریکردن)ه وهەموو دەستەواژەی (ترديدي نيست كه قضيه تاريخ بسيار مهم است، زيرا قوام ملت‌هاست و شيوه و برنامه هر ملّت و حال و آينده‌اش را ترسيم مي‌نمايد) واتە (بێگومان بابەتی مێژوو زۆر گرنگە، چونکە بنەمای نەتەوەکانە و شێوە و بەرنامەی هەر نەتەوەیەک و ئێستا و داهاتووەکەی دیاری دەکا)

بەڕێز ‌کاوان، امتازاج دهندە، ئەوە دروستەکەی (امتزاج دهندە) بێ واتە (ئامێتەکەر، ئاوێتەکەر، تێکەڵکەر، لێکدەر)

بەڕێز شۆخان، ﻫﻢ‌ﭼﻨﻴﻦ ﺟﻬﺖ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺳﻬﻢ ﻫﺮ ﭼﻴﺰ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﺧﺼﻮﺻﻲ ﺑﺎ ﻫﻤﺎﻥ ﭼﻴﺰ ﻣﻨﺎﺳﺒﺖ ﺩﺍﺭﺩ) واتە: (هەروەها لایەنی پەیوەندیدار بە بەشی هەرشتێک بەتایبەتی لەگەڵ ئەوشتە دێتەوە//یەک دەگرنەوە،)

سیامیر، "دستبند انگشتری."م لە فەرهەنگی فارسیدا نەدۆزییەوە، دەکرێ سەرچآوەکەم بۆ بنێری و سوپاسگوزاری خۆتم کەی؟

بەڕێز ڕەنج، لە شوێنی وشەی فارسی و شیکردنەوەکەی بەکوردیدا نووسیوتە "خۆشم ئەوێی" ئەگەر مەبەست ئەوەیە کە منت بەهۆی کارەکەم خۆش دەوێ، منیش هەموو کوردێکی بەئەمەگم خۆشدەوێن بەتایبەتیش ئەوانەی وەک جەنابت خوازیاری زانیارین لەسەر وشەی کوردی

بەڕێز barzan ئەوەندەی من دیبم، لەفەرهەنگە فارسییەکاندا گەڕام، (قطران) ناوی دارێک نییە بەڵکوو ماکێکی ڕەشە: ئا- لەهێندێک دارانی دەگرن، ب- لە دڵۆپاندنی خەڵووزی بەردی دەگرن، و لەسەردەمانی کۆندا بۆ دەرمان بەکاردەهات. بەڵام شربین و داری سئیدر و درخت سلیمان هەر یەکن،

بەڕێز دڵپاک یاسین، وشەی "فراق‌آمیز" واتە: بەلێک هەڵبڕانەوە، بەلێک دوورکەوتنەوە، بە لێک دووری، تێکەڵ بەلێک دووری، تێکەڵ بەلێکهەڵبڕان، بەهەڤدووری، جودایی ئامێز، دووری ئامێز، فیراقاوی، هیجراناوی،

بەڕێز کەویار کەریم، (احترام‌آمیز) واتە بەڕێزەوە، جێگای ڕێز، ڕێزدار، و (من خواهان مقام متکبرانەی احترام‌آمیزی فوق مردم نیستم) واتە (من خوازیاری پلەوپایەی خۆبەزلزانانەی ڕێزدار نیم) و دەتوانی لەجێگای ڕێزدار هەرکام لەوانی دیکوش دانێی،

بەڕێز جگەرخوێن حەمید، "بە اعتبار" واتە بە بڕوای، بە پشت بەستن بە،

بەڕێز جومعە موحەممەد، (فراغت نفس) وشەیەکی لێکدراوە لە (فراغت) واتە ئارامی یا لەسەرخۆیی و (نفس) واتە (ڕوح یا گیان) و دەبێتە ئارامیی ڕوح

بەڕێز کەماڵ ڕەحمانی، بابەتی باڵندەکان نەک هەر بۆمن، بەڵکوو بۆ زۆرفەرهەنگنووسانی کورد و تەنانەت فارسیش کێشەخوڵقێنە. بۆ وێنە هەر بابەتی قومری کە من نموونەم لە فوەرهەنگی (دیهخودا) ڕا بۆ ناردی، منی تووشی زۆر کێشە کردووە، ئەو واتایانەش کە من تێکەڵم کردوون، وەک نموونەی سەقر، لەفەرهەنگە کۆن و نوێ کوردییەکاندا زۆر تێکەڵ کراون و منیش هەر لەوانم وەرگرتوون. بۆیە ناسروشتی نییوە ئەگەر تێیاندا تووشی هەڵە بووبم. لە فەرهەنگی (دهخدا)دا کە چاو لە واتای واشە دەکەی ئەوانەت دەداتێ: واشه. [ ش َ / ش ِ ] ( اِ ) پرنده ای مانند باز لیکن از باز کوچکتر. ( برهان ) ( آنندراج ) ( ازناظم الاطباء ). باشه. باشق. واشق. واشک، کە نیشان دەدا سەقر بێجگە لە واشە واتی دیکەی وەک ئەوانەشی هەن

کاک کەماڵ گیان بۆ (باشوو) لە فەرهەنگەکەمدا دەگەڕێم کە جەنابت بۆ (سارگپه ی معمولی)یت نووسیوە، کە (پیغوی کوچکیش) دەگرێەوە هەروەها بەناوی (باز گنجشک خوار)یش و چەندی دیکەش دێ و ئەوانەشی دەگەڵن: ئەلەکە، بازۆڕ، بازۆڕی، باشۆک، باشوو، باشووک، باشووکە، باشە، باشیق، باڵەوان، تورمتە، تۆرمتە، تورنتە، چەرخ (قاقەزێ دا شەرچەش کردم قەڵەمڕێز - مەر کەمووتەر بڕەسْنەش یان چەرخْ باڵ تیژ – ف.باشوور)، سەقر، کەوزەنەک، نورمتە، وات، واشە، هولیلک، ئایا ئەوانە هەموویان یەکن؟

بەڕێز کەماڵ ڕەحمانی، لە (اردک ارده ای) دا وەک جەنابت نووسیتە کوردییەکەی (قوون ڕەش)ە ، نازانم لەکوێ هەڵەم کردووە بفەرموو تا چاکی کەمەوە،

بەڕێزکەماڵ ڕەحمانی، بمبوورە ئەوڕۆ هۆشم پەرت بوو، من هەمیشە لەسەر فەرهەنگی ئابادیس کۆنترۆڵی ئەوشتانە دەکەم بۆم دێن، بەڵام لەوەیاندا پەلەم کرد و تووشی هەڵەبووم، کە لەمن ناوەشێتەوە، داوای لێبووردن لە جەنابت و هەموو بەکاربەرانی فەرهەنگی کاوە دەکەم.

کاک کەماڵ گیان ئەوە چآکم کرد، بمبوورە، لەنووسیندا بەهەڵە (و)ی دووهەمم پەڕاندبوو، زۆر سپاس بۆ سەرنج و ڕاستکردنەوەکانت.

کاک کەمالی بەڕێز ئەوە یاکەریمم چاکرد، فەرهەنگی دهخدا تووشیی هەڵەی کردبووم کە لەپەیامی پێشوومدا دەقەکەیم بۆ ناردبووی،

کاک کەمال گیان، بۆخۆت دەزانی من دوورە وڵات و تەریک ماومەتەوە، بەتەنیاباڵی و بێ پشتیوان، تەنیا بەهێزی بیری خۆم و یارمەتی وەرگرتن لە فەرهەنگەکانی فارسی و کوردی، تا ئەوجێگایەی دەستم پێیان ڕاگەیشتووە، دەوکارەسەختە هاڵاوم، من لەماڵێ فەرهەنگی ٦ جڵدیی موعینم هەیە، سەرەڕای ئەوەی ناوبراو مامۆستای زانکۆ بووە و ئیمکانات و سەرچاوەی زۆری دەبەردەستیدابوونە و پشتیوانیی دەوڵەت و زانکۆ و خەڵکی زانای زۆریشی هەبووە، هەر بۆخۆم چەندین هەڵەی زەقم لەکارەکەیدا دیونەوە، کە لە فەرهەنگەکەی خۆمدا باسم کردوون، جامنی تەنیاباڵیش چۆن دەتوانم بێ هەڵەبم، هەر ئێستا کە بەفەرهەنگەکەدا دەچمەوە زۆر هەڵەی زەقم دیونەوە و چاکم کردوونەوە، دڵنیام ئەگەر وردبینێکی وەک جەنابیشت پێیدا بچێتەوە زۆر هەڵە دەبینیتەوە، مەرج ئەوەیە کەسێک بەهەڵەی خۆی بزانی یا کەسێک بیبینێ و پێی ڕابگەیەنێ و یارمەتیی بدا بۆ چاکردنەوەی.

ڤەڕێزکەماڵ ڕەحمانی، کەلەرم و کەلەم هەر یەکن و للەموکریان کەلەم و لە باشوور کەلەرمە هەڵەی داشکەلەم بۆ قومری لەوەڕا پەیدا بووە کە بەفارسی بەو چەشنە کەلەمە دەڵێن (کلم قمر) و مامۆستا زەبیحیش لەوەڕا تێکەڵی کردوون و دەبوو جودایان کاتەوە، دیسانیش بۆ ڕەخنەی بەجێ ملم لە موو باریکترە

بەڕێزکەماڵ ڕەحمانی، سپاس بۆ وەڵامەکانت، لەسەر داشکەلەرم، من دڵنیام کە باڵندە نییە و جۆرێکە لە کەلەم، فەرهەنگی خاڵیش لەوەدا تێکەڵی کردووم کە داشکەلەرم لە فارسیدا دەبێتە (کلم قمری)، ئەو وشەلێکدراوە زۆرتر لە باشوور بەکار دێ و ئێمەش لە موکریان پێی دەڵێین داشکەلەم، کە چاو لە مانای قمری کەی وێنەی هەردووکم داناون. وشەی داشکەلەم لە (داش)ی تورکی و (کلم)ی فارسی پێکهاتووە کە لەوەڕا دێ کە بنکەکەی وەک بەرد ڕەقە جۆرێکیشە لە کەلەم

بەڕێز کەماڵ ڕحمانی، وێڕا سڵآو و سپاس بۆ وشە نوێیەکانت، (داشکەلەرم یا داشکەلەم) بەفارسی دەبێتە (کلم قمری) نەک باڵندەی (قمری)

بەڕێزکەماڵ ڕەحمانی، سڵاو، دەست خش بۆ هاوکارییە بەنرخەکانت کە لە باشتر و دەوڵەمەندترکردنی فەرهەنگی کاوەدا گەلەک بەنرخن و شوێن دانانیان دیارە، ئەوە وێنەی تیهووم دانا ئەگەر پێت باش نییە با بیگۆڕین،

بەڕێز شەریف قادرمەرزی، (پڕکێشی) واتە(اصرار) بەڵام (شنروێ)م نەبیستووە

بەڕێزchoman، سپاس بۆ پەیامەکەت، پێمخۆشە بزانی بۆمن کورد هەر کوردە و هەموو حەولم ئەوەیە هەموو وشەکوردییەکان، نەک هەر ئی زاراوەی سلێمانی، بەڵکوو تەنانەت هەر وشەیەکم ئەگەر ئی گوندێکی یەک ماڵی و تەریکیش بێ وەگیر کەوێ، بەتایبەتیش وشە ڕەسەنەکان کوردی لەهەر زاراوەیەک بەبێ جیاوازی دەفەرهەنگەکەمدا بگونجێنم. ئەوە سەردانکارانی خاوەن سەرنجی وەک جەنابتن کە دەبێ یارمەتیم بدەن و ئەگەر وشەیەکیان (لەهەموو زاراوەکانی کوردی) دیتەوە کە دەفەرهەنگی کاوەدا نەبوو بەگوێمی دادەنەوە تا بیخەمە سەر خەرمانی زانیارییەکانم لەوبوارەدا. لەسەر وشەی (گودان) و وشەگەلی دیکەی نیزامی وەک (هەنگ و فەیلەق وگرووهان و سێریە و....) چونکە ئێمە وەک کورد نە دەوڵەتمان هەبووە و نە ئەرتەشی بەواتای ئەوڕۆیی، لەهەر شوێن یا پارچەیەکی وڵاتە دابەشکراوەکەماندا، ئەو وشانە دەکاردەکەین کە داگیرکەران دایانناون و وشەی هاوتامان جارێ نییە، بۆ وێنە لە ڕۆژهەڵات بە "گُردان"ی فارسی دەڵێین (گوردان) هەر وەک لەباشوور ناوە عەرەبییەکە واتە (فەوج) دەکاردەکەن.

بەڕێز محەممەد حەسەنپوور، (نان به رزق روزخور)، دروستەکەی (نان به نرخ زوز خور) ە کە دەگەڵ فرصت طلب یەک دەگرنەوە. واتە نان بە نرخی ڕۆژ خۆر، بەپێی بارودۆخ یا هەلومەرج جۆڵەرەوە، کەلک وەرگر لە دەرفەت، هەلپەرست،

بەڕێز شەیدا و شیما، بەداخەوە پەیامەکەتانم پاش وەرگێڕان بەهەڵا پاکردەوە و دەبەردەستمدا نەما، ئەو شێوە نووسینانە گەلەک دوورودرێژ و سەر لێ شۆێشێوێنن، بەڕآستی وەرگێڕانیان زۆریش بەسێنەیی نییە

بەڕێز jwana، دروستی بۆچووی، (تلاحق افکار) واتە (بەیەک گەیشتنەوەی هزرەکان) یا (یەک گرتنەوەی بیرەکان)

بەڕێز aram yasiin، ئوولی واتە دینی، هەرچەند ئوولی کوردیترە بەڵام (دینیی) دەتونی لەجێ دانێێ

بەڕێز کامەران سەنایی، سپاس بۆ پەیام و هاوکاریت، نسخه خطی واتە (بەدەست نووسراو، دەستخەت، دەسخەت، دەستنووس،) و ئەوانە (نووسراوەی کۆن، کتێبی کۆن، کتێبی قەدیمی) هەڵەن و ماناکە ناگرنەوە

بەڕێز بەختیار واتە: پێشەکییەک هێنانەوەبۆ چوونەسەر باسی مه‌بەست، شێروڕێوی‌هێنانەوە، شێرێ‌لێرەو ڕێویەک لەوێ هاوردن، و دەستەواژەی (ای پدران تنبل! آیا شمایید صغرا و کبرای زندگانی ما؟) دەبێتە (ئەی باوکانی تەوەزەل ئایا ئێوەن پێشەکی داڕێژی بۆ ژیانی ئێمە؟)

بەڕێز baban. مغالطه‌انگیز، واتە: بەلاڕێدابەر، بەهەڵەبەر، بەهەڵەلێکدەرنەوە، تووشی هەڵەەر، لێکدانەوەی بەهەڵە، هەڵەوەڕانه، هەڵەوێژانە،

بەڕێزkawsar qaradaghi باوەڕ بفەرموون منیش تێی نەگەیشتم

بەڕێز kawsar qaradaghi ئەوە نییە پەیامەکەتان بۆم هات؟

بەڕێز shallaw qadir (افتراهای نفاق افکن...) واتە بوختانگەلی دووبەرەکی سازەرکەر یا (بوختانە دووبەرەکی سازکەرەکان)

بەڕێز kamal krmanji ئەگەر چاو لە فەرهەنگی کاوە کەی واتای هەردووکیانی تێدان، واتە (بەرەڵڵا) و پەسن(صفت) و (لاابالی‌گری) چاوگە(مصدر)ەکەیەتی. واتای تەواوی هەردوو وشە (ئەوەندەی من دۆزیمنەوە) دەفەرهەنگەکەدان

بەڕێز کەماڵ ڕەحمانی، دەست خۆش بۆ کارە بەنرخەکەت و هیوادارم هەر سەرکەوتووبی، هاوکاریت بۆ ن گەلەک بەنرخە و هیوادارم هەر درێژەی هەبێ، لەسەر شالوور پەیامێکم بۆ ناردی نازانم خوێندووتەوە یان نا، تکایە لێکۆڵینەوەی زیاتری لەسەر بکەن، چونکە لەهێندێک شوێن لەگەڵ واتای ڕەشیشەدا هاتووە کە بەفارسی دەبێتە (توکای سیاه) یا (باستَرَک)

بەڕێز کەژاڵ لالۆ، (برگسون به دو نوع دیانت و دو نوع اخلاق و معتقد است و برای هر یک از دو نوع مبدا و سرچشمه خاصی قائل است. "سافل و عالى" مبدأ سافل صلاح هیأت اجتماعی است و مبدأ عالی فیض والایی است که از عالم بالا میرسد. واتە سافل و عالییەکە ناوی دوو مەبدەئەکەن. مەمنونم گەر توانیتان هەموو بڕگەکە بکەنەکوردی،) واتە( بێرگسۆن باوەڕی بە دوو چەشنە بنەما هەیە و بۆ هەریەلک لەو دووانە، باوەڕی بە دوو چەشنە بنەماو سەرچاوەیە. "خواروو و سەروو" بنەمای خواروو بەرژەوەندیی شێوازی کۆمەڵآیەتی و بنەمای سەروو خەڵاتێکە لە جیهانی سەروو ڕا دەگات.

بەڕێز aram yasiin، )یک عقیده و مذهب ثالث بدون استثناء در بین همه وجود دارد اگر چه با شکل خالص یکدست در هیچکدام یافت نمیشود، من آنرا احساس دینی آفرینش یا وجود میدانم. بسیار مشکل است این احساس را برای کسی که کاملاً فاقد آن است توضيح دهم.) واتە: (بەبێ هەڵاواردن، باوەڕ و ڕێبازێک لەناو هەموان هەیە کە هەرچەندە بەشێوەیەکی بێخەوش و یەکسان، لە هیچکامیاندا بەدی ناکرێ، من وەک هەستی ئوولیی خەلقەتی دادەنێم. زۆر ئاستەمە ئەو هەستە بۆ کەسێک شی کەمەوە کە باوەڕی پێی نییە).

بەڕێز Tania xalid لە پەیامەکەتان تێنەگەیشتم

بەڕێز کەماڵ ڕەحمانی وێنەی (چک: گابەڵەکە)م بۆ نەدۆزراوە تکایە ئەگەر بۆت دۆزراوە بۆم بنێرە

بەڕێزکەماڵ ڕەحمانی، ئەوە لەسەر شالوور بەقسەی تۆم کرد، بەڵام لە ویکی پیدیا شالوور بە ڕەشیشە دانراوە، لە هەمبانە بۆرینەدا بە سار سیاه مانای لێ دراوەتەوە کە وینەکەی لە فەرهەنگەکەی مندا دانراوە و دەگەڵ ڕەشیشە زۆرتر یەک دەگرنەوە، بەڕاستی سەرم لێ شێواوە و نازانم کێهە دروستە، ڤیدیۆیەکیشم لەسەر گووگل دیتەوە کە شالوور لەسەر دارێک دەخوێنێ و ئەویش هەر وێنەکەی ئاوایە، تکایە ئەگەر دەکرێ لێکۆڵینەوەی زیاترم بۆ بکە، پێشەکی سپاسی زەحمەتەکەت، پێم خۆشە باوەڕ بکەی ئەوهەموو وەسواسەم بۆ ئەوەیە شتی هەڵە نەخەمە بەردەستی بەکارهێنەرانی فەرهەنگەکە، نەک هەر بۆ ێستا بەڵکوو بۆ نەوەکانی داهاتووش

بەڕێز کەماڵ ڕەحمانی، بۆ واتای ڕەشیشە لە https://chrome.google.com/webstore/detail/wikiwand-wikipedia-modern/emffkefkbkpkgpdeeooapgaicgmcbolj کە ئەویش لە Wikipedia,ی وەرگرتووە ئاوا نووسراوه: ڕەشیشە یان شالوور (دهۆک:شالیل) (بە ئینگلیزی Common Blackbird) باڵندەیەکە لە خێزان و تۆرەمەی ڕەشیشەکان . سەرچاوەی زانیارییەکەشی ( فەرھەنگی باڵندە - ئەحمەد بەحری )یە

بەڕێز bawki noorshin، بۆ وشەی (خدا جویی) لە کوردیدا (گەڕان بەدوای خوادا) مانای وردم نەدۆزییەوە لە ئینگیسیش دا ئەو دەستەواژە بە seeking God پاچڤەکراوە

بەڕێز کەژاڵ لالۆ, بەداخەوە چەندی گەڕام واتای (سافل عالى)م نەدیتەوە، ۆیە بەداخم ناتوانم وەڵامی دروستت بدەمەوە

بەڕێزکەماڵ ڕەحمانی، سپاس بۆ یاریدە بەنرخەکانت، وشەکانم خستنەسەر و وێنەکانم دانان، ئەرک نەبێ چاوێکیان پێدا بخشێنە ئەگەر هەڵەیەکم هەبوو ئاگادارم کەوە

بەڕێز بەناز محێدین، ﻧﺰﺩ ﺁﻥ‌ﻫﺎ ﻣﺪﻋﻲ ﺷﺪﻡ، ﻛﻪ ﺣﻘﺎﻳﻖ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﺭﺍ ﺻﺮﺍﺣﺘﺎً، ﺿﻤﻨﺎً ﻭ ﺍﺫﻧﺎً ﻣﻲ‌ﺗﻮﺍﻥ ﺍﺯ ﻣﺬﺍﻫﺐ ﺍﺭﺑﻌﻪ ﺍﺳﺘﺨﺮﺍﺝ ﻧﻤﻮﺩ. واتە: (لەلای وان وتم کە دەکرێ ڕاستیەکانی مەشرووتە ڕاشکاوانە، بەهێما و بە فتوا لە چوار مەزهەبەکەڕا هەڵێنجین)

بەڕێز کەماڵ ڕەحمانی، سپاس بۆ یارمەتییە بەنرخەکانت، ڕاستە وێنەکەم بەهەڵە دانابوو، چاکم کردەوە، هەر بۆ ئەوەی بزانی کارەکەت بۆمن چەندە بەنرخە، تەنیا بە (بادخورک معمولی) واتای ٣٠ وشەی فارسیم تەواوتر کردن کە هاو واتانی، هەروەها کێشەیەکی گەورەشم دە ڕیکۆردەکانی خۆمدا دیتەوە و چاکم کرد، ئەویش بریتی بوو لە (ه)ی فارسی کە کەوتبووە جێگای (ە)ی بزوێنی کوردی، هەر وەها ناوی وشەیەکیشی بۆ زیاد کردم، ئەویش (بادخورک معمولی) بوو.

بەڕێز نێرگز حەمید، خودخواهان کۆی (خودخواه)ە، واتە خۆپەرستان، لەخۆ ڕازییان، خۆبەزۆرزانان، خۆ ویستان، غەڕڕەیان، بادیهەوایان، باییهەوایان، و دەستەواژەی (حقیقت انسان بە حسب ساختمان خاص روح خودخواهان خدا و متمایل بە او آفریده شده است) واتە (ڕاستەقینەی مرۆڤ بەپێی بنەمای تایبەتی ڕەوانی خۆخوازی خوا و بەپێی ویستی ئەو ئافرانراوە). لێرەدا (خودخواهان) لەجیاتی (خۆخواز یا ویست و مەیلی خۆی) دانراوە و دروستترەکەی (خودخواهانە)یە کە واتای ئەوە دەگەیەنێ کە خوا بۆخۆی دەیەوێ یا مەیلی لەسەرە.

بەڕێز ڕوقیە، ( ﺑﺎ ﺳﻬﻮﻟﺘﻲ ﻛﻪ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺍﺳﻠﺎﻡ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺟﺎﻣﻊ ﺍﺧﻠﺎﻕ ﺣﺴﻨﻪ، ﺍﺳﺘﻌﺪﺍﺩ ﻓﻄﺮﻱ، ﻓﻴﺾ ﺍﻳﻤﺎﻥ ﻭ ﺷﺪﺕ ﮔﺮﺳﻨﮕﻲ ﺩﺭ ﻫﻀﻢ ﺍﻣﻮﺭ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻣﻲ‌ﻛﻨﺪ ﻓﺮﺳﻨﮓ ﻓﺮﺳﻨﮓ ﺭﺍﻩ ﺭﺍ ﻃﻲ ﻣﻲ‌ﻛﻨﻴﻢ.) واتە: (بەو ئاسانکارییەی ڕاستەقینەی ئیسلام وەک تێکڕای ئاکاری باش، لێوەشاوەیی جەوهەری، بەهرەی ئیمان و تەوژمی چاوتێرنەبوون لە تێگەیشتنی ئەرکەکاندا دەیکا، فەرسەنگ بە فەرسەنگ ڕێگا دەپێوین). لێرەدا مەبەست لە (گرسنگی) چاو تێرنەبوون، ئۆخەنەهاتن، بەبەس نەزانین و لە (هضم) تێگەیشتنە

بەڕێزکەماڵ ڕەحمانی، دیسان سپاس بۆ ئەو هەموو یارمەتییەت، بەڵام لەپێش هێندێک لە وشەکان نیشانەی؟ ت داناوە، هۆکارەکەی چیە؟،

بەڕێز کەماڵ ڕەحمانی، دیسان سڵآو بۆ یاریدەدانەکەت بۆ دەوڵەمەندتر کردنی فەرهەنگی کاوە. من بۆ وشەیەکی فەلسەفی داماوم، کە برادەرێک پرسیاری لێ کردووم، (امتناعێ) کە لە (امتناع) واتە (خۆ لێ لادان یا خۆ لێ پاراستن یا پرینگانەوە) ڕا دێ، بەو (ی) پەیوەندیی فارسی کە بەدوایدا هاتووە دەبێ بەواتای (ئی خۆ لێ لادانێ، ئی خۆ لێ پاراستن یا ئی لێ پرینگانەوە یا ئی خۆ لێنەدان، یا ئی خۆ لێ دوورکردنەوە، ناڕوون، نەگونجاو... ) بێ. تکایە ئەگەر بۆت دەکرێ ڕوونکردنەوەی زیاترم بۆ بدۆزەوە

بەڕێز renas kurdi، ئەو وشەلێکدراوانە لەڕاستیدا وشەی سازکراوی تایبەتی ڕۆژئاوان کە لە شۆڕشەکانی ئوڕووپا سەرچاوەیان وەرگرتووە، لەفارسیدا ئەو ناوەیان بۆ دۆزیوەتەوە کە لەعەرەبی وەرگیراوە، منیش وەک کورد ناوێکی شیاوترم لەوەی جەنابت واتە (ئەنجوومەنی جەماوەری )پێ شک نایە.

بەڕێز goran، ئەو پرسیارانەت فەلسەفین و منیش لە فەلسەفە نازانم، بەداخەوە لە هیچ کوێ واتای ڕوونم بۆ نەدۆزرانەوە، بەڵام بەپێی ئەو دەرەنجامانەی لەلێکۆڵینەوەدا وەدەستم کەوتوون بۆ (امتناعی): (نەگونجاو، ئی خۆ لێ لادانێ، ئی بەگرنگ دانەنانێ، باشتر بۆ خۆ لێ پاراستن، بوون و نەبوونی نەسەلمان، ئاوەز هەڵنەگر، بوونی بەپێویست نەزانراو، ناڕوون،)م بەبیردا هاتن، کە پێموایە لێرەدا ناڕوونەکە بەجێ ترە. (غیر قابل تخلف)یش واتە نەشیاو بۆ خۆ لێ لادان، نەگونجاو بۆ پشت تێکردن، نەگونجاو بۆ ڕوو لێ وەرگێڕان، ڕوو لێ وەرگێڕان هەڵنەگر، هیوادارم بەهەڵە نەچووبم

بەڕێز jamal mamakurda، "صریح البطلان" واتە بەئاشکرا بێجێ، بێگومان بێجێ، بەڕوونی بێجێ، بەتەواوی بێجێ، زۆر بێجێ،

بەڕێز نێرگز حەمید، هەمووی دەستەواژەکە (علت یقینی نبودن علومی که فقط مستند بر تجربه هستند این است که دانشمندان علوم تجربی برای اثبات فرضیاتشان هیچ دلیل و گواهی غیر از اینکه علوم جدید منطبق با عمل و دارای نتیجه درست هستند ندارند.) دەبێ وێکڕا ماناکرێتەوە نەک بەشێکی، دەنا واتای دروستی دەرناکەوێ یانی (هۆکاری بێگومان نەبوونی ئەو زانستانەی تەنیا پشت بە ئەزموون دەبەستن، ئەوەیە کە: زانایانی زانستە تەجروبییەکان بۆ سەلماندنی گریمانەکانیان هیچ دەلیل و نیشانەیەکیان نییە بێجگە لەوەی کە زانستەکانی نوێ هاو سەنگن لەگەڵ ڕاستەقینەکان و ئاکامی دروست دەدەنەوە)

بەڕێز abdulrahm عملی دادن بەبێ وشەی پێشی مامایەک نابەخشێ کە وابوو نتیجۀ عملی دادن واتە ئاکامی بەکردەوە دان، و (نتیجۀ عملی دادن صحیح، دلیل بر صحت یک فرضیه و مطابقت آن با واقع نمی‌شود.) واتە ( دانی ئاکامی دروستی بەکردەوە بەڵگە نییە بۆ ڕاست بوونی گریمانەیەک و یەک گرتنەوەی لەگەڵ ڕاستی) یا (ئەگەر ئاکامی گریمانەیەک لەکردەوەدا بە ڕاست دەرچوو، نابێتە بەڵگە بۆ یەک گرتنەوەی دەگەڵ ڕاستی)

بەڕێز بەختیار هەمەوەند، جارێ وەڵآم پرسیارەکەتم داوەتەوە، ئەوە دیسانیش لێرەدا دەینووسمەوە: فساد بر انگیز یا فساد انگیز واتە: ئاژاوەهەڵایسێن، تێکدەر، جڵغەگێڕ، جەڵغەگێڕ، مایەفیتنە، هۆی ئاژاوە، هۆی‏ فەساد، هۆی‏ فیتنە،

بەڕێز کەماڵ ڕەحمانی، بۆ واتای سنگ، لەهیچ کوێ ئەو واتایەم نەدیتەوە، بەڵام باڵندەیەک هەیە کە لینکەکەت ناردبوو بەناوی سنگ چشم ئەو مانایانەم بۆدانا (پەڕبەڵەکە، باڵ بەڵەکە، سەقری مێشخۆر، قجی، قجی بەڵەک، قجی چاوڕەش،) جا نازانم مەبەستت هەر ئەوەیە یان نا، ئەوانی دیکەشم چاک کردن بەسپاسەوە

بەرێز کەماڵ ڕەحمانی، نازانم بە چ زمانێک سپاسی یاریدەدانت بکەم بۆ باشتر و دەوڵەمەندتر کردنی فەرهەنگی کاوە، بومن تەنانەت زیادکردنی یەک وشەش گرنگە تا چ دەگا بەو وشەنوێیانەی جەنابت بەبەڵگەوە بۆم دەنێری.

بەڕێزmydia aziz، لەو دەستەواژەی جەنابتدا روشنگری ئەو مانایانە دەگرێتەوە: ڕاڤەکاری، شیکاری، ڕوونکردنەوە، ئەو وشیە دەفەرهەنگەکەدا نەبوو، مئێستا تێمهاویشت، بۆ هەموو ماناکانی روشنگر و روشنگری ی دەتوانی چاو لە فەرهەنگی کاوە کەیەوە.

بەڕێزparwin kareem ، ﻳﺎﺩﺁﻭﺭﻱ ﺍﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﻫﻢ ﻟﺎﺯﻡ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﺘﺎﺏ ﺣﺎﺿﺮ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺷﺨﺼﻲ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎﻧﻲ ﺑﺎ ﻣﺴﻠەﻫﺎ ﻭ ﻣﺸﺮﺏ‌ﻫﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻳﺎ ﻗﻠﻢ ﺍﺩﻳﺒﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﮔﺎﻩ ﺳﺮ ﺍﺯ ﻣﺒﺎﻟﻐﻪ‌ﻫﺎﻱ ﺑﻲ‌ﺟﺎ ﺩﺭ ﻣﻲ‌ﺁﻭﺭﻧﺪ ﻧﺴﭙﺮﺩﻩ‌ﺍﻳﻢ ﻭ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣﺎﻧﻊ ﺍﺯ ﺑﻴﻦ ﺭﻓﺘﻦ ﺍﺻﻞ ﺁﻥ ﺷﺪﻩ‌ﺍﻳﻢ: .پێویستە ئاگادارتان کەینەوە لەو کتێبەدا ناپەرژێینە سەر لێکۆڵینەوەکانی تایبەتیی نووسەرانی، بە بابەت و ڕوانگەگەلی جۆراوجۆرەوە، کە جاری وایە دەگاتە پێوەنانی بێجێ و ئاوا پێشمان گرتووە بە لەناوچوونی بنەماکەی.

بەڕێز kurdo bakr، شناخت حقیقت خیر و شر، سعادت و شقاوت... دەتوانین بڵێین: ناسینی ڕاستەقینەی چاکە و خراپە، بەختەوەری و بەدکاری....

بەڕێز gullalla ، ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺪﻳﻊ ﺍﻟﺰﻣﺎﻥ ﻭ ﺁﺛﺎﺭﺵ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﻗﺖ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻛﺮﺩﻩ‌ﺍﻧﺪ ﺑﺎ ﻛﻤﺎﻝ ﺍﻣﺘﻨﺎﻥ ﺯﺑﺎﻥ ﺑﻪ ﺗﺒﺮﻳک ﻭ ﺛﻨﺎ ﮔﺸﻮﺩﻩ‌ﺍﻧﺪ. واتە: ئەوانەی بەدیعوززەمان و بەرهەمەکانیان بە وردی خوێندبێتەوە، بەوپەڕی ئەمەگناسییەوە ستایشیان کردووە و ئافەرینیان پێکوتووە، لێرەدا (تبریک و ثنا) لەجێگای (تبریک و تمجید) دانراوە کە بەواتای (ستایش، ڕێزلێنان، ئافەرین پێکوتن، دەستخۆشی لێکردن) دێ.

بەڕێز بەختیار هەمەوەند، فساد بر انگیز یا فساد انگیز واتە: ئاژاوەهەڵایسێن، تێکدەر، جڵغەگێڕ، جەڵغەگێڕ، مایەفیتنە، هۆی ئاژاوە، هۆی‏ فەساد، هۆی‏ فیتنە،

بەڕێز nasrin sdiq، کاری زانست لەبەر ئەوەی بنەماکەی لەسەر تاقیکردنەوە دانراوە، هەڤیازی و کەموکووڕیگەلێکی تێدایە،

بەڕێز yad، سڵآو ئەوە ئەو وشەشم خستەسەر، منعکس کنندە واتە: ١- تۆمارکەر، دەنگ‌پێدەرەوە، دەنگ‌دەرەوە، ڕەنگ دەرەوە، ڕەنگ پێ دەرەوە، دەرخەر، کارپێدەرەوە، کەوانەپێکەر‏، گێڕەرەوە، نیشاندەرەوە، وەدەرخەر، وەدەرخەرەوە، وەدیارخەر، وەدیارخەرەو، وێنەدەرەوە، ٢- برگردان: ئاوەژووکەرەوە، پێچەوانەکەرەوە، ژێروڕ‏ووکەرەوە، سەراوبن کەرەوە، سەرنخوون کەرەوە، سەروبن کەرەوە، قڵپکەرەوە، قوڵپکەرەوە، قوڵپینەر، وەرگەڕێن، هەڵگەڕێنەرەوە، هەڵگێڕێنەوە، هەڵەو گەڕێن، ٣- حال‌بحالی‌کننده: بارەوبارکەر گۆڕ، گۆڕێن، گۆڕێنەر، گەڕێن، گەڕێنەر، لەدۆخێکەوە بۆدۆخێکی دیکە گۆڕ،

بەڕێز کەماڵ ڕەحمانی، سپاس بۆ سەرنجەکەت، بەڵێ زنجرە دەگەڵ سیرسیرک جیاوازن و لەفەرهەنگی کاوەدا سیرسیرک واتە: (سریلە، چڕچڕک، سیرسریلە، سیسرک، سیسرکە، سیسرگ، سیسرە،) بەڵام زنجرە واتە(چرچرک، چیرچیرۆک، سیسرە،) نووسراوە کە هەڵەیە و ڕاستی دەکەمەوە.

بەڕێز عەبدوڵا کرمانجی، وەرگێڕانەکەت زۆر جوانە بەڵام ئەگەر لەجیاتی (فکر)، هزر و لەجێی (ئیسلاح)، وشەی (چاکسازی) یا (چاکخوازی) دانێی کوردانەترە

بەڕێز سنوور، ئەو ویستە دروستە، داوای لێبووردن دەکەم پیتی(و) کەوتووە و بۆتە (ئەو یستە) تکایە چاکی کەنەوە

بەڕێز کەماڵ ڕەحمانی، سپاس بۆ دڵسۆزیت، پێشنیارەکانتم گونجاندن

بەڕێز سنوور ، (این گرایش را می‌توان منحطترین گرایش فکری بشر دانست چرا که شناخت حس لرزانترین و بی‌اعتبارترین تکیه‌گاهها در شناخت بوده و بیش از هر معرفتی در معرض خطا و اشتباه است.) واتە (ئەو یستە دەکرێ بە بێنرخترین ئاواتەکانی هزریی مروڤ بزانرێن، هەست بە لەرزۆکترین و بێ بایەخترین پاڵپشتەکانە لە ناسیندا و لە هەر زانیارییەک زیاتر، هەڵە و بەهەڵەچوونی تێدا بەدی دەکرێ.

بەڕێز sarhad amin ادراکات کۆی (ادراک)ە واتە تێگەیشتنەکان، هەست پێکردنەکان، لێ حاڵیبوونەکان،

بەڕێز rebin rasull فاضلانە واتە زانایانە،

بەڕێز yadgar haji، "ﺫﻭﺍﻟﻜﺮﻳﻢ تعالی و تقدس" ٣ وشەی جیاوازن کە لەو دەسەواژەدا وەک پەسنی خوا هاتوون و لەسەریەک واتە (بەخشندەی مەزن و پیرۆز)

بەڕێز کەماڵ ڕەحمانی، گەلەک سپاس بۆ یاریدەدانەکەت کە بۆمن زۆر گرنگ بوو و فەرهەنگەکەمی دەوڵەمەندتر کرد.

بەڕێز jamal، دروستی بۆچووی، صاحب بینش واتە خاوەن ڕوانگە، یان خاوەن تێڕوانین، شارەزا، لێزان،

بەڕێز bakhan obed، (کشش درونی) واتە: (ئاواتی دەروونی) یا (ویستی دەروونی)

بەڕێز wasta karzan، (اعلام) واتە بەڕێزان، کەوابوو (علمای اعلام) واتە (زانایانی بەڕێز) یا (زانایانی هێژا)

بەڕێز kwestan naji، (ﺑﻪ ﺗﻌﻘﻴﺐ ﺟﺪﻱ ﺩﺍﺩﮔﺎﻫﻲ ﻭ ﺍﺩﺍﺭﻱ ﺍﻭ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻨﺪ ﻭ ﺑﺎﺯﺟﻮﻳﻲ‌ﻫﺎ ﻭ ﻣﺤﻜﻤﻪ‌ﻫﺎﻱ ﻣﻔﺼﻠﻲ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭ ﺷﺪ. ﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻡ ﻭﻗﺘﻲ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪ، ﺍﻳﻦ ﺗﺠﻠﻲ ﺍﻟﻬﻲ ﭼﻴﺰﻱ ﺟﺰ "ﭘﺎﻳﮕﺎﻩ ﻋﺮﻓﺎﻥ ﻭﺍﻳﻤﺎﻥ" ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺩﻳﺎﺭ ﻗﻠﺐ‌ﻫﺎ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻣﻲ‌ﺷﻮﺩ، ﺗﺠﻠﻲ ﻋﺪﺍﻟﺖ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﺍﻟﻬﻲ ﺑﺪﻳﻦ ﺷﻜﻞ ﻇﻬﻮﺭ ﻳﺎﻓﺖ:) واتە: مکووڕانە بەدوای دادگایی و فەرمانگەیی ئەو داچوون و لێپرسینەوە و مەحکەمەی دوورودرێژ و تێروتەسەل کران. سەرەنجام کە دەرکەوت، ئەو وەدیهاتنەی خودایی لە (پێگەی ناسین و ئیمان) بەدەر نییە کە لەدڵاندا پێکدێ، نووری دادگەری بە شێوەی ئیلاهی ئاوا خۆی نواند.

بەڕێز rast فنون واتە هونەرەکان، لەو ڕستەدا (ﻓﻨﻮﻥ ﻓﻠﺴﻔﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﻋﻠﻮﻡ ﺩﻳﻨﻲ ﺻﻠﺢ ﻛﻨﻨﺪ.) فنون لەڕاستیدا بەجێگای (زانستەکان) هاتووە، چونکە فەلسەفەش بۆخۆی زانستێکە، بەڵام واتای وێچووتری ڕستەکە ئەوەیە(هونەرەکانی فەلسەفە دەبێ دەگەڵ زانستە دینییەکان بسازێن) یا (زانستە فەلسەفییەکان دەبێ دەگەڵ زانستە دینییەکان یەک بگرنەوە)

بەڕێز dlnya ١- (ﺗﻈﺎﻫﺮ ﻭ ﺗﺤﻘﻖِ ﺑﻴﺎﻥ ﻭ ﺍﻓﺎﺩﺍﺗﻲ) واتە (ئاشکراکردن و وەڕاستگێڕانی بەیان و پەیامەکانی.....) ٢- (ﺗﺸﺨﻴﺺ‌ﻫﺎﻳﻲ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﺗﺪﺍﺑﻴﺮﻱ ﺍﻧﺪﻳﺸﻴﺪﻩ) واتە (ئاگاداریگەلێکی هەبووە و ڕێکارگەلێکی بۆ دۆزیونەوە)

بەڕێز کەماڵ ڕەحمانی بەداخەوە ناوەکوردییەکەی خواجه باشیم بۆ نەدۆزراوەتەوە، مەمنوون دەبم ئەگەر بتوانی بیدۆزیەوەو و پێم بڵێی

بەڕێز ‌bafreen، ستیزآوری واتە بەشێ یەکەمی ستیزەجوئی کە دەبێتە: بجەنگی، جۆتۆیی، جەنگانی، جەنگاوەری، جەنگڕانی، جەنگکاری، جەنگی، شەڕانی، شەڕفرۆشی، شەڕڤانی، شەڕ کاری، شەڕکەری، گرۆبەندەیی، گۆتۆیی،

بەڕێز pasha Yassin بذل درویشان، بە وشەیەک نەهاتۆتە ئەژمار و بۆیەش دەفەرهەنگەکاندا نیە، هەردووکی بەسەریەکەوە دەبێتە بەخشین بە فەقیران یا خێر بەبێنەوایان. ئەوە لە گوڵستانی سەعدی بەو شێوە هاتووە: نیم نانی گرخورد مرد خدا/بذل درویشان کند نیمی دگر// ملک اقلیمی بگیرد پادشاه/همچنان دربند اقلیمی دگرواتە: نیوەنانێک گەربخواپیاوی خودا/دەیبەخشێتە فەقیران نیوەکەی تر//مڵکی هەرێمێک داگیرکا پادشا/هەوڵی گرتنی هەرێمێکی دیش دەدا واتە پیاوی خو ئەگەر نانێکی هەبێ، نیوەی بۆخۆی دەخوا و نیوەشی دەبەخشێتە فەقیران بەڵآم پادشا بە هەبوونی هەرێمێک تەماحی پڕنابێ و حەول دەدا هەرێمێکی دیکەش داگیرکا

بەڕێز pshtiwan ئەوە دەبێ (عذر معذرت کنندە) بێ، واتە (داوای لێبووردنی لێبووردنخواز) نەک (غذر مغذرت‌کننده) کە واتای نیەو وە هەڵەی نووسین دەچێ

بەڕێز shahram sho، لەو دەستەواژەد(طوریكه مشاهده میشود بیشتر دشمنی‌ها و جنگ‌ها در بین مردم و گروها به سبب شنیدن و اعتماد كردن به اخبار و احوال دروغ و فتنه انگیز پدید می‌آید.) مردم بەواتای: (خەڵک یا مرۆڤەکان، مرۆڤگەل) و لەوەشدا (پس برای جلو گیری از نزاعات وكشمكش‌ها و بروز فتنه و فساد در بین دو برادر و یا در بین خانواده‌ها و جامعه نباید به گمان‌ها و اخبار غیر دقیق توجه شود.)، غێر دقیق واتە (ناڕوون، نا وردبینانە، ناتەواو)

بەڕێز kalsum najmadin لەو دوستەواژەدا کە نووسیوتە: (پویایی و آموزش)، واتە: (ڕەوانی و فێرکردن)، و (تعلیم و تعلم) دەبێتە (فێڕکردن و فێرکران) یا (فێرکردن و فێڕبوون)

بەڕێز nigar sdiq، (در منطقه ممنوعه «تابلوی ایست» جلوی هر صفت رفتاری ویرانگر و اخلاق زشت قرار می‌گیرد! قرآن از پیروان خود می‌خواهد صفات زیر را بکلی از شخصیت خود پاک کنند.) واتە: (لە ناوچەی تابڵۆی (ڕاوەستە) دا کە لەپێش هەر دیاردەیەکی تێکدەر و هەڵسوکەوتی نەشیاودا دادەنرێ! قوڕئان داوا لە پەڕەوانی خۆی دەکا، ئەو ئاکارانەی خوارەوە بەتەواوی لە کەسایەتیی خۆیان بسڕنەوە)

بەڕێز عبدوڵا مەجید، انسان سازی واتە: ئینسانسازی، پەروەردەکردنی دەروونی مرۆڤ، پەرەپێدانی بەهاکانی مرۆڤدۆستانە بەجێگای بایەخەکانی چینایەی و نەتەوایەتی، بەهێزکردنی هەستی ڕێزگرتن لە ویستەکانی کۆمەڵگا لە کەساندا، ڕاهێنانی مرۆڤ بەپێێ ڕەفتار و کرداری مرۆڤانە، مرۆپەروەری، مرۆڤپەروەری، مرۆڤ سازی، پێکهێنانی ئەو هەستە لەمرۆڤدا یا بەهێزتر کردنی، کەسەکە وا لێدەکا سوودی کۆمەڵگا وەبەرچاو بگرێ و تەنانەت وەپێش بەرژەوەندیی خۆی بدا. هەر ئەوهەستەیە مرۆڤ دەکاتە پێشمەرگە یا فیداکاری گەل،

بەڕێزashna karim، (از اینرو توحید و تحقق «لا إله إلا الله» وقتی مصداقیت پیدا می‌كند) كه بندگان، در تحكیم نیز، به آنچه الله نازل كرده و رسول الله فرموده‌اند، روی بیاورند و تسلیم بشوند. دەبێتە: (جابۆیە/لەبەر ئەوە) یا بۆیە، باوەڕ بە خوای تاک و بەدیهاتنی «لا إله إلا الله» ئەوکاتە دەسەلمێ کە بەندەکان لە چەسپاندنیشدا ڕوو دەوەی بکەن کە، خوا ناردوویەتە خوار و پێغەمبەری خوا فەرموویەتی، و ملکەچی بن.

بەڕێز bamo mirko، بەڵێ ڕاستی بۆچووی، حسن جوار یا حسن همجواری واتە: ئامساداری، دراوسێداری، دڵی ئامسا نەئێشاندن، ڕاگرتنی دڵی جیران، ڕاگرتنی دڵی دراوسێ، ڕەچاوکردنی هامسایەتی، ڕێزی جیرانەتی، ڕێزی دراوسێی، ویستی دراوسێ ڕەچاوکردن، هامساگەری ڕەچاوکردن،

بەڕێز نیگار تالب، بەڵێ ڕاستی بۆچووی، ئەو وشە لێکدراوە بەواتای (استبداد)ە واتە: ئیستیبداد، خۆسەری، زۆربێژی، زۆرداری، زۆرەملی، سەربەخۆیی، سەرەڕۆیی، کەڵەگایی، کێزری، لاساری، ملهوڕی،

بەڕیز نێرگز حەمید، خواهش و تمنا لەو ڕستەی جەنابتدا کە نووسیوتە واتە (داخوازی و چاوەڕوانی) یا (ویستن و پاڕانەوە)، کە ئەوەی دووهەمیان دەگەڵ دەستەواژەکە باشتر دێتەوە، چونکە پەیوەندیی هەیە بە چاوەڕوانی و داخوازی یا پاڕانەوە لە خوا،

بەڕێز hemn azad، مثال گرائی واتە: بە نموونە هێنانەوە سەلماندن، گرنگیدان بە نموونە بۆسەلماندن، نموونەگەرێتی، نموونە هێنانەوە،

بەڕێزkurdo majid، (هر لحظه می‌توانند با آفریدگار خود رابطه برقرار کنند، و در پناه جاذبۀ الهی قرار گیرند) واتە (هەمووکاتێک دەتوانین پەیوەندی بە ئافراندەری خۆیانەوە بگرن و بکەونە بەر سەرنجی خوا) یا (بکەونە بەر دلۆڤانیی خوا)

بەڕێزpayam yassin، طغیانگر واتە ئەشقی، سەربزێو، یاغی، جوانترین مانای لەکوردیدا (سەربزی)وە

بەێز بەختیار، سپاس بۆ ڕوونکردنەوەکەت لەسەر وشەی (اثبات گرائی) ئەوە ئەوانیشم خستنە سەر، بۆ مەسەلەی پیتی (أ) تائێستا چارەیەکم بۆ نەکراوە، بەڵام دەحەولدام

بەڕێز بەختیار، ڕاست دەفەمووی، بەداخەوە ئەو گرفتە هەیە، بەڵام داماوم چۆنی چارە بکەم، داوای یارمەتیم لە چەند برادەرێک کردووە، بزنم داخوا چیان بۆ دەکرێ؟

بەڕێز بەختیار، بەداەوە کێشەی ئەپڵە ڕەنگە ئەگەر کیۆردی فارسی دانێن چارەی بکا، بەداخەوە بۆم چارە نەکرا، بزانم برادەرێکی ەرنامەداڕێژم هەیە داخوا چی بۆ دەکرێ

بەڕێز borhan hasan، دێمێشقی پێتەختی سووریە بە شاخی بەرزی پڕئاو دەور دراوە، ئاوی ئەو کێوانە دەڕژێتە دەشتایی دەوری شارە کە کشتوکاڵی تێدا ناکرێ و دەقووڵ کەوتووە و بە ئاو و دارستان و گیاجاڕ داپۆشراوە و بۆیە ناوی (غووتەی دیمیشق)یان لێناوە، بەبڕوای من هەر وەک نووسراوە کە نووسیویەتی (غوطەی دمشق) ئێمەش نەیگۆڕین و بنووسین (بەشی باشووری غووتەی دیمیشق)، بەڵام (نووقاو) یەکێکە لە واتاکانی (غوطە) و لە لێکدرانی دوو وشەی (نووق بەواتای نقوم بوون یا وەبن کەوتن) و (ئا) پێکهاتووە واتە وەبن ئاو کەوتن یا بینەکێشان و... و من بەوهۆیەوە بە نووقاوی باشوور وەرم گێڕاوەتەوە

بەڕێز borhan hasan، غوطەی دمشق نووقاوێکە لە چەند لاوە دەوری شاری دێمێشقی سووریەی داوە، غوطەی جنوبی واتە بەشی باشووری ئەو نووقاوە

بەڕێز basoz qadr، ظاهریە پێچەوانەی باطنیه، دەبێتە ڕواڵەتییان، ڕێبازێکی ئوولی بووە لە ئیسلامدا کە لە سەدەی دووهەم کۆچی دا دامەزراوە و تەنیا ڕێگای گەیشتن بە ڕاستییەکانیان بەبەڵگە هێنانەوەی ڕواڵەتی وتاری خوا و پێغەمبەر زانیوە، زاهیرییەکان، لەو دەستەواژەدا (بعد از او شمس‌الدین أبو عبدالله محمّد معروف به مقدّسی در ایام ظاهریه به جای او آمد و عزالدین محمّد پسر شرف الدین عبدالقادر أنصاری (ت 682 هجری‌) نیز همراه او مدرّس آنجا شد.) ایام ظاهریە، واتە سەردەمی زاهیرییەکان، یا ئەوانەی تەنیا باوەڕیان بە ڕواڵەتی وتەکانی خوا و پێغەمبەر هەبووە و بەلێکدانەوە(تەفسیر) واتایان بۆ دانەناون،

بەڕێز amir ahmad، سڵاو، (حلقە) کە لە کوردیدا دەبێتە (ئاڵقە) لێرەدا بەواتای ئاڵقەی زنجیر هاتووە، (تنها سُمیه نبود که در راه ایمان دست از جان عزیز خود شست، بلکه او یکی از حلقه‌های فدائیان ایمان بود که تا قیامت ادامه خواهد داشت.) واتە (ئەوە تەنیا سومەییە نەبوو کە لەڕێگای ئیمانیدا دەستی لەگیانی شیرنی شوشت، بەڵکوو ئەو ئاڵقەیەک بوو لە زنجیری لەپسان نەهاتووی گیان بەخت کردووانی ڕێگای ئیمان، کە تا پەسڵان درێژەی دەبێ،)

بەڕێز hallalla barzan، سڵاو، (همه چیز خود را برای رضای خدا، در رکاب آن حضرت از دست دادند). واتە (هەموو شتی خۆیان بۆ ڕەزای خوا، لەخزمەت جەنابیدا، دانا)، لێرەدا (در رکاب) واتە (لەخزمەتدا)،

بەڕێزparwana mahmood، سیلت واتە لم یا چەوی زۆر ورد کە لە جۆگە وچۆم یا کەنارەکانی دەریا دەنیشێ، ئەوە تەواوی ماناکانم دە فەرهەنگ هاویشتن، دەتوانی ئێستا لەوێ بیاندۆزییەوە. دەستەواژەی (دیرزمانی است آبهایم سمی است. موج هایم بلند است و سهمگین، کناره هایم از خاک سیلت است، ولی اندک اندک دارم می میرم.) واتە: (لەمێژە ئاوەکانم ژەهراوین، شەپۆلەکانم بەرز و تۆقێنەرن، بەڵام وردەوردە خەریکم دەمرم).

بەڕێزbahar bahadin، دەستەواژەی (از کوچۀ خاکی بر‌می‌گشتم) لە شەڕەشەقی منداڵانە لە کۆڵانی خۆڵاوی ڕا هاتووە کە لەکاتی کایەدا یەکتر دەخۆڵێ وەردەدەن، هەرچەند بابەتەکەتان ئەگەر درێژتر نووسیبا باشتری تێدەیشتم، بەڵام من وای بۆ دەچم، (جا زانیباشم چ دەبوو؟ ئایا وەک شەڕی مدناڵان لە کۆڵانی خۆڵاویدا دەخۆڵێ وەردەرام؟) واتە دەگیرام و لێدەدرام؟

بەڕێز banaz mhedin، دەستەواژەگەلی (بما هو موجود) و (بما هو واقعیەت) زۆرتر لەبابەتی فەلسەفیدا باس دەکرێن واتە (ئەوەی بوونی دەرەکیی هەیە وەک لەش) یا (ئەوەی ڕاستییە یا خەیاڵی نییە) کەوابوو واتای (در گرایشات فرقه‌گرایانە رویدادهای تاریخی هموارە مستمسک و ابزاری برای اثبات باورهای از پیش تعیین شدە هستند و خود واقعیت، بما هو واقعیت، و فهم آن اولا و بالذات در پژوهش موضوعیت ندارد). دەبێتە: (لە ویستەکانی تاقم خوازانەدا، ڕووداوە مێژووییەکان هەمیشە هەنجەت و ئامێرگەلێکن بۆ سەلماندنی باوەڕگەلی لەپێشدا دیاریکراو و ڕاستەقینە بۆخۆی، وەک ئەوەی ڕاستەقینەیە، و تێگەیشتنەکەی سەرەتا و لەبنەڕەتدا لەلێکۆڵینەوەدا جێگای باس نییە)،

بەڕێز سیامه‌ند شاسواری، هەر ئەو گەورەیی و لوتفەی ئێوە و کەسانی وەک جەنابت لەسەرم زیادە و سەرنج و تێڕوانینەکانتان هەردەم و دەماودەم فەرهەنگەکەمان دەوڵەمەندتر دەکا و بۆمن ئەوە ئەوپەڕی خۆشی و شادمانی دێنێ و ماندوویەتیم دەحەسێنێتەوە.

بەڕێز mohamad barzan، (تجربه کار مشترک در بە انجام رساندن این اثر، تجربەای بسیار دلنشین و زیبا در فضایی والامنشانە و بە دور از هرگونە خود خواهی‌ها و خودبنیادی‌های روشنفکرانە بود). واتە: (ئەزموونی کاری هاوبەش لە بەئەنجام گەیاندنی ئەو بەرهەمەدا، ئەزموونێکی گەلەک جوان و دڵگر و لە کەشێکی هێمنانەو بەدوور لە هەرچەشنێکی خۆبەزلزانی و خۆتەوەریی ڕووناکبیرانە بوو). وشەی (خودبنیادی) واتایەکی نیزیک لە تەکەببوری هەیە بەڵام کەمێک تایبەتترە و تەنتیا هێندێک لکە واتاکانی دەگرێتەوە

بەڕێز majid shekhani، "عبادت‌گذار" یا "عبادت‌گزار"واتە: (پەرست، پەرستەر، پەرسیار، سوجدەبەر، عابید، عیبادەتکار، عیبادەتکەر، کڕنۆشبەر، کۆلدر، نوێژوتاعەتکار)، کەچی (پەرسا) واتە (پرسیارکەر) و واتای عبادت گذار ناگرێتەوە

بەڕێز kazhan qa آبلرزه واتە: تسۆنامی، جۆڵانەوەی بەهێزو پەیتاپەیتای شەپولی ئاوی دەریا بەرەو بەستێنی دەریا، سۆنامی. شەپۆلی زۆر بەهێز و پەیتاپەیتای ئاوی دەریا کە بەهۆکاری سروشتی (وەک بوومەلەرزەی بنی دەریا) یا تەقینەوەی گڕکان) یا دەستکرد (وەک تەقینەوەی زۆر بەهێز لەدەریادا) ڕستەوخۆ ئاوێکی یەگجار زۆر بەرەو کەناری دەریا دەجۆڵێن و وێرانیی گەورە پێک دێنن،

بەڕێز aso hashm، (صبح فردای شبی از شب‌ها، که صدای نالەی بچەهای بی‌تاب از گرسنگی در دشت و صحرا بسیار بلند بود). دەبێتە (بەیانیی دوای شەوێک لەو شەوانەی دەنگی ناڵەی منداڵانی ئۆقرەلێهەڵگیراو لەبرسان، لە دەشت و سارادا زۆر بەرزبوو)

بەڕێز سیامه‌ند شاسواری، سڵاو و سپاس بۆ یاریدەدانی بەنرخت، وادیارە برادەرێکی دیکەش بەناو یا ناوی خوازراوی سیامەند ویستوویەتی یاریدەم بدات و ئەوە منی تووشی هەڵەکردووە، وێڕای داوای لێبووردن دیسان سپاسی هاوکارییەکەت دەکەم

بەڕێز سیامەند، سڵاو وشەی لەبزینەم وەک واتای قطاب هەیە کە جۆرێکە لە شیرنی بەڵام بۆ (ذوزنقە) باوەڕم بەجەنابت هەیە، تکایە ئەگەر دەکرێ سەرچاوە یا نموونەیەکم بۆ بنووسی مەمنوون دەبم. هەروەها بە وشەی گناره گویی لە شێکردنەوەکەدا نووسیوتە ( نارگویی صحبت‌هایی که توسط یکی از شخصیت‌های نمایش....) و ئەوە سەری لێ شێواندووم کە ئایا وشەی مەبەست (گنارگویی) یە یا (نارگویی) چونکە من پێشتر نەمبیستووە. دووجاری دیکەش پرسیام کرد بەڵآم وابزانم نەتدیوە

بەڕێز yad barzan مقابلە بمثل یا معامله به مثل واتە: (تۆڵەبەتۆڵه، تۆڵەکردنەوە، تۆڵەی هاوشێوە، چاوبەچاو ددان بەددان، کەس لەکەس، کەسمان لەکەس)، لەودەستەواژەیدا تۆڵەبەتۆڵە یا تۆڵەی هاوشێوە لەجیاتی (مقابلە بمثل) گونجاوترین وشەن، کەوابوو واتای (اما مسلمانان بە هیچ وجهە غارتگر نبودند. آنها در شرایط جنگی اقدام به مقابله به مثل می‌کردند تا قریشیان را تحت فشار بگذارند...) ئەوەیە: (بەڵام موسوڵمانان بەهیچ شێوەیەک تاڵانچی نەبوون. ئەوان لە هەلومەرجی شەڕدا تۆڵەی هاوشێوەیان دەکردەوە تا قوڕەیشییان بخەنە ژێر گوشارەوە.... ) یا (بەڵام موسوڵمانان بەهیچ شێوەیەک تاڵانچی نەبوون. ئەوان لە هەلومەرجی شەڕدا تۆڵەبەتۆڵەیان دەکردەوە تا گوشار بخەنە سەر قوڕەیشییان). سپاس بۆ بەڕێزت کە سێ واتای نوێم بە مانای وشەکە زیادکرد.

بەڕێز ئەسعەد خۆشنوود، بێ ئەملاوئەولا واتای (مطلقا) یا (بطور مطلق) دەگرێتەوە نەک (مطلق)

بەڕێز banaz mhedin بمبوورە بەهۆی گرفتاری درەنگ وەڵآمم دایەوە: گرایشات فرقەای معجوعەای از گزارەها، اعتقادات یا باورهای نهادینه‌شدە در میان فرقە یا مذهب خود را بە منزلە حقایقی الهی و مطلق تلقی کرده، از آنها سرسختانە تا مرز جنون و تا آنجا کە جان دیگران را بە پای آنها قربانی سازند یا حتی دست به جنایات یا عملیات انتحاری زنند، دفاع می‌کنند بی آنکە با این امر توجه داشتە باشند کە آیا خود زندگی و سیره پیامبر و واقعیت‌های تاریخی مؤیدی بر این باورهای رسمی و نهادینه شده هستند؟ ویست و بۆچوونەکانی تاقمی کۆمەڵەیەکن لە بەیان و بیروڕا و بۆچوونن کە لەناو کۆمەڵگا یا ئایینەکاندا، کە وەک ڕاستەقینەگەلی خودایی و نەگۆڕ خۆیان نواندووە و داسەپاون و بەکەللـەڕەقی، تاسنووری شێتی دەچنەپێش، تائەو ڕادەی کە گیانی کەسانی دی لەپێناویاندا بکەنە قوربانی یا تەنانەت وەها لەسەریان سوورن کە دەست بدەنە تاوان یا کردەی خۆکوژی بەبێ سەرنج دانە ئەو بابەتە کە ئایا خودی ژیان و ڕەوشتی پێغەمبەر یا ڕاستییەکانی مێژوویی ئەو باوەڕە فەرمی و جێگیربووانە دەسەلمێنن؟ متأسفانە این روندی است کە در جهان کنونی و در میان مسلمانان متاخر بە دلیل رواج گرایشات فرقەای، کە بسترساز زمینەهای خشونت‌گرایی در خاورمیانە و عالم اسلام گردیدە است، دیده می شود. بەداخەوە ئەوە ڕەوتێکە ئەوڕۆ بەبۆنەی ویست و ئاواتەکانی تاقمی، بواری بۆ بەستێنی توندوتیژیخوازی ڕەخساندووە و لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و جیهانی ئیسلامدا دەکەوێتە بەرچاوان.

بەڕێزabdulah mohamed بەڵێ دروستی بۆچووی لابشرط واتە: (بەبێ پەیمان، بەبێ شەرت، بەبێ مەرج، بێ ئەلاوئەولا، بێمەرج،) بەسپاسەوە ئەوە لەفەرهەنگەکەدا دامنا

بەڕێزkamal darbandi وشەی مغفول دەفەرهەنگەکەدانەو ئەوە بە هەموومانکانییەوە خسمەسەری دەتوانی ئێستا چاوی لێکەی سپاس بۆ وەبیررهێناوەکەت

بەڕێز kawa jaf، بۆئەوبابەتەی چەنابت سازندگی بەشی چوارمی ماناکە واتە تەبایی، دەیگرێتەوە و دەتوانی (تەبایی) یا (پێکەوە سازان) لەجێگای (سازندگی) دانێی بەڵام تەبایی ڕەوانترە

سڵآو بەڕێز berzan، سپاس بۆ بەدەنگەوە هاتنت، ئەوە بەلوتفی تۆ (ذوذنقە = نیمچەتەریب،)ش دەخەمە سەر هەنبانەی وشەکانم

سڵاو بەڕێز ahmad kamal لەو ڕستەیدا (در اوج این شوکت و جلال، هرگاه بر کسی وارد می‌شد، هرگز توقع تواضع و تعارف نداشت.) تعارف واتە فەرموقوکردن و واتای ڕستەکەش(لەوپەڕی ئەو پایەبەرزییەشیدا هەرگیز چاوەڕوانیی چووکەیی نواندن و فەرمووکردنی لەکەس نەبوو)

بەڕێز احمد، دانیار لە بنەڕەتدا کوردییە و بە واتای (دانا) و (دارا) هاتووه، بەڵام واتای بەخشندەم بۆ لە هیچ فەرهەنگێکدا نەدۆزییەوە، وێڕای سپاس بۆ هاوکارییەکەت، ئەرک نەبێ سەرچاوەکەتم بۆ ئەو واتایەی بۆ بنووسە

برادەرێکی ئازیز واتای (ذوزنقه trapezium) بەکوردی پرسیوە، منیش نەمدۆزییەوە هیوادارم کەسێک بە دۆزینەوەی واتاکە بەکوردی یارمەتیم بدار

کاک سیامەندی هێژا، لەمێژە وشەی (گناره‌ گویی)ت پێشنیار کردووە، لە شیکردنەوەشدا نووسیوتە (نارگویی) نازانم کامەیان ڕاستن، جارێکی دیکەش داوام لێکردی بۆم ڕوون کەیەوە، وادیارە وەڵامەکەت نەدیتووە، تکایە ئەگەر دەکرێ ڕوونکردنەوەیەکم بدەیە با ئەو وشەیەم لە فەرهەنگەکەدا لەکیس نەچێ، چونکە بۆمن تەنیا وشەیەکیش زۆر گرنگە

بەڕێز xarman majid غیرقابل مقاومت واتە: باشارنەکراو، باشار هەڵنەگر، بەربەرەکانی کەڵنەگر، بەرەنگاری هەڵنەگر، واتای: (در نهادش، انگیزه و عامل شدیدِ غیر قابل مقاومتی وجود داشت که او را برای نشر و تبلیغ این حقیقت، تحریک می‌کرد) دەبێتە (نیگاکەی هاندەر و هۆکارێکی بەربەرەکانی هەڵنەگری تێدابوو، کە بۆ ڕاگەیاندن و برەو پێدانی ئەو ڕاستییە هانی دەدا)

بەڕێز2022/08/23 ئەو واتایەی جەنابت بۆ پیشانی نووسیوتە لە بڕگەی ٣ ی واتای وشەکەدا هەیە، بڕوانە پیشانی:.... ٣- ئەنی، پشتی، پێچاڤ، پێشانگی، پێشانی، پیشنی، پێشەسەر، پێشەنی، تاق‌توێڵ ، توێڵ، تەمۆ، تەوێڵ، تەوێڵە، تێڵ، تێوڵ، تیوڵ، تێوێڵ، جه‌بین، جەمین، چارە، دەیلەم، زەعتک، عەنی، ‌فکلە، فکڵە، فەرشەنی، ناڤچاڤ، ناڤیروو، ناوتوێڵ، ناوچاو، ناوچاوان، ناوچەوان، نۆتْک، نووم برموو، نووم برموو، نەخسوور، نەعتک، نەقسوور، نەەتک، نێوچاوان، وەرسەر، هەنی، هەنیە،

بەڕێزkawa jaf زۆر داوای لێبووردن دەکەم کە بەهۆی هێندێک گرفتاری نەمتوانی لەکاتی خۆیدا وەڵام دەمەوە. (پوزش پذیری) واتە (بەلێبووری، قبووڵکردنی ‌داوای لێبووردن، لێبوووردەیی، لێبووری،) و لەو نموونەی جەنابت دا ( آنچه امروز امت اسلامی به آن نیاز دارند دانستن اصول اخلاقی پیامبر و شناخت ماهیت حرکت و دعوت و هدایات ایشان در همه جوانب حیات اعم از ادب ورزی، امانتداری، پوزش پذیری، حق گرایی، حیاورزی، راستگویی، خوش خلقی، فروتنی و...) مانای یەکەم بەجێترینیانە کە دەبێتە: (و ئەوەی ئەوڕۆ ئۆمەتی ئیسلامی دەبێ بیزانن بنەما ڕەووشتییەکانی پێغەمبەر و ناسینی ناوەرۆکی بزووتنەوە و بانگەواز و ڕێنوێنییەکانی جەنابیانە لە هەموو بوارەکانی ژیاندا، لە بەتۆرەیی، دەستپاکی، بەلێبووری، دادپەروەری، حەیابەخۆیی، ڕاستگۆیی، خۆشخوویی، خاکەساری و....دا) هیوادارم بەدڵت بێ، جارێکی دیکەش بۆ وەدواکەوتنی وەڵآمەکە داوای لێبووردن دەکەم

بەڕێزشەم عەدنان، وێڕای سپاس، کلیات واتە بابەتەگشتییەکان، کۆمەڵە بەرهەمەکان، بنەماکان، کەوابوو لێرەدا (کلیات ولتر) دەبێتە (کۆمەڵە بەرهەمەکانی وۆلتێر) یا (بابەتەگشتییەکانی وۆلتێر).

بەڕێز xabat، (هرگز گامی به سوی باطل بر نداشت، شور آفرید و طرحی نو در عالم انداخت.) واتە هەرگیز هەنگاوێکی بەپێچەوانەی دادپەروەری‏ هەڵنەهێنا، حەز و خۆشیی بەدیهێنا و بەخشی و بنەمایەکی نویی لەجیهاندا دامەزراند)

بەڕێزkatan mahmud، بر مسند قضاوت و رفع منازعات و مرافعات اجتماعی قرار داشت. واتە: (لەپلەوپایەی دادوەری و چارەسەری کێشەو دادخواییە کۆمەڵایەکاندابووو) یا (ئەرکی دادوەری و چارەسەری کێشەو گرفتە کۆمەڵایەتییەکانی لەسەرشان بوو) یا (ئەرکی دادوەری و چارەسەری کێشەو گرفتە کۆمەڵایەتییەکانی پێئەسپێردرابوو)

بەڕێز شەهاب کەریم، (غیر از این، باز گواه دیگری هست که بیانگر علاقه‌ خاطر و اطاعت محض یاران محمد ج از پیشوای خود و پیروی از کسی است که بارها با بصیرت و عقل و اندیشه‌ خود و برای مصلحت، نقشه‌ای طرح می‌کرد که کاملاً با نقشه و فکر یاران و پیروان فداکارش مخالف بود.) واتە (بێجگەلەوەش دیسان بەڵگەیەکی دیکە هەیە کە نیشاندەری ئۆگری و فەرمانبەرداریی بێ مەرجی یارانی موحەممەدە لە پێشەوای خۆیان و پەیڕەوی لە کەسێکە کە زۆرجاران بە وردبینی و ئاوەز و بیری خۆی و بەپێی بەرژەوەندی، گەڵاڵەیەکی دادەنا کە بەتەواوی پێچەوانەی نەخشە و بیری یاران و دواکەوتە فیداکارەکانی بوو) علاقە خاطر واتە: ئوگری، ئیلاقەداری، بەتەنگەوە بوون، بەگرنگ گری، پابەسی، پابەندی، پابەنی، پاپەی بوون، پاگڕی، پێخەمی، پێوه‌بەستراوی، حژمەکاری، حەزۆکی، دڵبەستەیی، دەربایسیی، دەربایسی، دەربەس بوون، دەربەستی، دەربەندی، دەربەنی، گرفتاری، گوێدەری بەکارێ‎، لەخەمی،

بەڕێز xabat شور آفرین واتە: ١- ئاژاوەسازکەر، پۆشەکێن، پەرێشانکەر، سەر لێشێوێن، شێوێنەر، هۆکاری سازبوونی هەڵڵا، هەڵڵاسازکەر، ٢- شوق انگیز: ئارەزووبزوێن، ئارەزووهێنەر، ئیشتیابزوێن، ئیشتیاهێن، ئیشتیاهێنەر، به‌ئیشتیا، تاسەبزوێن، تامەزرۆیی هێنەر، حەزبزوێن، (ئاژاوەسازکردن) یا (ئیشتیا بزواندن)

بەڕێز rangin، (همیشه در میان مردم ایجاد الفت می‌کرد و ابداً در صدد تفرقه‌افکنی نبود. بزرگان هر قومی را عزیز و گرامی می‌داشت و بر آنان می‌گماشت و همواره از دوری از مردم برحذر بود)، واتە (هەمیشە لەنێوان خەڵکیدا خۆشەویستیی پێکدێنا و هەرگیز بەتەمای سازکردنی دووبەرەکی نەبوو. ڕێزی بۆ هەموو هۆزێک دادەنا و دەگەڵیان ڕووخۆش بوو) دەتوانین لەجێگای دەستەواژەی (دەگەڵیان ڕووخۆش بوو) ئەوەش دانێین: (سەرنجی پێدەدان) بەڵام ئەوی پێشتر دەگەڵ ماناکە باشتر دێتەوە

بەڕێزrangin، ئەو ڕستەیە (بزرگان هر قومی را عزیز و گرامی می‌داشت و بر آنان می‌گماشت.) ئەگەر ناتەواو نەبێ بەشی یەکەمی دەڵێ( ڕێزی بۆ مەزنی هەموو هۆزێک دادەنا) بەڵام بەشی دووهەم (و بر آنان می گماشت) بڕێک ناڕوونە، و ئەگەر دەکرێ پاڕاگرافێکی تەواوی ئەو بابەتە یا لاپەڕەی سەرچاوەکەم بۆ بنێرە تا بتوانم بە دڵنیایی زۆرترەوە وەڵامت دەمەوە

بەڕێز شەیدا: لە وشەگەلی وەک (نه‏هێنی‌‌‌ده‏رخستن) دا بزوێنی (ە)م بە (ه)+(نیو نێوان) نووسیبوو، چونکە ئەوکاتی دەستم وە فۆنتە نوێێەکان ڕانەگەیشتبوو، بەداخەوە زۆرجاران هەر ئەو نیونێوانانەش لاچوون و بزوێنە(ە)یەکە بۆتە پیتی(ه) و پێوەنووساوە، جاری واشە هەر مایکرۆسافت ئەو بەڵایەی بەسەر هێناوم بزوێنەکەی لێ گۆڕیوم بە (هـ)، ساسی ئەوکەسانە دوەکەم کە تووشی هەڵەی وادەبن ئاگادارم کەنەوە، بۆ ئەوانی دیکەش ئێستا خەریکی ئامادەکردن و پێداچوونەوەی وردم و لەهەرکوێش تووشیان بم چاکیان دەکەم بەڵام کە لەوکارە بوومەوە دیسان پێیاندا دەچمەوە، ئەو فەرهەنگە نیزێک بە ٢٠٠٠٠٠٠ و زیاتریش وشەی تێدان و بۆ منی تەنیاباڵ زۆر سەختە چآو بە یەکیەکیاندا بخشێنمەوە بەڵام بۆنموونە هەر بەوەندە هەڵای لەو ٢ وشەی لەسەرەوە باسم کردن، زیاتر لە ٤٠٠ هەڵەم هەر ئێستا ڕاست کردنەوە، ئەوە هەر بۆیە دەڵێم کە بزانی ئەو کۆمێنتەت بۆمن چەند بەکەلک و گرنگ بووە.

بەڕێز شەیدا، بۆ کەمتر جێ گرتن، ئەوکاتی دەستم بە نووسین لەسەر کامپیۆتێر کرد، چونکە هێشتا وێبسایتم نەبوو و دەبوو بۆ چاپکردن ئامادەی بکەم بۆ کەمتر جێ داگرتن لەچاپدا ئەو وشانەم بە نیو نێوان ڵێک جیاکردوونەوە وەک (ئاماژەبەخاوەنایەتی) ئەوانە لەڕاستیدا پێکەوە نەنووساون، بەڵام لەهێندێک وشەی وەک (ئەوەیخڕبسووڕێ، هێڵێکیڕاستی) لەوانەشدا دوای (ی) نیونێوانم داناوە، بەڵام لە زۆر وشەی لەوبابەتەدا نیو نێوانەکە لاچووە و لەهەرجێیەک تووشیان بم چاکیان دەکەمەوە و سپاسی جەنابت و هەموو ئەوکەسانە دەکەم بۆ چاکردنەوەیان یاریدەم بدەن. من وەک چەند جار باسم کردووە، بەداخەوە لە نووسین و دانانی ئەو فەرهەنگەدا تەنیا باڵم و کەسم لەبەردەستدا نییە یاریدەم بدا و کارەکەم خۆبەخشانەیە و هیچ داهاتێکی بۆ من نییە و هەموو خەرجەکانیشی لە ئەستۆی خۆمە بەبێ ئەوەی یارمەتیدەرێکم هەبێ، پێشنیارەکەشت تا ئەوجێگایەی بۆم دەکرێ بەچاوان جێبەجێی دەکەم

بەڕێزarjumand mahmood، وشەی (واگیر) دەفەرهەنگەکەدایە، واتە: (ئازار، ئاهۆ، پەتا، پەره‌ئەستێن، پەرەگر، پەژیک، پەلهاوێژ، پیس، تەشەناکەر، تەشەنەسێن، تەنەرەوە، داگر، درم، درووشە، دڕۆم، شەوب، ڤەگر، گیرۆ) و مانای (نمی توان حزبی یافت که از این بیماری واگیر سالم ماندە باشد) ئەوەیە(هیچ حیزبێک نادۆزینەوە لەو نەخۆشییە گیرۆیە بە ساغی دەرچووبێ)

بەڕێزشەهاب کەریم، (علاقە خاطر) کە دروستترەکەی (علاقەی خاطر)ه وشەیەکی لێکدراوە و لەفەرهەنگە فارسییەکاندا نەمدۆزییەوە. ئەو لێکدراوە نامۆیە لەجێگای (مایەی سەرنج) یا سەرنجڕاکێش و (interesting)ی ئینگلیسی دەکارکراوە، بەڵام بریا نموونە یا سەرچاوەیەکیشتی دەگەڵ دەنووسی

بەڕێزصائب، واتای ذوزنەقە بەکوردی نازانم و قەسەڵیش (نی) نیە کڵۆشە کە دەبێە سوفاری واتە لاسکی نێوبەتاڵی گەنم و جۆ و ....

بەڕێزشادی بەرزان، داوای لێبووردن دەکەم، الگو برداری واتە: ١- کردنە سەرخەت، کردنە سەردێڕ، کردنەسەرمەشق، کردنەگرۆبەر، کردنەنموونە، کردنەمۆدێل، لاساکردنەوە، وەک ... لێکردن، ٢- کردنەگەڵاڵە، لاساکردنەوە، لەڕوو نووسینەوە، لەڕوو هەڵگرتنەوە، نموودە لێ هەڵگرتنەوە، نموونە لێ هەڵگرتنەوە، وێنە لێ هەڵگرتنەوە، ‏وێنە سازکردن ‌لەکاغەز یا دار‏و ... ‌سازکراوی شتێک، لەو ڕستەی جەنابتدا (و هیچ انسانی از الگوگیری ایشان مستغنی شدە نمی تواند)، (و هیچکەس ناتوانێ لە "دانانی وی بە نموونە" یا "کردنی وی بە سەرمەشق" بێنیاز بێ)

بەڕێزان و دڵسۆزانی خۆشەویستم، سڵاوێکی گەرم و سپاس بۆ سەرنج و تێبینی و پێشنیارەکانتان، لوتف و سەرنجی ئێوە سوورترم دەکا لەسەر زیاتر خۆماندووکردنم بۆ پێشکێشکردنی بەرهەمێکی باشتر، دەوڵەمەندتر و پوختتر، دەستی یاریدەدەرتان ماچدەکەم، تەنیا بۆ ئەوەی بزانن پێشنیارەکانتان چەندە گرنگن، ئەوەندەتان عەرز دەکەم کە جاری وایە یەک پێشنیارتان کار دەکاتە سەر مانای زیاتر لە ٢٠ وشە و بۆم چاک دەکاتەوە یا دەوڵەمەندتریان دەکا. هیوادارم لەیاریدەدانم سارد نەبنەوە.

بەڕێزصائب، ١- واتای ذوزنقه بەکوردی بنازانم بۆیە نەمهاویشتۆتە فەرهەنگەکە، بۆ وشەکانی (متوازی الاضلاع) و (مثلث قائم الزاویه) و (مثلث متساوی الساقین) نازانم هەر پێشنیاری خۆتن یا لەسەرچآوەیەک وەرت گرتوون، لەسەر واتای برن و برنز ڕاست دەفەرمووی من بەهەڵەچووم بەسپاسەوە مچاکیان دەکەمەوە، بۆ ئەوانی دیکەش سپاست دەکەم و لەکاتی لەباردا دەیانگونجێنم،

بەڕێزسیامه‌ند، لەشوێنی وشەفارسیەکەدا نووسیوتانە گنارە گویی، لە شیکردنەوەدا نووسیوتانە نارگویی چاوێکی لێ بکەوە ئایا ئەو وشە دروستەکەی (کنارگویی) نیە؟ تکایە وەڵآمم بدەنەوە تا دەفەرهەنگەکەدا بەدڵنیایی‌‌یەوە داینێم سپاسی هاوکاری و سەرنجتان دەکەم

بەڕێزشەیدا، لەفارسیدا گیربۆکس ئاواش نووسراوە، چاو لە فەرهەنگی ئابادیس کەن لەسەر ئینتێرنێت بەڵام ئەوەی تۆ ڕاستترە بەسپاسەوە

بەڕێزسیامه‌ند، ئەگەر وشەی مەبەستت فارسی بێ ئەوە واتای گفتاری دەداتەوە: بیانی لەفارسیدا واتە: ئاخافتنی، زارەکی، گوتاری، گوتەیی،

بەڕێزساکار، لەفارسیدا دوو وشە هەن یەکیان (جوهرە) کە بەعەرەبی کراوی (گوهر)ە و بەواتای: ئەسڵی هەرشتێک، جەوەر، جەوهەر، دەستاوێژ، سفن، مادە، ماک، ماکە، دێت و ئەوی دیکە (جوهرةً) کە عەرەبییە و بەواتای: اصالتا: بەحەسڵ، خۆی‌‌لەخۆیدا، لەبنەڕەتدا، لەحەسڵدا، لەلایەن خۆوە، لەلایەن خۆیەوە، زۆرتر دەکار دەکرێ بەڵام واتای (جوهره)ش دەداتەوە. ئەوەی تۆ نووسیوتە مانای اصالتا دەگرێتەوە واتە (لەبنەڕەتدا دەنگی بەرز و ئاهەنگی دەنگەکە لە ئی هەموان جوانتربوو) دەتوانی بەحەسڵ لەجێگای لەبنەڕەتدا دانێێ بەڵام ئەوەی من نووسیومە کوردیترە

بەڕێزجووتیار، سپاس بۆ سەرنج و تێبینییەکەت، دەست خۆش، لە واتای یکنواخت دا خاڵی دووهەمیش هەبوو بەڵام چونکە نێوانم نەدابۆیە بە واتای خاڵی یەکەمەوە نووسابوو، بۆ خاڵی یەکەمیش ئەگەر چاو لە فەرهەنگی ئابادیس کەی کە (معین و دهخدا)شی تێدان، یەکێک لە واتاکانی (همسان)ە کە مانای یەکەم دەگرێتەوە کە واتایەکی (همسانیش) (برابر)ە بەڵام نەک هەمووی، ئەویشم چاکرد. لە فەرهەنگی دووزمانەدا زۆرجار تووشی کێشەی وردبینی لە دانانی هاو واتاکان دەبین و هۆکارەکەشی ئەوەیە بەڕواڵەت ماناکان یەک دەگرنەوە بەڵام شوێنی دەکارکردنیان جیاوازە و لێک کردنەوەی ئەو جیاوازییە وردبینییەکی زۆری دەوێ. من لەوکارەمدا تەنیاباڵم و ئەگەر دڵسۆزانی وەک جەنابت هەڵەکانم بەچاودا نەدەنەوە دۆزنەوەیان بۆ من ئاستەم دەبێ.

بەڕێزparwin asad، سپاس بۆ سەرنجت بۆ فەرهەنگەکەمان، هەر ناساندنی تەنانەت بەیەک کەسیش بە خزمەتێکی گەورە دەزانم، واتای (و باز، همین‌ که‌ از صحنه‌های‌ نبرد داخلی‌ در میدان‌های‌ جنگ‌ جزیرةالعرب‌ خواستند دمی‌ بیاسایند،) بەکوردی ئەوەیە: (دیسان هەرکە ویستیان لە گۆڕەپانەکانی شەڕی ناوخۆ لە دووڕگەی عەرەب وچانێک بدەن....)

بەڕێز یاران و هاریکارانی خۆشەویستم بۆ فەرهەنگی کاوە، سپاس بۆ هاوکاری و وریاکردنەوە بەنرخەکانتان. پەیوەندی گرتن، بەچاودادانەوەی هەڵەکانم و زیادکردنی وشە و واتاکان لەلایەن ئێوەوە، کە هەمووجارێ دەبنە هۆی باشترکردن و پێداچوونەوە و ڕاسکردنەوەی هەڵەکانم یان زیادکردنی وشە و واتا بۆ دەوڵەمەندترکردنی فەرهەنگەکەمان، بۆمن ئەوپەڕی نرخ و بایەخیان هەیە و وشە و دەستەواژەی بەس و شیاو شک نابەم بۆ دەربڕینی ئەمەگناسی و پێزانینم، بەڵام بەهۆی سەرقاڵ بوونی شەووڕۆژم بە چاکسازی و پێداچوونەوە، زۆرجاران، چەند ڕۆژێک لە وەڵامدانەوە و جێبەجێکردنی ڕاسپاردەو ڕێنوێنییەکانتان وەدوا دەکەوم، بەو بۆنەوە داوای لێبووردنتان لێدەکەم و دڵنیاتان دەکەمەوە دڵسۆزییەکانتان بۆمن ئەوپەڕی گرنگییان هەیە و تەنانەت یەک ڕەخنە یا پێشنیارتان بەدەیان وشە لە فەرهەنگەکەماندا چاکتر دەکاتەوە. هیوادارم بە درێژەدان بە سەرنج و هاوکاریتان هەر سپاسگوزاری خۆتانم کەن.

بەڕێزsuham ali، بمبوورە درەنگ وەڵام دەدەمەوە، هجرتگاه بەو واتایە دێ: ئۆغرگە، ئەوجێیەی کۆچی بۆ دەکەن، بورتگە، تەڵمیتگە، شوێنی لێ گیرسانەوە دوای کۆچ کردن، شوێنی مەبەست بۆ کۆچ بوۆکردن، کۆچگە، گۆشگە، هیجرەتگە، بەڵام واباشترە لە (هیجرەتگە) کەلک وەرنەگری چونکە لە عەرەبی وەرگیراوە. بۆنموونە هیجرەتگەی پێغەمبەری ئیسلام شاری مەدینە بووە.

بەڕێزnergs hamid، ئەگەر چاو لە فەرهەنگی کاوە بکەی بەەرانبەرەکانی بەکوردی زۆرن کە دەیانبینی، لەوەرگێڕاندا دەتوانی بەپێی ڕستە و مەبەستەکە یەکێکیان هەڵبژێری کە دەگەڵی ڕاست دێتەوە، لەو ڕستەی جەنابتدا بەبڕوای من دوو وشەی (تاوان) و (تۆڵە) زۆر شیاون و ئەوەش پێشنیارەکەی من: آیا زندگی ماریا همهٔ غرامتی بود که باید برای احساس و اندیشه‌اش می‌داد؟ کوردییەکەی: ئایا ژیانی ماریا بریتی بوو لە هەموو ئەو تاوانەی دەبوو بۆ قەرەبووی هەست و بیری خۆی بیداتەوە؟ یا : ئایا ژیانی ماریا هەموو ئەو تاوانەیە کە دەبوو لەتۆڵەی هزر و بیری خۆی بیداتەوە؟

بەڕێزچاو، ئەوە جەنابت نوسیوتە دە فەرهەنگی کاوە ئاوایە: ئەزرەق‌چەو، چاڤهەشین، چاوشین، چاوکەوگ، چاوکەوە، چاوماوی، چەوکەو، کسکە، کە لەفارسیدا ئەو واتایانە دەگرێتەوە: ازرق چشم، پیروزه چشم، چشم زاغ، زاغ چشم، زاغولو (١)، فیروزه چشم، کاس (٤)، کبود چشم، گربه چشم، جانازانم مەبەستەکەتم پێکاوە یان نا؟

بەڕێزpary barzan، در برابر این سکوت منفعلانە، او سرشار از روشنایی بود. واتە: لەحاست ئەو بێدەنگیە شەرمنانەدا، (ئەو پڕاوپڕ لە ڕووناکی بوو) یا (بەتەواوی گەشابۆوە)

بەڕێزهێمن علی، لە واتای وشەی (کثری) اد ئەو مانایەم وەگیرکەوتن: تەلاس لە خواردنەوەی شەرابی خورمادا، زۆرخواردنەوەی شەرابی خورما، زیاڕەوی لە خواردنەوەی شەرابی خورمادا، زێدەڕۆیی لە خواردنەوەی شەرابی خورمادا، زێدەکاری لە خواردنەوەی شەرابی خورمادا، کثیر واتە زیاد

بەڕێزzhallah، تأمل‌برانگیز واتە: ئامۆژگاریدەر، ئی تێڕامانێ، ئی دەرس لێوەرگرتنێ، بۆ دەرس لێوەرگرتن، بۆ لێ وردبوونەوە، جێگای تێڕامان، شیاوی بیر لێ کردنەوە، شیاوی لێ وردبوونەوە، مایەی تێڕامان،

بەڕێز parwin asad، بمبوورە درەنگ وەڵاممدایەوە: کنش گرا واتە: ١- لەباری سیاسیدا بەواتای مصلحت گرا: بەرجەوەنگ خواز، بەرژەندخواز، بەرژەوەندخواز، بەرژەوەندی خواز، گرنگیدەر بە مەصڵەحەت، مەسڵەحەت خواز، ٢- کردارخواز، کردەخواز، کردەوەخواز، گرنگیدەر بە ڕەفتار، گرنگیدەر بە کردار، لەوڕستەی جەنابت واتە: وقتی تاریخ می خواند، انسان های صالح را از میان این همه کنش‌گرایان تاریخی برگزیند و روش و منش آنان را همیشه پیش چشم داشتە باشد. لەکاتی خوێندنی مێژوودا کەسانی شیاو لەناو ئەوهەموو برژەوەندخوازنەی مێژووییدا هەڵبژێرێ تا ڕەوشت و خووی ئەوانی هەمیشە لەبەرچاوبێ.

بەڕێز بینایی دیدە، بیهن و بیهر دە فەرهەنگەکەدا هەن، بەڵام لە گۆڕینی فۆنتدا لێم بوونەتە (بیەن و بیەر) ئەوە بەسپاسەوە چاکم کردن، یەکەمیان لە ٥ جێگاو دووهەمیشیان لە ٣٨ جێگادا لێ تێکچووبوون کە چاکم کردن، هەر ئەوەندە بەسە بۆ ئەوەی بزانی بە دۆزینەوەی ئەو هەڵانە چەندم یاریدە دەدەی

بەڕێز2022/06/06، لە هەردوو خانەدا نووسیوتە(هر کجا محرم شدی چشم از خیانت باز دار ای بسا محرم راز کە یک نقطە مجرم می شوی) ئەگەر مەبەستت ماناکەیەتی بەکوردی واتە: کەبووی بە هاوڕاز(محرم)، زۆرجاران بە درکاندنی نەهێنی، خۆت فەکەیە تاوانبار(مجرم) یا بەواتایەکی دیکە وشەی (محرم)ت بەوکارە خاڵێکی دەکەوێتە ژێر (ح)یەکەی و ئاوا دەبێتە (مجرم)،

بەڕێزئاکام، نەستەلە نیشانە (مارک)ێکی بازرگانییە و بەکوردی مانای نیە سپاس بۆ هاوکاریت

بەڕێز 2022/06/11، تکایە ئەو داوایەم جێبەجێ بکە و ناوێکی خوازراو بۆخۆت دانێ، تا بتوانم لە وەڵامدانەوەدا ئاماژەی پێ بکەم، لە وشەگەلی (دوجنسگرا و دوجنسگرایی) تێنەگەیشتم مەبەستتان چیە، تکایە ئەگەر دەکرێ بۆم ڕوونکەوە، گەلەک سپاس بۆ یاریدەدانە بەنرخەکانت

بەڕێزمحەممەد حەسەنپوور ، قنجام دە فەرهەنگە فارسییەکاندا نەدیتەوە دە معجم‌البلداندا بەعەرەبی هەیە ئەو واتایە دەدا، بەڵام بریا جەنابیشت نووسبات سەرچاوەکەت کوێیە. پرسیشم بەڵآم وەڵامت نەدامەوە، دەبێ بمبووری بەڵام من بۆ ئەوەی دڵنیابم و دەفەرهەنگەکەشدا بە دڵنییاییەوە بێگونجێنم، دەبێ سەرچاوەکەی بزانم

بەڕێزaram، ١- بەتەواوی تاشینی تووکی سەر، پاک تاشینی تووکی سەر، پاک تاشینی سەر، ٢- داغ کردنی ڕەشەوڵاغ بەشیوەی بازنە، ٣- بەشێوەی ئاڵقە دەرهێنان، بەشێوەی جغزینگ دانان، دانانی شتێک بەشێوەی بازنەیی، ٤- فڕینی پۆلە باڵندەیەک بەشێوەی ئاڵقە، جغزینگ ساز کردنی پۆلێک باڵندە لەهەوادا، ٥- بەرزتر فڕینی مەل، فڕینی باڵندە لە بەرزایی زۆردا، بەرزەفڕی، ئەو ڕستەی جەنابت نووسیوتە واتاکەی ئەوەیە (نیشانەی ڕواڵەتییان "زۆر بەرز فڕین" یا یشانەی ڕواڵەتییان"بەرزەفڕییە)

بەڕێزبەختیار، پیتی (أ) بە داگرتنی (shft) و (J) دەنووسرێ، باشتر وایە کیبۆردی کوردی دانێی کە کوردی و فارسیش دەنووسێ و من بۆخۆم لەوە کەلک وەردەگرم

بەڕێزlayla، مصداق قرار گرفتن واتە بوونە سەلمێنەر، بوونەهۆی سەلماندن،

بەڕێزگڕکان، اقتدارگرا (دەسەڵاتخواز)ە نەک دەستەڵاتبێز، پاشگری بێز بەواتی دژ دێ و دەستەڵاتبێز واتە دژی دەسەڵات

بەڕێز2022/05/26، مصنوعی (ساختە)یە نەک ساختەچی. ساختەچی بەواتای فێڵبازە

بەڕێزفرشتەخاتوون، متمدن بەواتای وەڕووژ لە چ سەرچاوەیەکدا هەی، تکایە نۆم بنووسە

بەڕێزمحەممەد حەسەنپوور، من سەرچاوەیەکم بۆ (قنجا) بەواتای (مچوڕک) دەست نەکەوت، تکایە ئەگەر دەکرێ سەرچاوەکەیم بۆ بنووسە یا لەکوێ وا پێدەکوترێ

بەڕێز ابراهیم بابایی، سڵاو لەلای ئێمە (پیرانشار) گیایەکی خۆراکی هەیە پێێ دەڵێن وەرمزە، نازانم ئایا مەبەستت لە ورمزە هەر ئەوگیایەیە یان نا؟ لەسەر گووگل زۆر گەڕام چونکە هێندێکان بە وە و بە گوێ بەرخەش دەڵێن زمانەگا، بەڵام باسەکەیان زۆر ئاڵۆزە و ئەگەر ڕوونکردنەوەی زیاتر و وێنەشم بۆ بنێری زۆر مەمنوون دەبم

بەڕێز، امضا، واتە ئیمزا، مۆر، نشیان، واژۆ، کە جەنابت لە شیکردنەوەشدا نووسیوتە امضا ئەگەر واتای دیکەشی بۆ دەزانی تکایە بۆم بنووسە، بەسپاسەوە

بەڕێزانی هۆگری فەرهەنگی کاوە، سڵآوێکی گەرم. دەست خۆشێی هاوکاری و بەدەنگەوەهاتن بۆ چاکترکردنی فەرهەنگەکەتان لێدەکەم. تکایە لە پەیوەندی و پەیامەکانتان بێبەشم مەکەن،

بەڕێزکاک بەختیار، شڵاو، سپاس بۆ دەست نیشانکردنی هەڵە لەواتای مکانیزمدا، ئەوە چآکم کر، بۆ وشەگەلی وەک تأکید و تأثیرو ،،، هر وەک پێشتر عەرزم کردی ڕێنووسیان بە شێوەی (تاکید) و (تاثیر) هەڵەیە بۆیە من ڕێنووسە دروستەکەم واتە لەجیاتی (ا) کە بزوێنە بە (أ) کە پیتە نووسیوە

بەڕێزکاک ئەسعەد خۆشنوود، سڵاو، (کوهان) هەر دووگەی وشتری پێ دەکوترێ. دووگە لەدوو وشەی (دوو) بەواتای (دۆن، بەز) و (گە) بەواتای شوێن پێکهاتووە، ئەو واتایانەی جەنابت کە واتای شوێنی بەزە دروستن، بەڵام بەداوای لێبووردنەوە من ناتوانم وشەی سازکراو دەفەرهەنگەکەم باوێم چونکە ئەوە کاری فەرهەنگستانە و ئێمەش وەک کورد جارێ نە دەوڵەتمان هەیە و نە فەرهەنگستانێک بۆ ئەوکارانە

بەڕێزکاک بەختیار، وشەی (تأکید) هەر بەو ڕێنووسە دروستە و بۆیە لە فەرهەنگەکەدا نەم نووسیوە (تاکید) چونکە شوە خوێندنەوەی (ا) و (أ) جیاوازە بۆیە لە فەرهەنگەکەدا هەر بۆ نموونە (تأکید) نووسراوە نەک (تاکید) کە ڕێنووسی هەڵەی وشەکەیە

بەڕێزکاک بەختیار، ئەو (أ) یە لە فەرهەنگەکەدا هەیە بۆ نموونە بڕوانە: تأثیر، تأمین، متأثر، مأتم، ئەو پیتە بە داگرتنی shift و J پێکەوە لە کیبۆردی فارسیدا دەنووسرێ

بەڕێزxazi، بی سر و بی پا، واتە بی سر و پا، بۆ واتاکانی بڕوانە (بی سر و پا) لە فەرهەنگەکەدا کە بەشی ٢ ی ماناکەی ( او یک جوان بی سر و بی پا بود.) دەگرێتەوە واتە ئەو (گەنجێکی خوێڕی/ بەرەڵڵا) یا هەتیوچەیەک یا..... بوو

بەڕێزکاک جووتیار، سپاس بۆ ڕاستکردنەوەکەت، ئەوە چاکم کرد

بەڕێزکاک عطا حواری‌نسب، پیرنگ، کە نووسینەدروستەکەی (پی رنگ)ە ئەو واتایانە دەگرێتەوە: تەرح، شکڵ، گەڵاڵە، گەڵاڵەی سەرەتایی بۆ کێشانەوەی وێنەیەک یا سازکردنی فیلمێک، نموونە، مەوژ، سپاس بۆ ڕێنماییەکەت، ئەوە خستمە سەر فەرهەنگەکە

بەڕێزماتۆڕ، ئامێر بەتەنیا بۆ (موتور) دەکار ناکرێ، واتا فارسییەکەی دەبێتە (وسیلە)، کە (موتور) بەواتای بزوێنەر یا وەجووڵەخەر (ئامێر)ێکە بۆ وەجووڵەخستن یا بزاوتن.

بەڕێزkakبەختیار، سڵاو، ئێستا ئەوەندەی من بزانم ئەو هەمزەیە لەسەر کامپیۆتێر دەکار ناکرێ و تەنیا دە (سیمبول)نیشانەکاندا دانراوە، بۆیە لەجێگای ئەو هەمزەی دوای (ه) بە نێوانێک (ی)م داناوە. بۆ نمونە (خانۀ من) ئاوادەنووسرێ (خانه ی من)

بەڕێزجەمال محەمەد، (گروندگان) کۆی (گرونده)یە و دەبێتە: قبووڵکەرانی بیروباوەڕێک، وەشوێنکەوتووان،

بەڕێزsahar، بایسته واتە: پێویست، لازم، و پیوستە واتە پیاپی: بشێڕبشێڕ، بەبەردەوامی، بەدواییەکا، کە لێرەدا (در گیر و دار این نبرد بایسته و پیوسته) واتە (لەبێنەوبەرەی ئەو شەڕە پێویست و بێ‌پسانەوەدا...)،

بەڕێز ئەسعەد خۆشنوود، (فناوری) بەواتای () نایە، فەرهەنگستان لە ئێران ئەو وشەی لەجێگای (تکنولوژی) داناوە کە واتاکەی ئەوەیە: تێکنۆلۆژی، کۆی ‌زاراوەگەلی فەننی‌‌و پیشەیی، من ئەو وشەم بەهەڵە بە(فناوەر) نووسیبوو چاکم کردەوە، سپاس بۆ وەبیرهێنانەوەت.

بەڕێزmir، نقاهت دە فەرهەنگەکەدا هەیە بەداخەوە وۆرد (ه)ی فارسیی لێ گۆڕێوم بە (ە)ی بزوێنی کوردی و ئاوا لێم ببووە (نقاەت)، گەلەک سپاس چاکم کرد

بەڕێزabdullah، ئەو واتایانەم بۆ (غَرقَد) دۆزییەوە بەداخەوە ناوە کوردییەکەی نازانم ١- ناوی دارێکی گەورەیە کە بە داری یەهوودیش بەناوبانگە و لە شؤرەکات و شوێنی ئشک و کەم ئاویش خۆ ڕادەگرێ - بەداخەوە ناوە کوردییەکەی نازانم، ٢- سپێنەی هێلکە، چاو لە فەرهەنگی کاوە بکە وێنەکەشم داناوە

بەڕێزshilan، (بە حالت نوسان درآمد) واتە (وە سەنگەڵا کەوت، تووشی لۆژەلۆژ بوو، هاتوچۆی کرد)

بەڕێزyad، ئەو پیتانە نییشانەی ڕێزمانین و ئەگەر لەەسەر گڵۆپەکەی سەروەوی خانەی گەڕآن لە وشە کرتە بکەی خشتەیەکی ڕێنوێن دەر دەکەوێ کە پێت دەڵێ هەرکام لەو کۆمەڵە پیتانە نیشانەی چ بوارێکی ڕێزمانین

بەڕێزberzan، فراگیرنده دە فەرهەنگەکاندا بە فراگیر نووسراوە و منییش هەر وام نوسیوە

بەڕێزberzan، بەڵێ دروستە فراگیرندە مانای احاطەی عەرەبیش دەداتەوە، وشەی احاطە دەفارسیدا لە فراگیرندە باوترە

بەڕێزجەماڵ مام ئیسماعیل، سپاسی لوتفت دەکەم، چاوەکات ماچدەکەم، هەربژی

بەڕێزyad، تکایە بڕوانە بەشی چوارەمی واتای (عَرَض) بەومانایە ئەوەی دەڵێن ڕۆح (عەرەز)ـە، واتە ڕوح بەستراوەیەوە بە لەش و ئەگەر دە لەشدا نەبێ بوونی نییە

بەڕێزکەماڵ ڕەحمانی، دیسان سڵاو، لە واتای (عُدة)دا کەلەپەل بەواتای (اسباب) دیارە بەڵام بۆم ڕوون نەبوو (ماوەگری) چیە ئایا وەخت گرتن یا ماوەگرتنە؟

بەڕێزکەماڵ ڕەحمانی، گەلەک سپاس بۆ ڕوونکردنەوەکانت، من لە آبادیس دا گەڕام کە فەرهەنگی (دهخدا و موعین و عمید) تێدان لە مانای کاروانک دا بەدەیان ناوی فارسی نووسراون، بەڵام (گیلانشاه)یان دەگەڵ نییە و ئەوە منی خستە گومانەوە، بۆ ئەحمەد ڕاوکەرەش من هەمبانەبۆرینەدا بە کاروانک دیومە بەڵام نەمزانیوه گیلانشاهیشی پێدەڵێن، بەداخەوە فەرهەنگەکەی جەنابیشتم نەدیوە نازانم چۆن وەدەستم دەکەوێ. دیسانیش یەک دونیا سپاس

بەڕێزکەماڵ ڕەحمانی، خواجه باشی بەواتای سەرۆکی بازرگانان، سەرۆکی خواجایان، لە فەرهەنگەکەدا هاتووە بەڵام سەرچاوەی ئەو واتایانە (شانەجنی، قەڵغان، قاشاخ) چییە من لە شوێنی دیکە بۆ ئەو وشەیە نەمدیون.

بەڕێزم، 2022/03/24 کە دیسانیش ناوت نازانم، بۆ گوجە فرنگی، واتای گورچەت نووسیوە، تکایە بۆم بنووسە لە چ ناوچەیەک وای پێدەڵەن. جارێکی دیکەش داوام لێکردی لانیکەم ناوێکی خوازراو بۆخۆت دانێ تا ئەگەر وەڵامێکم هەبوو بەوناوە ئاگادارت کەمەوە

بەڕێزfatimah، خوشکی بەڕێزم باوەڕ بفەرموون پەیامی دیکەم نەدیوە، لەوانەیە لەدانەوەی وەڵام هێندک وەدواکەوم، دەنا بەسەرچاو. چونکەنامەکانیش زۆرن، ئەوانەی وشەی نوێ دەنێرن، پێشنیارەکەیان جێبەجێ دەکەم و وابزانم ئەگەر لەفەرهەنگەکەدا بۆ وشەکەیان بگەڕێن دەیبیننەوە و ئەوە وەڵامی ئەو ئازیزانەیە

بەڕێزشیوا، غیر عادی دەفەرهەنگەکەدا هەیە، بەداخەوە نازانم کێشەکە چییە بۆخۆشم بە (غیر عادی) نایبینمەوە بەڵام کە دەنووسم (عادی) وەدیار دەکەوێ داوام لە بەرنامەداڕێژەکەم کردووە، هیوادارم بتوانێ چارەسەری کا، ئەگەر لە بەشی شکردنەوەدا بنووسی نائاسایی، لەناو وەڵآمەکانیدا غیرعادی دەدۆزییەوە، ارێ تەنیا ڕێگا چارە بۆ دیتنەوەی ئەو وشە یاخیبووانە ئەوەیە، یا بەواتاکوردییەکە یا بە بيشێ لە وشە لێکدراوە فارسییەکەی

بەڕێزaware، منیش بەرانبەرەکەی ئەو پەندەم (جویندە یابندە است..) لەکوردیدا نەدۆزیوەتەوە، ماناکەی ئەوەیە ئەوکەسەی بەدوای شتێکدا بگەڕێ و کۆڵ نەدا دەیدۆزێتەوە، دیارە ئەمن ئاوام بیستووە (عاقبت جویندە یابندە است..

بەڕێزaso، فرارَوی ئەو واتایانە دەگرێتەوە: پارێزکردن، خۆپاراستن، تووش نەبوون بە، خۆ تووش نەکردن، خۆ لادان، خۆ لێ پاراستن، خۆ لێ لادان، دووری کردن، دووری لێکردن، واتای ئەو دەستەواژەی(این یکی از راه‌های فرارَوی از میراث مخرّب فرقە فرقە شدن اسلام و نزاع‌های فرقەای، اعتقادی و تئولوژیک در تاریخ طولانی آن است.) ئاوایە: "ئەوە یەکێکە لە ڕێگاکانی خۆ لادان لە(تووش نەبوون بە) کەلەپووری تێکدەرانەی دەستەدەستە (تاقم تاقم بوون)ی ئیسلام و کێشەگەلی تاقمی و باوەڕی و خواناسی لە مێژووی دوورودرێژیدا.

بەڕێزکەماڵ ڕەحمانی، گەلەک سپاس، بەڵام کەڕەواڵە، دەگەڵ ئەو واتایەی لەفەرهەنگەکاندا بۆ گیلانشاه نووسراوە، یەک ناگرێتەوە، تکایە چاوێک بە مانای (بلدرچین یا بدبده) لەفەرهەنگەکەی مندا بخشێنە کە وێنەکەشم داناوە، بزانە دەگەڵ واتایەی ئەو وشەی جەنابتدا دەخوێنێتەوە؟ تکایە بڕوانە: Gilanshah - Wikipedia دەڵێ: گیلانشاه‌های نوک‌خمیده (نام علمی: Numenius) سرده‌ای از پرندگان شامل هشت گونه پرنده کنارآبچر است. مەمنوونیش دەبم ناوە کورییەکەیم بۆ بدۆزییەوە. ویژگی گیلانشاه‌های نوک‌خمیده، دارا بودن منقاری دراز، باریک و خمیده به‌ پایین و پرهای قهوه‌ای‌رنگ یا تغییر فصلی کم است. گیلانشاه‌ها به راستی در دو سرده جای می‌گیرند: گروه گیلانشاه‌های نوک‌خمیده در سردۀ Numenius و گروه گیلانشاه‌های نوک‌راست در سردۀ Limosa

بەڕێزبەختیار، گەلەک سپاس بەڵێ هەڵە لەمنەوەبوو چاکم کرد،

بەڕێزجەمال عەزیزی، وشەی (زاندوورم) لە هیچ فەرهەنگێکی فارسیدا نەدۆزییەوە بە (زاندور)یش لی گەڕام هەر نەبوو. بەڵام چاڵەبەفر دە یجچالدا هەیە.

بەڕێزیاد، بەڵێ اخلاقاََ بەواتای "لە ڕووی ئەخلاقەوە" دێت

بەڕێز میر، ئەوەی دەفەرمووی تەواو ڕاستە و کەسانی دیکەش پێشنیاریان کردووە (پەند و ئیدیۆمی کوردی و بەرانبەرە فارسیەکەیان) بنووسم، بەداخەوە من تەنیاباڵم و بەوردی خەریکی ئامادەکردن و پێداچوونەوەی فەرهەنگەکەم، کە هیوادارم بۆ چاپیش ئامادەبێ، بەداخەوە بۆ ئەوکارەبەنرخە جارێ کاتم نییە.

بەڕێزم، هرچدن کە بەواتای اگچه و گرچه دەفارسیدادێ دەفەرهەنگەکەداهەیە، بەکوردیش دەبێتە: سەرەڕای، هەرچەن، هەرچەند، هەرچەندە، هەرچەندیش، هەرسەێ،

بەڕێزجاف، چاو لە توجیه بکەن، پاساوی تێدایە،

بەڕێزم، بەڵێ (اخلاقاََ) واتە (لە ڕووی ئەخلاقەوە)،

بەڕێزیاد، منیش واتای (عُدّە)م نەدۆزییەوە، هیوادام کەسێک یاریدەمان بدا

بەڕێزم کە هەر ناوت نازام، (چه بسا)، ئەو واتایانە دەگرێتەوە: بەگریمانەی زۆرەوە، بەگومانی زۆرەوە، ڕەنگە، ڕەنگ بی، ڕێی تێدەچێ، زۆر پێدەچێ، زۆرپێموایە، زۆر دەگونجێ، زۆر وێدەچێ، لەوانەشە، لەوانەیە، ئەوە بەسپاسەوە دەفەرهەنگەکەشم هاویشت.

بەڕێزم من بەکوردی وشەی هاوسەنگی چُگور یا چوگور نازانم و سپاسگوزار دەبم ئەگەر کەسێک بۆم بدۆزێتەوە،

بەڕێزم، کەشکە وژنگ دەبێتە (کشک زانو) نەک زانو،

بەڕێزان، (هٔ) کە جاران بە نیشانەی خاوەندارەتی لە فارسیدا دەکەوتە کۆتایی وشە، ئێشتا یا نانووسرێ یا بە شێوەی (ه ی) دەینووسن، بۆوێنە (نقطه عطف) کە پرسیاری برادەرێکمە، بەشێوەی (نقطه ی عطف) لە فەرهەنگەکەدا بوو، من (ی)یەکەم وەلابرد تا دۆزینەوەی ئاسانتر بێ. بۆ ئەوچەشنە وشانە ئەگەر بەشێوەی (ـه یا ه ) نەتاندۆزیەوە بە (ـه ی یا ه ی ) لێی بگەڕێن و ئەگەر نەبوو تکایە ئاگادارم کەنەوە. بۆ نموونە (نقطه ضعف) کە ئەگەر نەدۆزراوە بە (نقطه ی ضعف) لێی بگەڕێن

بەڕێز، 2022/02/27 سپاس بۆ سەرنج و تێبینییەکانت، گلەییەکەت لەجێی خۆیدایە بەڵام بەداخەوە نازانم ناو یا ناوی خوازراوتان چییە، و تەنانەت چونکە هەر تاریخ دادەنێی نازانم هەمووی ئەو چەشنەپەیامانە ئی جەنابتن یا ئی چەندکەس، لەو شتانەی پرسیارت لەسەر کردوون ئەگەر واتایانم زانیبێ ئەوە دەفەرهەنگەکەم هاویشتوون، دەنا ڕامگرتوون بۆ لێکۆڵینەوە بۆیە وەڵامێکم نەبوو، بۆ وێنە (ورژن) لەئینگلیسیدا لەواتای نموونە نیزیکە بەڵام دەقاودەق هەو نییە، لە باشووری کوردستانیش بە (ڤێرژن) نووسراوە، بەڵام لەبەر ئەوەی وتای دەقاودەقی کوردییەکە نەدیوەتەوە، نەمخستۆتە ناو فەرهەنگەکە،

بەڕێز، ابتکار (خلاق) نیە (خلاقیت)ە

بەڕێز سرور، واتای"دیگەبرام چیزی جز یەخاطرە تلخ نیستی" دەبێتە: ئیتر/ئیدی/جا بۆمن تەنیا بیرەوەرییەکی تاڵی و بەس، مانای وشەبەوشەشی ئەوەیە: ئیدی بۆمن هیچ نی بێجگە لە بیرەوەرییەکی تاڵ

بەڕێز، صائب، پێموایە دروستەکەی (حلان، حلیان، حەل بوون) ئەوەیە (حەلان، حەلیان، حەلبوون) کە دە فەرهەنگەکەماندا هەن

بەڕێز، آتش‌افشان، بەداخم بۆ ناڕازیکردنتان، لەدۆزینەوەی ماناکاندا ئەوە سیاسەتی هەموو ماڵپەڕەکانە لەپێشکێشکردنی فەرهەنگدا کە لە هەر گەڕانێکدا تەنیا مانای چەند وشەیەک دەدەنە دەست، لە گەڕاندا وا باشترە دەقی وشە یادەستەواژەکەتان بە کیبۆردی فارسی بنووسن، لە هەرگەڕآنێکدا واتای وشەکە و تا دە وشەی هاوشێوەتان دەداتێ! سپاس بۆ سەرنجتان.

بەڕێزشیوا، ئەوانەی من لە واتای (اپیدمی) دا نووسیومن مانای ئەو نەخۆشییانە دەدەنەوە کە گیرۆن واتە بڵاو دەبنەوە کە بەفارسی پێی دەڵێن شیوع یافتنی واتە اپیدمی، مامۆستاهەژار لەهەمبانەبۆرینەدا ئاوای لە بەشی یەکەمی مانای پەتادا نووسیوە: پەتا، نەخۆشیی گیرۆ، ئاهۆ، ئازار، درم، بەفارسی= واگیر،

بەڕێزم، نووسیوتە: "من بۆ چەند وشەیەک گەڕام دەریایەک بەرابەرتان داناوە کە بەڕاستی زۆرێکیان پەیوەندییان بە وشەکەوە نیە. فەرهەنگ ڕێنیشاندەر و ستانداردسازە. بۆ نموونە کاتێک ئێمە ئەگەڕێین بۆ وشەی «انبساط» ئەبێ فەرهەنگەکەی ئێوە ڕێگەمان نیشان بدات، نەک زۆرتر لە 50 بەرابەرمان پێ بدات. بەڕاستی ئەمە ناتوانێت فەرهەن بێت. ئەمە کۆگایەکی گەورەی وشەیە کە هەڵڕژێنراوە و هێشتا دەسە نەکراوە." ئەوپەڕی کەم لوتفیت دەگەڵ ڕەنجی زیاتر لە ٢٧ساڵی من نواندووە. من بۆ نووسینی ئەوفەرهەنگە، بەدەیان فەرهەنگم وشە بە وشە چاو لێکردوون، لەوانە فەرهەنگی موعین(٦جڵدی)، فەرهەنگی دێهخودا، فەرهەنگی عەمید و دەیان فەرهەنگی دیکەی سەر ئینتێرنێت و لەکوردییەکانیش، هەمبانە بۆرینە و فەرهەنگی گیوی موکریانی و فەرهەنگەکەی مامۆستا زەبیحی و فەرهەنگی فارسی بەکوردیی هەژیر و ئی (دانشگاه کردستان) و زۆری دیکە لەفەرهەنگە سەرهێڵەکانم خوێندوونەوە و لەناویاندا بۆ وشە گەڕاوم. فەرهەنگ بەپێچەوانەی ڕوانگەی جەنابت ئەگەر تەنیا بە چەند واتایەکی وشەیەک کاری خۆی تەواوکا، فەرهەنگێکی ناتەواوە. من نەک هەر بە چەند مانای وشەیەک ڕازی نەبووم، بەڵکوو حەولم داوە ئەوەندەی بۆم دەلوێ هیچ زاراوەیەکیش پاشگوێ نەخەم. من بە ڕەخنە قەڵس نیم ئەگەر تەنانەت وەک ئەوەی تۆەش کارەکەم بکاتەوە هیچ، بەڵام ڕەخنەگری باش ئەوەیە هەڵەکان دەست نیشان کا و لەگەڵ ئەوەشدا بڵێ دروستەکە چییە، بۆ نموونە (انبساط) کە لە ئیمەیلەکەتدا ئاماژەت پێکردووە، من پێیداچوومەوە یەک مانای هەڵەم تێدا نەدیتەوە، واباشتر نەبوو مانا هەڵەکە دەست نیشان بکەی تا چاکی کەمەوە؟ هەرواها نووسیوتە: ئەمە کۆگایەکی گەورەی وشەیە کە هەڵڕژێنراوە و هێشتا دەسە نەکراوە، کە ئەوەشت وانییە و هەر لە واتاکانی ئەو (انبساط) ە دا کە ئاماژەت پێکردووە ماناکانی ٣ دەستەن کە بە ژمارە دیاریم کردوون. هەروەها واباشترە چاوێکیش بە فەرهەنگە فارسییەکاندا بخشێنی کە بۆ وشەیەک بەدەیان شێعر و بابەتیان هێناوەتەوە و هیچ مانایەکیان پاشگوێ نەخستوو، تەنانەت ئەوانەی لە ئەدەبیاتی کۆندا هەبوون و ئێستا باو نین.

بەڕێزم، موتۆربە ، بەترمە بەواتای پیونددرختی دێن نەک قلمه

بەڕێزێک پێشنیاری وشەی(تیغ‌کن)ی کردبوو، لەفەرهەنگەکاندا بۆی گەڕام ناوەکەیم نەدۆزییەوە، تکایە ئەگەر دەکری ڕستەیەکی نموونەم ب سەرچاوەکەیەوە بۆ بنێرێ، گەلەک سپاسی دەکەم

پێشنیاری زیادکردنی (رأس الخط ؟ )ی کردووە، دروسەکەی (خط الرأس)ه بەسپاسەوە زیادم کرد

کاک بەختیار، دەگەڵ ڕێزم، پویائی بزوێنەر نییە بزووتنە، سپاس بۆ سەرنجتان